Συνωμοσίες εξουσίας

Τα επιχειρήματα του Γιώργου Παπακωνσταντίνου είναι λογικοφανή: Γιατί να σβήσει, τόσο εξώφθαλμα, τα ονόματα μόνο δύο εξαδέλφων του (και όχι και πολλών άλλων καταθετών για “ξεκάρφωμα”), που μάλιστα, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, θα φανεί ότι είχαν τα λεφτά τους νόμιμα έξω και δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν. Και γιατί να τολμήσει να κάνει μια τέτοια λαθροχειρία, όταν είναι εύκολο, ανά πάσα στιγμή, να ζητηθεί το πρωτότυπο της λίστας από τη Γαλλία, ώστε να υπάρξει σύγκριση, όπως και έγινε.

Από την άλλη, “και ο Άκης κάτι χειρότερο δεν έκανε, δεν κράταγε σημειώσεις, που τον ενοχοποίησαν τα μέγιστα;” έρχεται αμέσως η απάντηση. Ως προς την ευφυία, οι δύο άνδρες δεν μοιάζουν να έχουν πολλά κοινά, θα μπορούσαν όμως να έχουν ως προς την αλαζονεία, που δίνει η εξουσία - και τυφλώνει αυτοκαστροφικά και τον πιο εύστροφο.

Είναι όμως τέτοια η σπουδή κομμάτων και εκδοτικών συγκροτημάτων να φορτώσουν, με εμφανή ανακούφιση, την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ αποκλειστικά στον πρώην υπουργό Οικονομικών, που προκαλεί σοβαρές υποψίες. Μιλούν για διαδικασίες-εξπρές, με το πρόσχημα της “επιτακτικής ανάγκης για πλήρη διαλεύκανση”, χωρίς να αντιλαμβάνονται οτι από μόνες τους αυτές προκαλούν ερωτήματα, για τα κίνητρα τους. Διότι αυτό που αφορά τη διαφύλαξη των θεσμών και την κάθαρση και διαφάνεια στο πολιτικό σύστημα, δηλαδή τελικά τον πολίτη, δεν είναι η ταχύτητα, αλλά η ουσιαστική εμβάθυνση στην αλήθεια και στα αίτια του προβλήματος.

Πρωτοσέλιδα που προεξοφλούν το “ένοχον και μοιραίον” του Γιώργου Παπακωνσταντίνου και κάνουν αχρείαστη την ύπαρξη δικαστικής εξουσίας, μοιάζουν να υποκρύπτουν πολιτική βεντέτα (ή καλύτερα εκδίκηση) στο “σύστημα Παπανδρέου”. Η δε ακαριαία διαγραφή από το ΠΑΣΟΚ (ειδικά οταν ο ίδιος ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε επικαλεστεί οτι η λίστα είναι “προϊόν υποκλοπής” και τώρα ζητά την παραπομπή για “αλλοίωση επίσημου εγγράφου”), δείχνει την απελπισμένη αναζήτηση αποδιοπομπαίου τράγου, που θα εστιάσει τα φώτα της δημοσιότητας εκεί που συμφέρει και (ελπίζεται οτι θα) ξαλαφρώσει τη σημερινή ηγεσία από κάθε υποψία ενοχής. Η προσπάθεια να συνοδευτούν όλα αυτά με συνομωσίες, που ως στόχο έχουν την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έρχεται να συμπληρώσει το παζλ, που συρρικνώνει ακόμα περισσότερα την πολιτική εμβέλεια όσων επιχειρούν να το στήσουν: Είναι τόσο πολύ βολικό για όλους “να φταίει μόνο ο Παπακωνσταντίνου”, που δεν είναι πια πιστευτό.

Γιατί το πολύ ουσιαστικότερο ζήτημα είναι η συνολική διαχείριση της λίστας Λαγκάρντ, για την οποία πρέπει να διερευνηθούν οι ευθύνες του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, του Ευάγγελου Βενιζέλου και όποιου άλλου εμπλέκεται στην υπόθεση. Και αυτό που θα έπρεπε να απασχολεί την όποια προανακριτική επιτροπή είναι γιατί η δημόσια διοίκηση δεν λειτούργησε όπως θα έπρεπε, δηλαδή αυτόνομα και ανεξάρτητα - και αν υπήρξε αποτρεπτική παρέμβαση από την πολιτική ηγεσία. Γιατί δεν ελέγχθηκαν όλοι οι αναφερόμενοι σε αυτήν, όπως θα έπρεπε - και γιατί δεν έχουν κληθεί να δικαιολογήσουν τις καταθέσεις τους, πληρώνοντας τα αντίστοιχα υψηλότατα πρόστιμα και φόρους, εφόσον επρόκειτο περί αδήλωτων εισοδημάτων (και όχι φυσικά με ποσά τέτοια που να βγουν “κερδισμένοι” στο τέλος).

Διότι η ύπαρξη των κάθε είδους “λιστών Λαγκάρντ” γίνεται ανεκτή παγκοσμίως, παρά την παράνομη απόκτηση τους, για να μπορούν τα κράτη να αντιμετωπίζουν την απατεωνία των πολιτών τους, με τα ίδια μέσα. Υπάρχουν δηλαδή, κατά παράβαση της ηθικής που πρέπει να διέπει κάθε πολιτεία, για να φέρνουν αποτέλεσμα. Δεν υπάρχουν ούτε για να δημοσιοποιούνται σπιλώνοντας πιθανώς και νόμιμους καταθέτες, αλλά ούτε και για να αποτελούν αντικείμενο πολιτικού παιχνιδιού ή να προάγουν τις καριέρες μικροεκδοτών, που κερδίζουν “αγωνιστική δόξα” και πωλήσεις, με τη δημοσίευση τους.

Η συζήτηση αυτή φυσικά, αν το επέτρεπε μεγάλο μέρος του πολιτικού, συνδικαλιστικού και μιντιακού συστήματος, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας, θα έπρεπε να φτάσει σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος: Γιατί δεν επιτρέπουμε την αξιοκρατία και την αξιολόγηση να εξασφαλίσει την ανεξαρτησία και την αυτοτέλεια του κρατικού μηχανισμού, έτσι ώστε να είναι αδιανόητο σε οποιονδήποτε πολιτικό ή οικονομικό συμφέρον να μπορεί να παρέμβει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής; Και γιατί κοροϊδευόμαστε, παίζοντας την κολοκυθιά, την ώρα που η χώρα έχει πέσει εδώ και χρόνια, σε πολύ χειρότερο “δημοσιονομικό γκρεμό”, από αυτόν που ταλανίζει τις ΗΠΑ, συνοδευόμενο από πλήρη απαξία και έκπτωση της οργανωμένης πολιτείας;

Διαβάζω επικρίσεις και για την πολιτική προσωπικότητα του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, που έχουν να κάνουν με το προφίλ του τεχνοκράτη, τη γρήγορη ανέλιξη του και την “ερασιτεχνική” χρησιμοποίηση του από τον Γιώργο Παπανδρέου, που του έδωσε τις υπερεξουσίες του “τσάρου τις οικονομίας”. Λυπάμαι, αλλά αν υπάρχει ένα προφίλ πολιτικών που έχουν μια ελπίδα να αποτελέσουν την “κρίσιμη μάζα”, η οποία θα μας βγάλει από τη συνολικότερη κρίση, είναι το ακόλουθο: Άνθρωποι μετριοπαθείς, με υψηλή παιδεία και γνώση του αντικειμένου, χωρίς κομματικούς φανατισμούς, με γνώση του αστικού πολιτισμού και του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος, που μπορούν να εκπροσωπήσουν τη χώρα μιλώντας επαρκώς τουλάχιστον μια διεθνή γλώσσα και που θα μπούν γρήγορα στην πολιτική - και (αφού μείνουν όσο αντέξουν) θα βγούν επίσης γρήγορα, φυσικά χωρίς να έχουν πλουτίσει.

Δεν είναι ούτε οι “επαγγελματίες πολιτικοί” με τις επαρχιώτικες νοοτροπίες και περιορισμούς, ούτε οι δημαγωγοί “βερμπαλιστές του τίποτα”, ούτε τα παιδάκια του κομματικού σωλήνα, ούτε οι λαϊκιστές που κερδίζουν δημοφιλία και ψήφους στο τηλεοπτικό γυαλί, χαϊδεύοντας αυτιά. Αλλά πόσοι δεν βολεύουν τελικά τις απόψεις τους, όταν “ο αρχιτέκτονας του μνημονίου” κατηγορείται οτι ήταν και διεφθαρμένος;

Το αν ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ανταποκρίνεται πράγματι στο προφίλ που είχε φιλοτεχνήσει ή αποτελεί μέρος και αυτός ενός διεφθαρμένου παλαιοκομματικού συστήματος, θα το δείξει η συνέχεια. Αν δεν συρθεί το ζήτημα για μήνες, μέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι των διαφόρων “παικτών”, πιθανότατα συγκαλύπτοντας ακόμα περισσότερο και αφήνοντας μόνο την αιθαλομίχλη της παραγραφής, να πλανάται στον αέρα...