Ο Καραγκιόζης ρεπόρτερ

Θεωρητικά µία παράσταση Καραγκιόζη λογίζεται και ως θεατρική. Πρόκειται για «Θέατρο Σκιών». Έχει σενάριο, ανατροπές, πρωταγωνιστές, φώτα και σκηνικά. Και αν αύριο η Στέγη και το Παλλάς αποφασίσουν να ανεβάζουν στη σκηνή τεράστια τελάρα µε πανιά, τα θεατρικά ήθη θα προσαρµοστούν στα νέα δεδοµένα. Κάποια στιγµή θα φτιάξει και ο Καραθάνος τον «Καραγκιόζη φούρναρη».

Στην Επίδαυρο µε τις καθαγιασµένες πέτρες ποτισµένες κρεµµύδι και µουστάρδα από τα σουβλάκια. Δεν θα είναι παράλογο. Οι άνθρωποι καταναλώνουν αυτό που έχουν. Συνηθίζουν, προσαρµόζονται και συµβιβάζονται. Και είναι αυτό που πάει να συµβεί τώρα στην τηλεοπτική πιάτσα της χώρας. Στη βιοµηχανία που, κάθε µέρα, ξεφορτώνει καλούδια και µπάζα στο καθιστικό της µέσης ελληνικής οικογένειας. Που λέτε, στους φακέλους µε τις οικονοµικές µελέτες βιωσιµότητας των νέων καναλιών το οικονοµικό κόστος ανά εργαζόµενο δεν ξεπερνάει τα 1.500 ευρώ.

Προσοχή, τώρα: αυτό δεν είναι το κόστος µεικτών αποδοχών, δεν δίνει, δηλαδή, ένα µισθό γύρω στο χιλιάρικο. Σε αυτό περιλαµβάνονται και τα overheads που λένε και στη Λαχαναγορά, δηλαδή ο επιµερισµός τµήµατος του λειτουργικού κόστους ανά εργαζόµενο. Κοινώς όταν ένας εργαζόµενος κοστίζει 1.500 ευρώ µε ενσωµατωµένα overheads, η επιχείρηση υπολογίζει και κάτι από το ρεύµα που θα κάψει, τα τηλεφωνήµατα που θα κάνει, το λεωφορείο που θα τον µεταφέρει και πάει λέγοντας. Για να το κάνουµε όλο αυτό φραγκοδίφραγκα και να τα µετρήσουµε όλοι, ο µέσος καθαρός µισθός ενός εργαζόµενου στα νέα κανάλια θα είναι γύρω στα οκτώ κατοστάρικα, ποσό που, µε τα σηµερινά δεδοµένα, το λες και ονειρικό, ειδικά αν είσαι άνεργος. Και επειδή στο ίδιο καζάνι βράζουµε όλοι, στην πιάτσα ήδη ακούγονται αυτά τα νούµερα. Είναι, ας πούµε, ο άλλος χρόνια πολιτικός συντάκτης και µάλιστα καλός και ακούει πρόταση των 800 ευρώ. Μπορεί, βέβαια, να την απορρίψει. Ε, και; Αν δεν πάει αυτός, θα πάει άλλος. Με λιγότερα. Και θα πάει και τρέχοντας. 

Ο Κατρούγκαλος είχε προτείνει στους δηµοσιογράφους που θα µείνουν άνεργοι να φτιάξουν site να σωθούν. Μόνο που ήδη υπάρχουν δεκάδες, εκατοντάδες sites τα οποία προσπαθούν να επιβιώσουν µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Ο ένας τρόπος είναι η διαφήµιση, ο άλλος είναι κανένα µαύρο πακέτο κάτω από το τραπέζι, άντε και ένας-δύο εκβιασµοί, έτσι, για να γίνεται πιο δίκαιος επιµερισµός του πλούτου. Αν τώρα εξαιρέσεις µία µικρή µειοψηφία της αξιοπρέπειας (καλή ώρα την A.V.), τα υπόλοιπα sites λειτουργούν αναµασώντας κοινό περιεχόµενο και ανακυκλώνοντας τα ίδια σκουπίδια.

Αυτά τα µαγαζιά πληρώνουν στο προσωπικό τους µεροκάµατο 10-15 ευρώ. Εκµεταλλεύονται την ανάγκη και το ψώνιο νέων παιδιών που νοµίζουν ότι κάνουν δηµοσιογραφία, ενώ στην πραγµατικότητα επιδίδονται σε κακότεχνες αντιγραφές. Το προϊόν τους το καταναλώνουµε όλοι οι υπόλοιποι, όπως κάποτε τρώγαµε τα µοσχάρια που ήταν ποτισµένα µε διοξίνες. Στα µανταλάκια κρέµονται δεκάδες τίτλοι, όµως το περιεχόµενο των περισσότερων είναι για να το δει µόνο το µάτι του ψαριού που θα τυλιχθεί εκεί µέσα. Ο εµβληµατικός ΔΟΛ και ο Πήγασος κλυδωνίζονται. Δεν γκρινιάζω σαν συνδικαλιστής της ΕΣΗΕΑ.

Αυτό που προσπαθώ να σας πω είναι ότι το δηµοσιογραφικό προϊόν κοινής λήψης, δηλαδή αυτό που µπαίνει κάθε µέρα στα σπίτια, στα µάτια και στα µυαλά µας, εµφανίζει µία όλο και µεγαλύτερη ροπή προς το trash. Από τη µία τα χαµηλά µεροκάµατα δηµιουργούν µία τάξη κακοπληρωµένων επαγγελµατιών που πλέον επιδεικνύουν ως κύριο προσόν την ελαστικότητα στις εργασιακές σχέσεις.

Και από την άλλη, η ανάγκη για αναγνωσιµότητα/κλικ/τηλεθέαση υποβαθµίζει την ποιότητα του προϊόντος που προσφέρεται στο κοινό. Αυτό είναι πιο άσχηµο από όσο φαίνεται αφού οδηγεί την κοινωνία σε ένα συµβιβασµό. Αποδέχεται το ευτελές ως σύνηθες, το trash ως κάτι που δεν εκπλήσσει, την ανοησία ως τµήµα του καθηµερινού λόγου. Στα µέσα του συρµού γράφονται και ακούγονται άσχηµα ελληνικά, αναπαράγονται θεωρίες συνωµοσίας, η βωµολοχία και ηλιθιότητα παίρνουν κεφάλι. Αυτό θα το βρούµε µπροστά µας, θα το πληρώσουµε ακριβά, απλώς δεν θα µπορούµε πια να το καταλάβουµε αφού τα µυαλά θα είναι γεµάτα µε λόφους σκουπιδιών που πάνω τους θα χορεύουν µικρά καραγκιοζάκια. 

  giannakidis@protagon.gr