Είναι πλέον γεγονός πως η υφιστάμενη κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κοινωνική, οι δε επιπτώσεις της έχουν επηρεάσει τους νέους της Ευρώπης σε μεγάλο βαθμό. Για τους νέους, η Ευρώπη είναι μια καθημερινή πραγματικότητα και οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν φαντάζουν περισσότερες από ποτέ. Η επένδυση στη νεολαία κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θέλοντας να περιορίσει τις επιπτώσεις της κρίσης, αλλά και να εφοδιάσει τους νέους της με τα κατάλληλα εργαλεία για να ανταποκριθούν σε αυτές, προχωράει στην υιοθέτηση μιας σειράς πρωτοβουλιών και μέτρων σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος της ανεργίας των νέων, που λαμβάνει πλέον ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις πανευρωπαϊκά.
Η νέα δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ονομάζεται «Εγγύηση για τη Νεολαία», απευθύνεται σε όλους τους νέους έως 25 ετών και θέτει ως στόχο την εξασφάλιση μιας ποιοτικής θέσης εργασίας ή τη δυνατότητα συνέχισης της εκπαίδευσης μέσω μαθητείας ή πρακτικής άσκησης, σε διάστημα τεσσάρων μηνών από την ολοκλήρωση των σπουδών ή από την απώλεια της θέσης εργασίας.
Η προσπάθεια θα είναι μεγάλη γιατί το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο, συνεπώς δεν αρκεί η μονομερής ανάληψη δράσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα κράτη-μέλη πρέπει να αξιολογήσουν τα υπάρχοντα προγράμματα που απευθύνονται σε νέους και να τα βελτιώσουν. Καλούνται να κινητοποιήσουν τις εθνικές υπηρεσίες απασχόλησης, να καθιερώσουν ισχυρές εταιρικές σχέσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς απασχόλησης και να εξασφαλίσουν την υποστήριξη των κοινωνικών εταίρων, ούτως ώστε να ληφθούν συλλογικά υποστηρικτικά μέτρα και να καταστεί δυνατή η ένταξη των νέων στον τομέα της εργασίας. Η Ελλάδα, σε αυτή την κρίσιμη χρονική συγκυρία, θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της την προτεινόμενη δέσμη μέτρων, εφόσον το ποσοστό της ανεργίας των νέων έως 25 ετών άγγιξε σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat τον Αύγουστο του 2012 το 57%.
Επιπλέον η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί, στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες χρηματοδότησης που της προσφέρονται μέσω του ΕΣΠΑ στον τομέα της απασχόλησης προκειμένου να μειώσει τα υψηλά ποσοστά ανεργίας της και να ενισχύσει την οικονομία και την ανάπτυξή της. Πράγματι, η Ελλάδα καλείται να χρησιμοποιήσει τους πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, όπου σημειώνει χαμηλά ποσοστά απορρόφησης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με πρωτοβουλία του προέδρου της κ. Μπαρόζο, στηρίζει ιδιαίτερα την Ελλάδα σε αυτή την προσπάθεια, καθώς και άλλα κράτη-μέλη όπου η ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών υπέρβαινε το 30% στο τέλος του 2011 (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Πορτογαλία, Σλοβακία και Ισπανία). Για τις χώρες αυτές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία τεχνικών ομάδων που αποτελούνταν από εκπροσώπους των εθνικών αρχών και των κοινωνικών εταίρων, αλλά και εμπειρογνώμονες της Επιτροπής. Αποστολή τους ήταν να εντοπίσουν τους τομείς εκείνους όπου μπορούσε να γίνει ανακατανομή κονδυλίων από το ΕΣΠΑ που δεν έχουν ακόμη απορροφηθεί, γεγονός που οδηγεί στη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησης των νέων. Στην Ελλάδα, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έγινε επαναπρογραμματισμός των υπολοίπων 11 δις ευρώ του ΕΣΠΑ. Εκπονήθηκε μια λίστα 180 έργων προτεραιότητας που, κατά την υλοποίησή τους, θα δημιουργήσουν 100.000 νέες θέσεις εργασίας κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα. Όσον αφορά ιδιαίτερα τους νέους, συμφωνήθηκε με τις ελληνικές αρχές ένα σχέδιο δράσης για την περίοδο 2013-2015 που προβλέπει την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης και στήριξης της απασχόλησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνολικής αξίας 488 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 428 από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Επίσης, καθώς η εκπαίδευση συμβάλλει ουσιαστικά στην καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φροντίζει να δρα προληπτικά υπέρ των νέων Ευρωπαίων πολιτών και αναδιαμορφώνει τη στρατηγική της που προτείνει για την εκπαίδευση, καθιστώντας την ακόμα πιο αποδοτική. Το γεγονός πως ο μέσος όρος της νεανικής ανεργίας φτάνει στο 23% στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ τα στατιστικά δείχνουν πως υπάρχουν πάνω από 2.000.000 θέσεις εργασίας που μένουν κενές, καταδεικνύει την ανάγκη να εφοδιαστούν οι νέοι μας με περισσότερες δεξιότητες, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς. Έτσι, ανάμεσα στους στόχους που θέτει η ανασχεδιασμένη στρατηγική εκπαίδευσης είναι η γνώση δύο ξένων γλωσσών, η δημιουργία ευρωπαϊκών συστημάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης παγκοσμίου κύρους, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και κυρίως του διαδικτύου, η περαιτέρω χρήση της εκπαίδευσης στους χώρους εργασίας, καθώς και η βελτίωση της κατάρτισης των εκπαιδευτικών.
Εκτός όμως από τις πρωτοβουλίες στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, η Επιτροπή βελτιώνει και τα υπάρχοντα εργαλεία που προσφέρονται στους Ευρωπαίους και που συμβάλλουν στην κινητικότητα της νεολαίας, όπως το πρόγραμμα ERASMUS. Πρόσφατα, τέλος, προχώρησε σε βελτίωση του EURES, του πανευρωπαϊκού δικτύου αναζήτησης απασχόλησης σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς η αύξηση της κινητικότητας των ατόμων που αναζητούν απασχόληση σε όλα τα κράτη μέλη μπορεί να συμβάλει στην απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας στο εξωτερικό. Η ανανεωμένη λειτουργία του δικτύου θα επικεντρωθεί περισσότερο στους νέους και θα προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες εργασίας και μάθησης στα άτομα που είναι διατεθειμένα να εγκατασταθούν ακόμα και προσωρινά σε άλλη χώρα, καθώς και στους εργοδότες που ψάχνουν να βρουν εργαζόμενους με τα κατάλληλα προσόντα. Να σημειώσω ότι ήδη 35.398 Έλληνες έχουν κάνει χρήση του δικτύου. Τα νούμερα αυτά, που αυξάνονται καθημερινά πανευρωπαϊκά, αποδεικνύουν την ανάγκη ύπαρξης παρόμοιων δικτύων αναζήτησης εργασίας.
Είναι αλήθεια πως η Ευρώπη βιώνει την πιο δύσκολη κρίση της, αλλά δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε να υφίστανται οι νέοι μας τις συνέπειες με τόσο σκληρό τρόπο. Το μήνυμα που στέλνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα από τις νέες στρατηγικές της και πρωτοβουλίες είναι σαφές: για να μπορέσει να υπάρξει ανάπτυξη στην Ευρώπη, η μεγαλύτερη επένδυση θα πρέπει να γίνει στους νέους. Εφοδιασμένοι με ακόμα υψηλότερες δεξιότητες, θα συμβάλουν στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα και θα καταστούν ανταγωνιστικοί για τις διεθνείς αγορές εργασίας. Η χώρα μας, τώρα που αποφασίστηκε η εκταμίευση της μεγάλης δόσης και έλαβε «πιστοποιητικό αξιοπιστίας» για την παραμονή της στην Ευρωζώνη, έχει την ευκαιρία να καταπολεμήσει πιο αποφασιστικά την ανεργία των νέων σε μία αγορά της οποίας τώρα η ψυχολογία αναμένεται να σημειώσει θετική αλλαγή.
* Ο Π.Κ. είναι επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
11°
