Η πρώτη ερώτηση σε ένα debate εν όψει των εκλογών είναι ποιος το κέρδισε, όμως στην περίπτωση του τελευταίου debate των δυο υποψηφίων στις Ηνωμένες Πολιτείες μάλλον αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που θα απασχολήσει τον κλασικό Αμερικανό ψηφοφόρο.
Και σήμερα η Χίλαρι Κλίντον ήταν καλύτερη από τον Ντόναλντ Τραμπ που, όσο περνούσαν τα λεπτά, έχανε την ψυχραιμία του και έπεφτε σε σημαντικά σφάλματα. Και σήμερα η Χίλαρι κέρδισε τις εντυπώσεις, σύμφωνα με τις πρώτες δημοσκοπήσεις –το CNN της δίνει 52% έναντι 39% του Τραμπ– και σήμερα απέκρουσε τις επιθέσεις του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου, ενώ κατάφερε να ξεγλιστρήσει από θέματα που είναι ευαίσθητα για την ίδια.
Σήμερα όμως ο Τραμπ έκανε ολέθρια λάθη, που ίσως σβήνουν κάθε ελπίδα του να κερδίσει τις εκλογές. Το βασικό σημείο ήταν η άρνησή του να επιβεβαιώσει ότι θα επικυρώσει το αποτέλεσμα των εκλογών όποιο και αν είναι αυτό, λέγοντας ότι «σας το φυλάω για έκπληξη».
Στη σχετική ερώτηση μίλησε για χειραγωγούμενα μέσα ενημέρωσης, ενώ άφησε και υπόνοιες για νοθεία λέγοντας ότι έχουν εγγραφεί να ψηφίσουν εκατομμύρια άνθρωποι που δεν θα έπρεπε.
Το θέμα αυτό όμως αμφισβητεί τα «ιερά και τα όσια» του αμερικανικού πολιτεύματος και οπωσδήποτε τις βασικές αρχές ενός ψηφοφόρου των Ρεπουμπλικανών, ειδικά και στις Μεσοδυτικές Πολιτείες που είναι αμιγώς Ρεπουμπλικανικές.
Κανείς, στα 240 χρόνια αμερικανικής ιστορίας και Συντάγματος, δεν έχει διανοηθεί να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα των εκλογών, ούτε καν το 2000 όταν μετά από μία αναμέτρηση - θρίλερ και ακύρωση πολλών χιλιάδων ψήφων, όταν ο Τζορτζ Μπους κέρδισε την Πολιτεία της Φλόριντα και εξασφάλισε τη δεύτερη τετραετία του στο Λευκό Οίκο.
Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο Αλ Γκορ έκανε την καθιερωμένη ομιλία όπου παραδέχτηκε την ήττα και εξέφρασε τη στήριξή του στον Πρόεδρο. Η παράδοση αυτή επαναλαμβάνεται σε κάθε αλλαγή σκυτάλης στο Λευκό Οίκο εδώ και δυόμισι αιώνες και ήταν τραγικό λάθος του Τραμπ να μη δηλώσει ξεκάθαρα ότι θα αποδεχτεί το αποτέλεσμα των εκλογών.
Αν μας επιτρέπεται μία πρόβλεψη, ο Ντόναλντ Τραμπ μέσα στις επόμενες ημέρες θα πάρει πίσω την αδιανόητη γκάφα.
Ένα άλλο σημείο που πολλοί ανέμεναν σήμερα ήταν το θέμα των σεξουαλικών σκανδάλων. Ο Τραμπ επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις επαναλαμβάνοντας ότι σέβεται απεριόριστα τις γυναίκες, με τη Χίλαρι να ανταπαντά ότι η ρητορική του για γυναίκες, για τους μετανάστες κ.τ.λ. δείχνει το χαρακτήρα του.
Ο Τραμπ επιχείρησε να πείσει ότι όλα είναι ψέματα και ότι οι γυναίκες αυτές, τις οποίες δεν γνωρίζει, έκαναν καταγγελίες για μερικά λεπτά δημοσιότητας. Όμως έχασε την παρτίδα όταν σε μία αποστροφή του λίγα λεπτά μετά χαρακτήρισε τη Χίλαρι μία «απαίσια γυναίκα».
Ωστόσο, το debate αρχικά ξεκίνησε καλά για τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, καθώς έπεσε στο προνομιακό για τον ίδιο θέμα της οπλοκατοχής. Ο Τραμπ την υπερασπίστηκε με πάθος, σε αντίθεση με τη Χίλαρι που δεν έχει φυσικά τη στήριξη του λόμπι των όπλων, καθώς πιστεύει στους ελέγχους που θα πρέπει να γίνονται πριν πάρει κάποιος όπλο. Γεγονός είναι ότι το θέμα της οπλοκατοχής, όσο παράξενο και αν φαίνεται σε μας τους Ευρωπαίους, είναι ύψιστης σημασίας για τους Αμερικανούς, ειδικά τους κατοίκους των Μεσοδυτικών Πολιτειών, που ψηφίζουν κατά κύριο λόγο τους Ρεπουμπλικανούς.
Στην ίδια ενότητα, σχετικά με το Ανώτατο Δικαστήριο, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι θα επιχειρήσει ανατροπή της νομιμοποίησης των αμβλώσεων.
Τεράστιο θεσμικό ατόπημα όμως σε αυτό το σημείο ήταν όταν είπε στη Χίλαρι ότι θα έπρεπε να της είχε απαγορευτεί να κατέβει στις εκλογές, λόγω του σκάνδαλου των email.
Να θυμίσουμε εδώ ότι η Χίλαρι έσβησε μερικές χιλιάδες email από τον υπολογιστή της όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών. Όμως, πρέπει να θυμηθούμε ότι ο Ρεπουμπλικανός πρώην Πρόεδρος, Τζορτζ Μπους είχε σβήσει εκατομμύρια email πριν αποχωρήσει από το Λευκό Οίκο.
Οι τόνοι σηκώθηκαν και πάλι όταν η συζήτηση πήγε στο Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, τον οποίο η Χίλαρι Κλίντον δείχνει ως ενορχηστρωτή των διαρροών στα wikileaks. Ο Τραμπ απάντησε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος δεν εμπιστεύεται τη Χίλαρι για να λάβει την πληρωμένη απάντηση ότι ο Πούτιν θέλει μία «μαριονέτα» για Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Σημαντική έκταση πήρε και το θέμα των μεταναστών όπου οι δύο υποψήφιοι αντάλλαξαν βολές, το θέμα της φορολογίας, των φιλανθρωπιών, ενώ ένταση υπήρξε και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Εκεί ο Τραμπ δεν έχασε την ευκαιρία να πάρει τη ρεβάνς, ωστόσο, τα λάθη που καταλόγισε στη Χίλαρι ως υπουργός Εξωτερικών αντισταθμίστηκαν σε σημαντικό βαθμό με την εμφανώς καλύτερη γνώση των θεμάτων που έχει η Κλίντον.
Το βέβαιο είναι ότι σε αυτό το τελευταίο debate, η Χίλαρι κέρδισε κατά κράτος τον Ντόναλντ Τραμπ, όμως δεν είναι σαφές αν με τις απαντήσεις της αύξησε τη δύναμή της. Το ζητούμενο άλλωστε για την υποψήφια των Δημοκρατικών είναι απλώς να διατηρήσει τις δυνάμεις της.
Τα πράγματα για τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών είναι διαφορετικά. Ο διχαστικός λόγος του σίγουρα πουλάει σε μία μερίδα ψηφοφόρων, όμως η αμφισβήτηση αρχών του Συντάγματος –όπως το αποτέλεσμα των εκλογών– σίγουρα θα έχει δραματικά αποτελέσματα στο μέσο ψηφοφόρο της Συντηρητικής παράταξης.
Για τη σημειολογία και μόνο, να τονίσουμε ότι οι δύο υποψήφιοι δεν αντάλλαξαν χειραψία είτε στην αρχή είτε στο τέλος του debate, δείχνοντας ξεκάθαρα πόσο αντιπαθούν ο ένας τον άλλον.
11°
