Θα γραφούν πολλά γιά τον εκλιπόντα πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Εγώ, αντί άλλων, θα αφηγηθώ μία προσωπική ιστορία, ενδεικτική του ήθους του εκλιπόντος.
Στις εκλογές του 1990 το κόμμα του Στεφανόπουλου, η ΔΗΑΝΑ, είχε εκλέξει έναν βουλευτή, τον Θ. Κατσίκη, με την ψήφο του οποίου η κυβέρνηση Μητσοτάκη σχημάτισε πλειοψηφία 151 εδρών στη Βουλή. Ο ίδιος ο Στεφανόπουλος είχε αποτύχει να εκλεγεί.
Επισκέφθηκα ένα πρωί του καλοκαιριού εκείνης της χρονιάς τον Μιλτιάδη Έβερτ, υπουργό Προεδρίας τότε στο γραφείο του. Λόγω της ιδιότητάς του ως πρώην δημάρχου Αθηναίων, ο Κ. Μητσοτάκης του είχε αναθέσει να διερευνήσει καταστάσεις και πρόσωπα για τις επικείμενες δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου. Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τις εκλογές αυτές και ο Έβερτ ζήτησε τη γνώμη μου για πρόσωπα που θα μπορούσαν να υποδειχθούν από τη Νέα Δημοκρατία ως υποψήφιοι για τον δήμο της Αθήνας. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, κατά σύμπτωση, είχα ραντεβού με τον Κωστή Στεφανόπουλο. Γιατί δεν προτείνετε τον Στεφανόπουλο, είπα στον Έβερτ, προσθέτοντας ότι σε λίγη ώρα επρόκειτο να τον συναντήσω. Πολύ καλή ιδέα, μου είπε ο Έβερτ, και με παρακάλεσε να ρωτήσω τον Στεφανόπουλο αν ενδιαφέρεται σχετικά.
Συνάντησα λίγο αργότερα τον Στεφανόπουλο στο λιτό, μικρό γραφείο του στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Ήταν μόνος με τη γραμματέα του. Κανείς άλλος. Τίποτε δεν θύμιζε τη γνωστή θορυβώδη ατμόσφαιρα των χώρων των πολιτικών κομμάτων. Η εκλογική αποτυχία της ΔΗΑΝΑ είχε ερημώσει τα γραφεία της, καθώς τα στελέχη της είτε επέστρεφαν στη Νέα Δημοκρατία είτε γύριζαν σπίτι τους, εγκαταλείποντας τη πολιτική.
Μιλήσαμε για διάφορα με τον ευγενέστατο πάντα Κωστή Στεφανόπουλο. Προς το τέλος της συζήτησης του είπα ότι λίγη ώρα πριν είχα συναντήσει τον Μιλτιάδη Έβερτ, ο οποίος ενθέρμως θα υποστήριζε υποψηφιότητά του για τον Δήμο της Αθήνας και βεβαίως η Νέα Δημοκρατία θα αναλάμβανε όλα τα σχετικά με την προεκλογική του εκστρατεία.
Τα δεδομένα της εποχής μάλιστα έδειχναν ότι με ασφάλεια θα εξελέγετο ο υποδεικνυόμενος από τη Νέα Δημοκρατία - όπως άλλωστε και συνέβη με τον επόμενο υποστηριχθέντα Αντώνη Τρίτση.
Ο τότε πολιτικά τελειωμένος Στεφανόπουλος με κοίταξε στα μάτια και με την καθαρεύουσα, στην οποία συνήθως εκφραζόταν μου είπε, όπως αντιγράφω από τις σημειώσεις μου της εποχής εκείνης:
«Να ευχαριστήσετε θερμά εκ μέρους μου τον κ. Έβερτ για την ευγενική πρόθεσή του. Θερμά ευχαριστώ και εσάς που μπήκατε στον κόπο να με επισκεφθείτε σε μία συγκυρία που δεν με επισκέπτονται πολλοί και να μου μεταφέρετε την πρόταση αυτή, η οποία με τιμά. Αλλά δεν μπορώ να αποδεχθώ την υποψηφιότητα του δημάρχου Αθηναίων. Και δεν μπορώ να την αποδεχθώ διότι δεν γνωρίζω τα θέματα της Αθήνας, δεν γνωρίζω τα της λειτουργίας ενός μεγάλου δήμου και δεν μπορώ να εξαπατήσω τους Αθηναίους, εμφανιζόμενος ως άξιος να διαχειρισθώ τις πολύπλοκες υποθέσεις του Δήμου Αθηναίων. Θα ήταν εκ μέρους μου απάτη, εάν εμφανιζόμουν ως ο ικανότερος γιά το αξίωμα αυτό. Μπορεί να ευρίσκομαι σήμερα σε δεινή πολιτική θέση, μπορεί πιθανόν να έχει τερματισθεί η πολιτική σταδιοδρομία μου, μπορεί να ήτο δι’ εμέ μία διέξοδος, μία επιστροφή στο πολιτικό προσκήνιο η εκλογή μου ως δημάρχου Αθηναίων, αλλά δεν θα συγχωρούσα ποτέ τον εαυτό μου εάν οι σκέψεις αυτές με οδηγούσαν στην αποδοχή ενός αξιώματος γιά το οποίο γνωρίζω ότι δεν διαθέτω τα προσόντα.»
«Και πάλι ευχαριστώ θερμά κ. Λουκάκο και εσάς και τον κ. Έβερτ» έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα την σχετική συζήτηση ο Κωστής Στεφανόπουλος, μη αφήνοντάς μου κανένα περιθώριο να επανέλθω. Μετέφερα στον Έβερτ την άρνηση του Στεφανόπουλου. «Αφού δεν θέλει ο ίδιος να σωθεί δεν μπορώ εγώ να τον σώσω», σχολίασε εκείνος και εκεί έκλεισε το όλο ζήτημα.
Είναι ευτύχημα ότι η πολιτική σταδιοδρομία του Κωστή Στεφανόπουλου δεν τελείωσε με το τέλος της ΔΗΑΝΑ. Και υπήρξε ευτύχημα για τον τόπο ότι εξελέγη αργότερα δύο συναπτές φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κοσμώντας το αξίωμα αυτό επί μία δεκαετία.
Η Ε.Ε. εδώ και πολύ καιρό λειτουργεί με τρόπο που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη -αν όχι αδύνατη- τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων και την ταχύτατη εφαρμογή τους στη ζωή
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
13°
