Η αντίσταση στο μέλλον…

Το όνειρο κάθε συνειδητού ταξιδιώτη, μόλις ξεπεράσει το –αναπόφευκτο πολλές φορές– στάδιο των γκρουπ και των προκάτ επισκέψεων, είναι να γνωρίσει μια πόλη ή μια χώρα ως «insider», με τη βοήθεια της γνώσης των κατοίκων. Όποιος φιλοξενείται, είναι σίγουρο ότι γνωρίζει έναν καινούργιο τόπο, με τελείως διαφορετικό μάτι. Σε άλλα μαγαζιά θα πας, αλλού θα διασκεδάσεις και αλλιώς θα ξεναγηθείς, αν μαζί με τους τουριστικούς οδηγούς ακούσεις και τους ντόπιους.

Αυτή την ανάγκη, μεταξύ άλλων, ήρθε να καλύψει η έξυπνη ιδέα που δημιούργησε τις πλατφόρμες ενοικίασης ιδιωτικών σπιτιών ή δωματίων, όπως το πρωτοπόρο Airbnb. Ο επισκέπτης ανταλλάσσει τα κομφόρ του ξενοδοχείου με τη θερμή προσωπική υποδοχή ενός κατοίκου, που είναι πρόθυμος να δώσει συμβουλές, πληροφορίες και ιδιαίτερη φιλοξενία – και δεν έχει τα κόστη λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων.

Για όποιον δεν ενδιαφέρεται για τις ξενοδοχειακές παροχές, όπως το πρωινό, η καθημερινή αλλαγή σεντονιών, το γυμναστήριο ή η πισίνα, η τιμή είναι απίστευτα ελκυστική και επιτρέπει, σε συνδυασμό με φθηνά αεροπορικά εισιτήρια, ταξίδια που άλλοτε δεν θα γίνονταν. Η αγορά διευρύνεται από μια ομάδα ταξιδιωτών, που πριν δεν υπήρχε. Με την τιμή του δωματίου ενός συνήθως άθλιου ξενοδοχείου, βρίσκεις ακόμα και ολόκληρα πολυτελή σπίτια. Ο ιδιοκτήτης αξιοποιεί το διαθέσιμο ακίνητό του για ένα έξτρα εισόδημα και ο ταξιδιώτης απολαμβάνει ανώτερη ποιότητα, με λίγα έξοδα.

Η παγκόσμια κοινότητα που δημιουργείται, δίνει συστάσεις για ιδιοκτήτη και επισκέπτη, παρακολουθεί τη συμπεριφορά και βαθμολογεί, εγγυάται την ασφάλεια και την εξυπηρέτηση. Όποιος ξεφεύγει από τους κανόνες, στιγματίζεται και τελικά αποβάλλεται. Οι πλατφόρμες της λεγόμενης «διαμοιρασμένης οικονομίας» πολλαπλασιάζονται, σε μια παγκόσμια τάση, χωρίς αναστροφή.

Ανάλογη είναι και η εξάπλωση στη οδική μετακίνηση, όπου ιντερνετικές πλατφόρμες όπως το Uber εξασφαλίζουν το ιδιωτικό όχημα που θα σε μεταφέρει παντού. Εδώ ίσως υπάρχει ένα θέμα, με την ευθύνη ενός ερασιτέχνη οδηγού σε περίπτωση ατυχήματος, αλλά οι κατάλληλες ρυθμίσεις είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν. Μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι αντιδράσεις των κατά τόπους συντεχνιών, όπως των ταξιτζήδων και των ξενοδόχων, που αισθάνονται οτι απειλούνται.

Βεβαίως, σε ορισμένες πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Βερολίνο υπήρξαν παρενέργειες. Εκεί όπου δεν υπήρχε μεγάλη προσφορά σπιτιών, η ενοικίαση με τη μέρα προκάλεσε έλλειψη για τους μόνιμους ενοικιαστές και εκτόξευσε τις τιμές. Είναι προφανές ότι ένας ιδιοκτήτης προτιμά να εκμεταλλεύεται το ακίνητό του, αποκομίζοντας τα τριπλά, ως οικοδεσπότης του Airbnb (η διαφορά βέβαια είναι ότι το συμβατικό ενοίκιο είναι σχετικά άκοπο, ενώ το άλλο θέλει δουλειά και είναι άκρως δεσμευτικό).

Ωστόσο, στην περίπτωση της γερμανικής πρωτεύουσας, που απαγόρευσε την καθημερινή ενοικίαση, η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέποντας μπροστά παρενέβη με την οδηγία προς τις χώρες-μέλη να μην καταφεύγουν σε απαγορεύσεις της διαμοιρασμένης οικονομίας, παρά μόνο ως ύστατο μέσο και σε μεγάλη ανάγκη. Άλλωστε, οι κάτοικοι μπορούν να διαμείνουν και λίγο πιο έξω από τα τουριστικά κέντρα των πόλεων.

Στη χώρα μας, και ειδικά στην Αθήνα, τέτοιο πρόβλημα δεν υπάρχει. Αντιθέτως, υπάρχει πληθώρα ακινήτων, που μένουν ανοίκιαστα λόγω κρίσης και μπορούν να φιλοξενήσουν κάθε μόνιμη ανάγκη διαμονής. Επιπλέον, είμαστε μια χώρα που έχει την υποχρέωση, λόγω δανεισμού και αρνητικού ισοζυγίου πληρωμών, να εκμεταλλευόμαστε κάθε δυνατότητα εξαγωγής υπηρεσιών που έχουμε και να διευρύνουμε διαρκώς την τουριστική μας πελατεία.

Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να εισηγηθεί στη Βουλή νομοσχέδιο, «κληρονομιά» του πρώην αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη, που ρυθμίζει το τοπίο της ερασιτεχνικής ενοικίασης ακινήτων. Πέρα από την φορολόγηση που θα επιβληθεί, η ρύθμιση προβλέπει, προφανώς κάτω από την πίεση διαφόρων λόμπυ, να επιτρέπεται η ενοικίαση μόνο για 90(!) ημέρες το χρόνο, αλλιώς ο ιδιοκτήτης πρέπει να καταφύγει στις επαγγελματικές ρυθμίσεις του ΕΟΤ για τα τουριστικά καταλύματα, που συνεπάγεται άλλα κόστη, τήρηση βιβλίων κλπ.

Ποιος ιδιοκτήτης θα λειτουργήσει με αυτό το χρονικό περιορισμό και δεν θα αποθαρρυνθεί από το να κάνει τη μικρή του επένδυση στη διαμοιρασμένη οικονομία; Και γιατί να αρνηθούμε τον επισκέπτη που θα έρθει να μείνει σε ένα σπίτι με λιγότερο από 50 ευρώ τη βραδιά, τιμή που ένα αξιοπρεπές ξενοδοχείο αδυνατεί να προσφέρει; Πώς είναι δυνατόν μια ευρωπαϊκή και άκρως τουριστική χώρα να βρίσκει κουτοπόνηρα τρικ για να περιορίσει τα νέα ταξιδιωτικά ήθη, που δεν είναι «μόδα», αλλά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις όλων των παραγόντων παγκοσμίως, πολύ απλά «το μέλλον»;

Το οικονομικό επιτελείο, αλλά και οι ξενοδόχοι, πρέπει να αντιληφθούν ότι το κοινό του Airbnb και των άλλων «μεσιτών» της διαμοιρασμένης οικονομίας είναι διαφορετικό από αυτό των συμβατικών ξενοδοχείων. Πάντα θα υπάρχουν τα γκρουπ, αυτοί που θέλουν τις παροχές και την απρόσωπη ιδιωτικότητα του ξενοδοχείου, αυτοί που μπορούν να πληρώσουν την πολυτέλεια. Αν πλήττεται κάποιος σε αυτή την κατηγορία τιμών που προσφέρει συνήθως το Airbnb, αυτός είναι ο κακός επαγγελματίας ξενοδόχος που παρέχει άθλιες συνθήκες και δεν θα λείψει σε κανέναν.

Αντιθέτως, η εξάπλωση της ερασιτεχνικής ενοικίασης θα ανακουφίσει ένα κομμάτι των φορολογουμένων, που στενάζουν λόγω της υπερφολόγησης των ακινήτων και μπορούν έτσι να αντιμετωπίσουν τον ΕΝΦΙΑ. Θα προσφέρει στην οικονομία και στα κρατικά έσοδα. Και κυρίως δεν θα βγάλει τη χώρα μας από τον παγκόσμιο χάρτη της νέας τάσης πραγμάτων. Άλλωστε, το συμφέρον των πολλών είναι υπέρτερο αυτού ενός επαγγελματικού κλάδου.

Η εποχή μας αλλάζει, προς το συμφέρον του καταναλωτή. Κάποτε οι κακές υπηρεσίες έμεναν ατιμώρητες. Τώρα, κάτω από κάθε τουριστική και μη καταχώρηση στο ίντερνετ υπάρχουν σχόλια που αποτρέπουν και διορθώνουν. Μέρος αυτού του νέου κόσμου είναι και η διαμοιρασμένη οικονομία.

Η αντίσταση στο μέλλον δεν οδηγεί πουθενά και κάνει ζημιά σε όλους. Αλλιώς, θα πρέπει να αισθανθούμε ευτυχείς που επί δεκαετίες πληρώναμε τους λεμβούχους κάποιων νησιών που έχασαν τη δουλειά τους επειδή φτιάχτηκε η προβλήτα για να πιάσει το πλοίο της γραμμής…