Το μεσημέρι της 7ης Νοεμβρίου μπήκα σε ένα λεωφορείο στη Νέα Υόρκη και πήγα στη Φιλαδέλφεια. Στην είσοδο της πόλης ταλαιπωρηθήκαμε από το μποτιλιάρισμα. Οι βασικές αρτηρίες είχαν κλείσει με απορριμματοφόρα. «Ο Ομπάμα και η Χίλαρι είναι εδώ» μας είπε από το μεγάφωνο ο οδηγός. Το ξέραμε όλοι. Σχεδόν οι μισοί πηγαίναμε στη Φιλαδέλφεια σαν παλιοί καλοί μεταφερόμενοι Πασόκοι που ακολουθούσαν τον Ανδρέα στις ομιλίες του. Πέντε ώρες στηθήκαμε στην ουρά. Μόνο τις αμυγδαλές δεν μου κοίταξαν στην είσοδο. Το show στη σκηνή ήταν σαν τα ελληνικά μπουζούκια: όσο περνούσε η ώρα, τόσο μεγαλύτερο το όνομα. Τζον Μπον Τζόβι και μετά Σπρίνγκστιν. Μπιλ και Τσέλσι Κλίντον. Μισέλ Ομπάμα να γίνει ο χαμός. Μπαράκ Ομπάμα. Και μετά η Χίλαρι. Ο κόσμος άρχισε να φεύγει από το πάρκο. Εκεί κατάλαβα ότι ο Τραμπ θα έχανε μόνο από την Κιμ την Καρντάσιαν.
Τρεις μέρες νωρίτερα ήμουν στο Χάρλεμ όπου, από το 2008, διατηρώ μία επαφή με πρώην ακτιβίστρια που πια μεγάλωσε και συμπεριφέρεται ως παράγοντας των Δημοκρατικών. Το 2008 και το 2012 είχαν κλείσει θέατρο για εκδήλωση υπέρ του Ομπάμα. Τώρα είχαν ένα μαγαζί. Και στην εκδήλωση πήγαν τέσσερις-πέντε λευκοί και δύο μαύρες. Περισσότερο κόσμο είχαν μαζέψει δύο τύποι στο σταθμό του μετρό, οι οποίοι έλεγαν ότι ο Θεός δεν στέλνει γραπτά μηνύματα ούτε σε κάνει φίλο στο Facebook. Μη σας ζαλίζω και εγώ με βαθυστόχαστη ανάλυση για αυτά που έστειλαν τον Τραμπ να δίνει χάρη στη γαλοπούλα. Υπάρχουν τέσσερις λόγοι. Ο πρώτος είναι οι λευκοί Αμερικανοί της χώρας όπως είναι, όχι δηλαδή της Νέας Υόρκης και του L.A. Ο δεύτερος είναι η φιγούρα του, ως απόλυτα συμβατή με τις ακραίες επικοινωνιακές συνθήκες της εποχής. Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με την ανεπάρκεια της Χίλαρι. Και ο τέταρτος με την παγκοσμιοποιημένη ταύτιση βλακείας και ριζοσπαστισμού. Όμως το χειρότερο δεν είναι αυτό που πέτυχε ο Τραμπ. Είναι αυτό που έσπειρε.
Η πολιτική δεν είναι πλέον ίδια μετά τη νίκη του Τραμπ. Αν ο πλανήτης συνεχίζει να αντιγράφει τις φόρμες και τα πρότυπα της Αμερικής, τότε κόψτε φάτσες στα απογευματινά πάνελ και βάλτε στοιχήματα για τον πρωθυπουργό του 2030. Βέβαια η αλήθεια είναι πως ο Τραμπ μαγείρεψε με υλικά που ανακαλύφθηκαν πρώτα στην Ευρώπη. Η νίκη του περιέχει στοιχεία του Brexit ενισχυμένα με Λεπέν και «καταργώ το μνημόνιο με ένα νόμο και ένα άρθρο». Εν προκειμένω, είναι απορίας άξιο γιατί λοιδορείται ο μέσος Αμερικανός ψηφοφόρος από ανθρώπους που πίστεψαν ότι θα διαγραφούν τα χρέη τους και θα τελειώσει η λιτότητα. Και αν μη τι άλλο, ο Αμερικανός δεν ψηφίζει για να διοριστεί. Ο Τραμπ, λοιπόν, ένα καρτούν που κολακεύει και νομιμοποιεί τα ταπεινότερα των ενστίκτων, δείχνει το δρόμο προς τον πολιτικό θρίαμβο. Εκείνα τα οραματικά και αισθητικά άψογα που έκανε μόδα ο Ομπάμα, τελείωσαν.
Ο Πάνος ο Καμμένος δεν έχει, απλώς, δικαιωθεί. Αναδεικνύεται πρωτοπόρος στην πολιτική επικοινωνία, μπροστά από την εποχή του. Ο Τραμπ κατανόησε ότι τις τελευταίες δεκαετίες η πολιτική είχε υπερεκτιμήσει τους πολίτες. Οι πολιτικοί πριν τον Τραμπ πίστευαν ότι η παγκοσμιοποίηση και η δικτύωση εξόπλιζαν τους πολίτες με γνώση και πληροφορία. Τελικά αυτό αποδείχθηκε σχετικό, αν όχι λανθασμένο. Οι πολίτες όσο αυξάνεται ο θόρυβος γύρω τους, τόσο θα αναζητούν απλές και καθαρές μορφές επικοινωνίας. Επίσης το συναίσθημα θα είναι πάντα πιο δημοφιλές από τη λογική. O Τραμπ έκανε ένα tweet και η Χίλαρι απαντούσε με ολόκληρη ομιλία. Ετοιμαστείτε, λοιπόν, για πολιτικούς καλικάντζαρους, για λούμπεν φιγούρες με πιασάρικα συνθήματα, για δημαγωγούς με θεατρικά χαρακτηριστικά, κοινούς αλήτες που θα νομιμοποιούν ηθικά τη λαμογιά. Ο κόσμος μας είναι πιο σύνθετος από ποτέ και όμως η πολιτική γίνεται περισσότερο με κραυγές και λιγότερο με λόγο. Θα μου πεις ότι δεν χρειάζεται να στο δείξει ο Τραμπ, βλέπεις τι ψηφίζουμε εδώ. Ναι, αλλά ο Τραμπ το τελειοποίησε, το έβγαλε σε manual. Κάποια στιγμή, όχι πολύ μακρινή, τις σοβαρότερες ηγεσίες στο δυτικό κόσμο θα τις έχουν το Βατικανό και η Disneyland.
14°
