Το μέλλον της Ευρώπης κρίνεται σε Γαλλία και Ιταλία

Μετά την ψήφο των Βρετανών υπέρ του Brexit η Ε.Ε. μπήκε σε περίοδο πολιτικής και θεσμικής κρίσης, ενώ η επικράτηση του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ μπορεί να δημιουργήσει δυναμική αποσύνθεσης της Ε.Ε. Τα δύο πρώτα μεγάλα τεστ για την πολιτική συνοχή και την αντοχή της Ε.Ε. θα πραγματοποιηθούν στη Γαλλία και στην Ιταλία. 

Τα συγχαρητήρια της Λεπέν

Η πρώτη ηγέτης που συνεχάρη τον Τραμπ για την εκλογική του επιτυχία ήταν η πρόεδρος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας κ. Λεπέν. Ο πρώτος σημαντικός Ευρωπαίος πολιτικός που επισκέφτηκε τον κ. Τραμπ στην κατοικία του στη Νέα Υόρκη για να τον συγχαρεί για την εκλογή του ήταν ο πρώην πρόεδρος του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Φάρατζ, ο οποίος πρωταγωνίστησε στο δημοψήφισμα που έφερε το Brexit και πήρε μέρος στην προεκλογική εκστρατεία του κ. Τραμπ. 

Οι δεξιοί ευρωσκεπτικιστές και οι ακροδεξιοί αντιευρωπαίοι εκτιμούν ότι η εκλογή Τραμπ τους απενοχοποιεί και πως θα ενισχυθεί η πολιτική δυναμική η οποία ήδη εκδηλώνεται σε όφελός τους. 

Αυτή την Κυριακή πραγματοποιούνται προκριματικές εκλογές στη Γαλλία για να αποφασιστεί ποιος τελικά θα εκπροσωπήσει την κεντροδεξιά –με την υποστήριξη του Κόμματος των Ρεπουμπλικανών– στις προεδρικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν σε δύο γύρους τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2017. 

Πιο κοντά στο χρίσμα των Ρεπουμπλικανών βρίσκεται ο πρώην πρωθυπουργός και δήμαρχος του Μπορντό Αλέν Ζιπέ, ο οποίος προηγείται στις σχετικές δημοσκοπήσεις. Ακολουθείται από τον πρώην πρόεδρο της Γαλλίας και πρόεδρο των Ρεπουμπλικανών Νικολά Σαρκοζί, ενώ στην τρίτη θέση, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, βρίσκεται ο πρώην πρωθυπουργός, την περίοδο που ασκούσε την προεδρία ο Σαρκοζί, Φρανσουά Φιγιόν. 

Έχει τεράστια σημασία ποιος και με ποιο τρόπο θα επικρατήσει στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών και θα τους εκπροσωπήσει στις προεδρικές εκλογές. Εάν κερδίσει με διαφορά ο Αλέν Ζιπέ, ο οποίος έχει κεντροδεξιά πολιτικά χαρακτηριστικά, μπορεί να επιτύχει μία ευρύτερη συσπείρωση στην αντιπαράθεση με την κ. Λεπέν, η οποία είναι εξαιρετικά πιθανό να βγει πρώτη στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Οι αριστεροί και οι κεντροαριστεροί ψηφοφόροι δεν έχουν πρόβλημα να στηρίξουν τον Ζιπέ για να εμποδίσουν την πολιτική άνοδο της κ. Λεπέν. 

Αντίθετα, σε περίπτωση που επικρατήσει ο κ. Σαρκοζί στις προκριματικές εκλογές, στις οποίες θα πάρουν μέρος τα μέλη των Ρεπουμπλικανών αλλά και όσοι είναι πρόθυμοι να καταβάλουν δύο ευρώ και να προσυπογράψουν μία ιδεολογική διακήρυξη, τότε το κέντρο βάρους του πολιτικού συστήματος θα μετατοπιστεί προς τα δεξιά και η αναμέτρηση θα είναι μεταξύ του συντηρητικού κ. Σαρκοζί και της ακροδεξιάς κ. Λεπέν, με την τελευταία να έχει αρκετές πιθανότητες να επικρατήσει. 

Το καλό για την κεντροδεξιά σενάριο στηρίζεται στην επικράτηση του κ. Ζιπέ, χωρίς όμως να υπάρξει πολυδιάσπαση δυνάμεων που μπορεί να εξασθενίσει την προεδρική υποψηφιότητά του. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται αύξηση της δημοτικότητας του κ. Φιγιόν, ο οποίος αντλεί τις περισσότερες δυνάμεις του από το στρατόπεδο του κ. Ζιπέ. Την Κυριακή το βράδυ θα ξέρουμε εάν η γαλλική κεντροδεξιά είναι σε θέση να εξουδετερώσει την πρόκληση της άκρας Δεξιάς ή θα αποκτήσουν οι προεδρικές εκλογές που θα γίνουν σε δύο γύρους τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2017, χαρακτηριστικά πολιτικού θρίλερ. Σε περίπτωση επικράτησής της, η κ. Λεπέν θα ζητήσει την έξοδο της Γαλλίας από την Ε.Ε. και μετά το Brexit θα έχουμε και το λεγόμενο Frexit, επομένως δεν θα μείνουν πολλά πράγματα από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. 

Η ώρα της κρίσης

Δύο εβδομάδες μετά τις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών στη Γαλλία θα πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα στην Ιταλία με το οποίο θα κριθεί το μέλλον της κυβέρνησης Ρέντσι. 

Ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι προτείνει μια συνταγματική αναθεώρηση, με την οποία θα περιοριστούν οι αρμοδιότητες του δεύτερου νομοθετικού σώματος, της Γερουσίας, και θα ενισχυθεί η κυβερνητική σταθερότητα με την εντυπωσιακή πριμοδότηση, σε έδρες, του πρώτου κόμματος, το οποίο θα μπορεί να είναι κοινοβουλευτικά κυρίαρχο και με ένα εκλογικό ποσοστό της τάξης του 25%-30%.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός βάλλεται από όλες τις πλευρές για τις μεταρρυθμίσεις που προτείνει. Η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, του οποίου ηγείται, θεωρεί ότι ενισχύεται υπερβολικά ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας. Οι υποστηρικτές των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, όπως ο πρώην πρωθυπουργός και Ευρωπαίος Επίτροπος Μάριο Μόντι, κατηγορούν τον κ. Ρέντσι ότι συμπληρώνει τις προτάσεις του για συνταγματική αναθεώρηση με παροχές με τη μορφή αύξησης των συντάξεων και φοροαπαλλαγών για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, οι οποίες είναι πολύ δύσκολο να χρηματοδοτηθούν. 

Ο Μπέπε Γκρίλο, ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, και ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά, έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους υπέρ του ΟΧΙ. Επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση Ρέντσι και να προκαλέσουν στη συνέχεια δημοψήφισμα με το οποίο θα αποφασιστεί η έξοδος της Ιταλίας από την Ευρωζώνη. Ο κ. Ρέντσι έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση που χάσει το δημοψήφισμα θα παραιτηθεί από την πρωθυπουργία, με αποτέλεσμα να μπει η Ιταλία σε νέα περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. 

Είναι δύσκολο να επιτευχθούν πλειοψηφίες στη Γαλλία και στην Ιταλία υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε. ή της εξόδου από την Ευρωζώνη. Σε διάστημα λίγων εβδομάδων όμως θα έχουμε μια πρώτη εικόνα για το εάν η Γαλλία και η Ιταλία αντέχουν στην πολιτική πίεση του δεξιού και του ακροδεξιού λαϊκισμού, ο οποίος αναμένεται να ενισχυθεί εξαιτίας της επικράτησης του κ. Τραμπ.