Την έριξε τη μπόμπα του ο Τόμσεν, επισκιάζοντας τα συνεχιζόμενα καθεστωτικά ατοπήματα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ της περασμένης εβδομάδας. Η οικονομία της Ελλάδας -είπε- είναι beyond repair, Πέραν Επισκευής, όπως λέγαμε για τα σαράβαλα στο στρατό. Δε ξέρω πόσο ειλικρινής ήταν, έχοντας στο νου το πόκερ που παίζεται μεταξύ ημών και Τρόικας όλα αυτά τα χρόνια. Δεν αποκλείεται να πρόκειται για μια παράσταση καλού μπάτσου-κακού μπάτσου, με την Λαγκάρντ να έχει τον πρώτο ρόλο και με τον Δανό τον δεύτερο. Πάντως τα λεγόμενα του έχουν βάση και πιστεύω πως πάρα πολλοί από μας έχουμε κάνει τις ίδιες σκέψεις , απελπισμένοι από το συνεχιζόμενο αδιέξοδο.
Η κατάσταση όντως είναι ένα κουβάρι. Εκτός από τη δική μας απροθυμία να προχωρήσουμε, ευθύνη έχει και η απροθυμία των βορειοευρωπαίων να αντιμετωπίσουν την ΕΕ ως Ένωση. Το Βερολίνο απαιτεί από μας οικονομικές επιδόσεις που δεν επιτυγχάνουν πολλά γερμανικά ομόσπονδα κρατίδια, ακόμη και του δυτικού μέρους της χώρας. Τα πλούσια έθνη εξακολουθούν να επενδύουν τα πλεονάσματα τους στον Τρίτο Κόσμο και όχι στον φτωχό ευρωπαϊκό Νότο. Τα σύνορα μας δεν αντιμετωπίζονται ως κοινά, ώστε να προστατευτούμε συλλογικά από τα έργα της –ομολογουμένως ανίκανης- τωρινής κυβέρνησης μας. Οι αδύνατοι λαοί βλέπουν την ΕΕ ως σκληρή φυλακή κι όχι ως ζεστό σπίτι, και η στάση τους αυτή είναι σίγουρα κατανοητή.
Στα δικά μας, έχουμε αναμφίβολα τεράστιες ευθύνες. Στην αρχή των Μνημονίων, όταν οι εταίροι αποδέχονταν το φορτίο της βραχυπρόθεσμης συντήρησης του κοινωνικού μας κράτους, εμείς πετούσαμε χαρταετό. Έπρεπε τότε να ρίξουμε όλο το βάρος στις μεταρρυθμίσεις, στο διαχωρισμό συντάξεων από επιδόματα φτώχειας, στις αποκρατικοποιήσεις και στην είσπραξη των επιβαλλομένων φόρων. Έτσι, ούτε τα διαθέσιμα εισοδήματα θα είχαν πετσοκοπεί, ούτε οι τιμές των ακινήτων θα είχαν καταρρεύσει, ούτε τελικά η ύφεση και η ανεργία θα είχαν εκτοξευθεί. Εμείς όμως επιλέξαμε να κάνουμε ακριβώς το αντίθετο, ώστε να διασωθούν τα «κεκτημένα» προνόμια του κομματικού κράτους που είχε κτιστεί μετά το ’81. Τζίφος όμως η δουλειά. Το κομματικό κράτος μετακόμισε στον ΣΥΡΙΖΑ και η ιδιωτική οικονομία καταστράφηκε, με το κράτος να εξακολουθεί να ζητιανεύει, σχεδόν επτά χρόνια μετά.
Και τώρα τι; Ο Τσίπρας δεν έχει το υπόβαθρο που απαιτείται για να στρώσει τα πράγματα, αυτός γνωρίζει μόνο το περιεχόμενο του εγχειριδίου εγκαθίδρυσης καθεστώτος. Στον Μητσοτάκη έλαχε ο κλήρος να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά. Πώς όμως; Ας αναλογιστούμε κάποιες υλοποιημένες μεταρρυθμίσεις. Κόπηκαν πολλά από τα έσοδα των δικηγόρων διότι επιβάρυναν τις συμβολαιογραφικές πράξεις, πράγμα θετικό. Όμως αναπόφευκτα έχασαν πολύ μεγάλο μέρος του εισοδήματος τους οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες, χωρίς να αναζητηθεί μια λύση για την δική τους επιβίωση και προκοπή. Η πώληση των ΜΗΣΥΦΑ από τα σουπερ μάρκετ συμπιέζει τις τιμές για το ευρύ κοινό, αποδυναμώνει όμως τους συμπολίτες μας φαρμακοποιούς. Η μείωση των συντάξεων είναι οικονομικά αναγκαία, όμως μεγάλο μέρος τους κατευθύνεται στους πένητες γόνους των συνταξιούχων. Η παραχώρηση κρατικής περιουσίας σε χαμηλές τιμές δρα υπερ της πραγματικής οικονομίας, όμως δεν συμβάλει στην ελάφρυνση του χρέους.
Πολλά ακόμη δίκοπα μαχαίρια θα βρει μπροστά της η επόμενη κυβέρνηση. Για να ανασάνει η αγορά θα πρέπει να μειωθούν οι φόροι και να παγώσουν οι παλιές οφειλές. Για να συμβεί όμως αυτό επιβάλλεται να μειωθούν κάπως και οι κρατικές δαπάνες. Μια τέτοια όμως εξέλιξη θα μειώσει σίγουρα την αγοραστική δύναμη πολλών ακόμη Ελλήνων, κι αυτό θα είναι εις βάρος της αγοράς. Και οι σχετικές περιπτώσεις συνεχίζονται.
Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ισούται με μείωση των διαθεσίμων των ασφαλιστικών ταμείων, πράγμα κακό. Ισούται όμως και με αύξηση των προσλήψεων, πράγμα καλό. Υποχρεωτική γενίκευση χρήσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα μειώσει το κεφάλαιο κίνησης πολλών ΜΜΕ, πράγμα καλό. Θα μπορέσει όμως να επιφέρει και μείωση πολλών έμμεσων φόρων, πράγμα καλό. Μείωση του ΕΝΦΙΑ θα προκαλέσει και μείωση των εισπράξεων του πιο αποτελεσματικού φόρου, πράγμα κακό. Θα οδηγήσει όμως και σε άνοδο των τιμών των ακινήτων, πράγμα καλό. Η εκκαθάριση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων είναι απολύτως αναγκαία για να βρεθεί νέο χρήμα για χορηγήσεις, πράγμα καλό. Έλα μου όμως που μια τέτοια κίνηση εμπεριέχει σοβαρότατο ηθικό κίνδυνο, πράγμα κακό. Μύλος.
Αναζητείται ένα πολύ προσεκτικά σχεδιασμένο μίγμα πολιτικής. Αναγκαίο είναι να περικοπούν οι δαπάνες εκείνες που βλάπτουν λιγότερο την αναιμική αγορά. Πριν μειωθούν κι άλλο οι συντάξεις θα πρέπει να εξασφαλιστεί πως τυχόν επιδόματα αναπλήρωσης θα πρέπει να δίδονται μόνο σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη. Το πλαστικό χρήμα θα πρέπει να επιβληθεί ταυτόχρονα με φορολογικές ελαφρύνσεις. Τα κόκκινα δάνεια και κάθε είδους οφειλές είναι προτιμότερο να μεταβιβαστούν σε μια bad bank, η οποία θα επιδιώξει την σε βάθος χρόνου εξόφληση τους, εφόσον κάτι τέτοιο καταστεί εφικτό. Οι χαμένοι της ύφεσης θα πρέπει να βρουν νέες παραγωγικές διεξόδους, με την υποστήριξη της κοινωνίας.
Κι από κει κι έπειτα είναι απαραίτητο να βουλωθούν οι αναρίθμητες μικρές τρύπες του καραβιού με τ’ όνομα Ελλάς. Οι πολλές κλινικές μέσα στο νοσοκομεία, τα πολλά νοσοκομεία χωρίς εξειδίκευση, η συνεχιζόμενη σπατάλη φαρμάκων και υλικών, οι υπηρεσίες που νοικιάζουν αντί να βρίσκονται σε κρατικά ακίνητα, οι πολυάριθμες αναρρωτικές άδειες, οι κοπάνες με την συνενοχή των προϊσταμένων, η τόσο προβληματική κατανομή των ΔΥ, τα αναξιοποίητα καταπατημένα ακίνητα, το πάσης φύσεως λαθρεμπόριο, η μισθοδοσία των ιερέων, ο πανάκριβος κρατικοδίαιτος πολιτισμός, τα άχρηστα στρατόπεδα, τα άστοχα φαραωνικά δημόσια έργα, οι χαριστικές αναθέσεις άσκοπων μελετών, το πανάκριβο κοινωνικό κράτος που ελάχιστα βελτιώνει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. Μικροί αλλά και όχι τόσο μικροί συντελεστές, που αθροιζόμενοι μας βάζουν μέσα χωρίς να τους παίρνουμε χαμπάρι. Προβλήματα που δεν θα λυθούν από λίγους και ονομαστούς, μα από πολλούς και πεισματάρηδες, από μεταρρυθμιστές Ταλιμπάν.
Επαναλαμβάνω πως δεν είμαι σίγουρος για την ορθότητα της άποψης Τόμσεν. Ένα όμως ξέρω. Οικονομία που είναι Πέραν Επισκευής ταυτίζεται με κοινωνία και κράτος Πέραν Επισκευής. Να δεις πώς αλλιώς το λένε οι Φράγκοι ένα τέτοιο κράτος. Α ναι! Failed state….
16°
