Edito 589

Με το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών, βλέπουμε να επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο που έχει καταδικάσει τη χώρα σε στασιμότητα, να μην μπορεί να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο της καθυστέρησης. Το σύστημα εξουσίας, αιτία από μόνο του της κρίσης, δεν μπορεί παρά να προστατεύει τα συμφέροντά του καταστρέφοντας την οικονομία. Μετά από τρεις μήνες αντιπαραθέσεων και η τηλεοπτική αγορά είναι σε χειρότερη κατάσταση, ημικατεστραμμένη. Όπως πέρυσι οι τράπεζες, όπως φέτος η αγορά ενέργειας καθώς η ΔΕΗ οδηγείται στη χρεοκοπία. Το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να ελέγξει την Ενημέρωση. 7 χρόνια μνημονίων και 9 χρόνια οικονομικής κρίσης, δεν τους έχουν διδάξει τίποτα. Ο κρατισμός και η κομματοκρατία δεν μπορούν να αφήσουν από τα χέρια τους ένα χώρο που παρέχει εξουσία και χρήμα. Βαφτίζουν ψευδεπίγραφα την προσπάθειά τους, ρύθμιση τηλεοπτικού τοπίου. 

Το πιο ευνοημένο από τον εγγενή λαϊκισμό της τηλεόρασης κόμμα, αντιμετωπίζει δήθεν τη διαπλοκή. Αφαιρώντας από τον όρο σταδιακά το περιεχόμενό του. Διαπλοκή συμβαίνει, πάντα, με την εκάστοτε κυβέρνηση και κυβέρνηση τώρα είναι οι ίδιοι. Οπότε «διαπλοκή» πια ονομάζονται Μέσα Ενημέρωσης που απλώς είναι αντίθετα πολιτικά και, τελικά, οι δημοσιογράφοι οι οποίοι γίνονται «εχθροί του λαού». Ο λαϊκισμός, στο δρόμο του Πούτιν και του Ερντογάν, προσπάθησε με επιμονή να στοχοποιήσει τον Τύπο, να τον υποδείξει ως υπηρέτη συμφερόντων. Για να τον αδρανοποιήσει και να αποφύγει τον έλεγχο. 

Η επιχείρηση δεν έχει καμία σχέση με καμία ρύθμιση και καμία τάξη. Έχει σχέση μόνο με τον έλεγχο και τη διαπλοκή. Όποιος ενδιαφέρεται για τη ρύθμιση, ορίζει πέντε απλούς κανόνες παρόμοιους με αυτούς που ισχύουν στις ευρωπαϊκές χώρες για να εξασφαλίσει τη νομιμότητα και τον πλουραλισμό. Εδώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Υπονομεύεται από την αρχή η ελεύθερη λειτουργία, ώστε να γίνεται καθοριστικός ο ρόλος του κόμματος-διακόπτη στη ροή χρήματος. Καμία συζήτηση δεν μπορεί να γίνει όταν σε μια χώρα της Ευρώπης, σε μια δυτική δημοκρατία, η πολιτική τάξη επιβάλλει περιορισμούς στην πληροφορία.

Όταν σε μια εποχή τεχνολογικής έκρηξης, με 8 κανάλια ήδη σε λειτουργία, με δυνατότητα 10 ή 16, αύριο με πολύ περισσότερα, επιβάλλεται το λουκέτο σε τηλεοπτικούς σταθμούς και δίνεται η άδεια μόνο σε 4. Καμία συζήτηση δεν έπρεπε να γίνει πάνω στο απαράδεκτο, στη διοικητική απόφαση να βάλουν λουκέτο ιδιωτικές επιχειρήσεις και να μείνουν στο δρόμο χιλιάδες άνθρωποι. Το γεγονός ότι πολιτικά κόμματα και επιχειρηματίες μπήκαν σ’ αυτή τη λογική, εξηγεί και το πρόβλημα της χρόνιας καθυστέρησης. Το σύστημα εξουσίας κοιτάει τι θα κερδίσει περισσότερο μέσα στις ίδιες χρεοκοπημένες δομές και όχι να τις αλλάξει. Η επιχείρηση ελέγχου της ενημέρωσης δεν έχει να κάνει με κανένα χτύπημα της διαπλοκής. Αλλά με τη γιγάντωσή της.

Η διαπλοκή επιχειρηματικής, μιντιατικής και πολιτικής εξουσίας δεν αντιμετωπίζεται με την ενδυνάμωσή της αλλά με την πολυφωνία. Η κυβέρνηση προσπάθησε να βάλει στο παιχνίδι τούς, κατά τη γνώμη της, «δικούς» της επιχειρηματίες με δέλεαρ την ολιγοπωλιακή σμίκρυνση. Η πολιτική τάξη προτιμάει να συναλλάσσεται με τέσσερις μόνο ισχυρούς ολιγάρχες που η ίδια τους έχει προσφέρει τον εξοβελισμό του ανταγωνισμού. Εκβιάζοντας και εκβιαζόμενη. 

Σε έναν κόσμο όλο και πιο ανοιχτό, με δεκάδες πομπούς που αλλάζουν τρόπο μετάδοσης και λειτουργίας συνεχώς ως αποτέλεσμα της εκρηκτικής επανάστασης στην τεχνολογία, το κομματικό προσωπικό στη χώρα μας προσπαθεί να κρατήσει ελεγχόμενο και διαπλεκόμενο το χώρο της ενημέρωσης. Στη μάχη αυτού του ελέγχου καταστρέφεται η τηλεοπτική αγορά, χάνονται θέσεις εργασίας. Στην προσπάθεια δημιουργίας πιο φιλικής διαπλοκής για τον κάθε καινούργιο «σερίφη», η κρίσιμη αγορά της ενημέρωσης συνεχώς υποβιβάζεται σε χαμηλότερα επίπεδα.

Τώρα η πολιτεία ορίζει ως κριτήριο επιλογής το «χοντρό πορτοφόλι». Εντελώς κυνικά και σ’ αυτό τον τομέα, η οπισθοφυλακή του χρεοκοπημένου συστήματος προσπαθεί να φτιάξει τη δική της διαπλοκή εφαρμόζοντας μεθόδους από ξεχασμένες δεκαετίες. Παζάρια, κρυφές υποσχέσεις, εκβιασμοί, ροζ σκάνδαλα για τους απείθαρχους, αυξήσεις στους δικαστικούς που θα εκδώσουν κρίσιμες αποφάσεις, απειλές, χρησιμοποίηση όλης της απεχθούς τεχνογνωσίας της μεταπολίτευσης και με τους ίδιους ανθρώπους στους ίδιους ρόλους. Αποκρουστικό θέαμα και μάταιο, χρήσιμο μόνο για να αποκαλύπτεται ο ρόλος του καθενός σ’ αυτή την περιπέτεια. 

Κομματικά φερέφωνα, καθεστωτική δημοσιογραφία, κυβερνητικοί, διανοούμενοι, πάντα πρόθυμοι, προσπάθησαν όπως πάντα να κάνουν το μαύρο άσπρο. Πανηγύρισαν γιατί έκλεισαν τους «ογκόλιθους» τη νύχτα στα καμαράκια του γελοίου διαγωνισμού-ριάλιτι, γιατί «τους τα πήραν». Αποσιωπώντας ότι οι απώλειες του κράτους από τα λουκέτα και τον ολιγοπωλιακό περιορισμό της αγοράς θα ήταν πολύ περισσότερες. Ότι στη δημοκρατία δεν είναι μόνο κριτήριο τα «χοντρά πορτοφόλια» αλλά οι όροι του παιχνιδιού. Αλλιώς γιατί δεν παραχώρησαν όλη την Ενημέρωση σε ένα αντί σε 4 κανάλια, σε κάποιον Εσκομπάρ; Περισσότερα θα έδινε. Δεν το έκαναν, γιατί ούτε τέτοιος θα επένδυε σε αυτό το περιβάλλον. Θα ζητούσε κι αυτός να τον χρηματοδοτήσει η κρατική τράπεζα Αττικής. 

Η ιστορία των τηλεοπτικών αδειών είναι φυσικά μια τεράστια και κυρίως αποκαλυπτική ήττα της κυβέρνησης, αλλά είναι μια πικρή ήττα. Γιατί αποκαλύπτει πόσο μακριά είμαστε ακόμα, μετά από 7 χρόνια, από την κατανόηση των προβλημάτων μας, πόσο άγρια το χρεοκοπημένο σύστημα υπερασπίζεται την καθυστέρηση και πόσο λίγες είναι οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις. 

Ακόμα και μετά το Βατερλό, κανείς δεν φαίνεται να έβγαλε τα αναπόφευκτα συμπεράσματα. Ο συμπαθής ηγέτης του κόμματος  Ένωση για την Πατρίδα και το Λαό, αυτός που ανακάλυψε μια νέα πλανητική συνωμοσία εναντίον του έθνους, δηλαδή να αφαιρέσουν οι Νεφελίμ τα φωνήεντα από το αλφάβητο, προτείνεται για το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο. Και ως δεύτερες επιλογές, σκληρά κομματικά στελέχη του κυβερνητικού κόμματος. Ανακυκλώνονται ονόματα πάντα ίδια, από όλη την ιστορία των 4 δεκαετιών της μεταπολίτευσης, ξανά και ξανά, λες και θέλουν εμφατικά να σηματοδοτήσουν ότι τίποτα δεν αλλάζει σ’ αυτή τη χώρα. Μεθοδεύουν την υπονόμευση των Ανεξάρτητων αρχών για να μην υπάρχουν αντίβαρα στην εκτελεστική εξουσία. Αποδέχονται την κομματικοποίηση της Ανεξάρτητης αρχής, τα κομματικά μέλη στη σύνθεση, ακυρώνοντας το ρόλο της.

Συζητάνε τη σύνθεση του ΕΣΡ, κάνοντας μικροπολιτικούς υπολογισμούς. Μετρώντας κέρδη και ζημιές. Χωρίς να ξεκαθαρίζεται το τι συνέβη, τι ήταν λάθος, τι πρέπει να γίνει, πώς ρυθμίζεται το τηλεοπτικό πεδίο, άρα πώς δημιουργείται ένα ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο. Βλέπουμε να ξετυλίγεται μια ονοματολογία παραπειστική και ακατάλληλη που υπονοεί μόνο έλεγχο, συσχετισμούς, νταραβέρια. Κομματικά, επιχειρηματικά, ομάδων εξουσίας. Η πρόταση Πολύδωρα δεν είχε τίποτα να κάνει με το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, μπορεί να μην είχε καν στόχο τις υπόγειες διασυνδέσεις με την «καραμανλική ψυχή» της ΝΔ. Ίσως ήταν απλώς μια ακόμα απεγνωσμένη προσπάθεια της κυβέρνησης να δώσει ένα σήμα, να επανασυνδεθεί με την «Παλιά Ελλάδα». 

Εντωμεταξύ, μια αγορά χιλιάδων ανθρώπων αργοπεθαίνει μακριά από τις σύγχρονες εξελίξεις. Πολλαπλασίασέ το τώρα αυτό με όλους τους τομείς της οικονομίας. Θα καταλάβεις ίσως γιατί από όλες τις χώρες των μνημονίων, μόνο η Ελλάδα είναι ακόμα μέσα και ετοιμάζεται να ζητήσει και τέταρτο μνημόνιο. Γιατί φέτος 28 ευρωπαϊκές χώρες είναι σε ανάπτυξη και μόνο μία σε ύφεση. Ξέρεις ποια. Όλες αυτές οι μάχες για τη «Διαπλοκή» και οι «έλληνες σαμουράι» ίσως πιστεύεις ότι είναι πολιτικά παιχνίδια που χαζεύεις σαν ποδοσφαιρικό θέαμα, νικάει ή χάνει η ομάδα σου. Όμως, στην πραγματικότητα, είναι η αιτία που δεν έχεις δουλειά και πληρώνεις όλο και περισσότερους φόρους.