Παλιότερα, τέτοιες μέρες, τα Λονδίνα και τα Παρίσια «βούλιαζαν» από το βάρος των εκατομμυρίων Ελλήνων εκδρομέων που ήθελαν να πλέξουν τούλι για τον Χριστούλη σε κάποια μεγάλη δυτικοευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Σήμερα, που έχουν ζορίσει τα πράγματα, οι περισσότεροι συμπατριώτες μας προτιμούν να επιστρέψουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα. Εγώ, ως ρηξικέλευθος και αντιδραστικός τύπος που είμαι, προτίμησα μια μη χριστιανική πόλη, την Κωνσταντινούπολη! Εντάξει, η αλήθεια είναι πως βρέθηκα εκεί ως συγγραφέας σε ένα λογοτεχνικό συνέδριο και όχι τόσο ως τουρίστας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέφθηκα την Πόλη. Είχα ξαναβρεθεί εκεί το 2008. Επίσης, την τελευταία πενταετία είχα την τύχη να πάω δύο φορές στο Βουκουρέστι και άλλες δύο στα Σκόπια.
Όχι φίλοι μου. Δεν προσπαθώ να σας εντυπωσιάσω με το οδοιπορικό μου στις βαλκανικές μητροπόλεις. Απλώς, επιθυμώ να μοιραστώ την έκπληξη μου για κάτι που –ωστόσο- γνώριζα στα βάθη της ψυχής μου.
Ας πάρουμε τις χώρες που ανέφερα: Τουρκία, Ρουμανία, Σκόπια. Για τον μέσο Έλληνα, οι χώρες αυτές (ουσιαστικά σχεδόν όλες οι βαλκανικές χώρες καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της –πάλαι ποτέ- ανατολικής Ευρώπης) αποτελούν τον ευρωπαϊκό «τρίτο κόσμο» ο οποίος κατοικείται από λαούς απολίτιστους και ημιβάρβαρους.
Στα μέρη που ανέφερα εγώ όμως είδα κάτι τελείως διαφορετικό. Είδα ανθρώπους χαμογελαστούς ευγενικούς και φιλόξενους. Είδα πόλεις πανέμορφες και καλοχτισμένες. (Παρά την τραγική οικονομική κατάσταση των συγκεκριμένων χωρών), είδα μια αισιοδοξία. Συγκρατημένη μεν, αισιοδοξία δε. Είδα μια οργάνωση, ένα επίπεδο. Στην Κωνσταντινούπολη π.χ. ο, ταπεινός και παντελώς άγνωστος στην Τουρκία, συγγραφέας Θου Χου είχε την τύχη να διανυχτερεύσει σε πεντάστερο ξενοδοχείο το οποίο βρίσκεται μέσα (!) στο –αχανές- κάμπους του Πανεπιστημίου του Μάλτεπε την στιγμή που στα ελληνικά πανεπιστήμια πιθανότατα θα την έβγαζε ανάμεσα σε δύο γιγαντιαίους σωρούς από σκουπίδια.
Σκουπίδια είπα; Όχι, δεν είδα σκουπίδια πεταγμένα στους δρόμους. Δεν είδα αυτοκίνητα παρκαρισμένα στα πεζοδρόμια. Δεν είδα δρόμους κλειστούς σε καθημερινή βάση από κάθε λογής διαδηλώσεις. Δεν άκουσα κορναρίσματα για ψύλλου πήδημα. Δεν είδα περίεργους τύπους να τρέχουν με τσάντες στα χέρια και ξωπίσω τους γυναίκες να φωνάζουν «Κλέφτης! Κλέφτης!» Τίποτε από αυτά δεν είδα. Αν ήθελα να δω κάτι από τα παραπάνω, θα έμενα στην Ελλάδα.
Προσοχή! Δεν θεωρώ πρότυπο αυτές τις χώρες. Δεν ξεχνώ, μεταξύ άλλων, πως η Τουρκία είναι μια χώρα ξεκάθαρα δυο ταχυτήτων με άκρως καταπιεσμένη δημοκρατία, πως η Ρουμανία είναι από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες με χειρότερη διαφθορά από την Ελλάδα και πως τα Σκόπια βρίσκονται από το ξεκίνημα της ύπαρξής τους μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας ενώ τα τελευταία διοικούνται από έναν ακραιφνή συντηρητικό πολιτικό, τον Νικόλα Γκρούεφσκι (ο οποίος σε μεγάλο βαθμό χρωστάει την πολιτική ύπαρξή του σε αντίστοιχους δικούς μας πολιτικούς-άσχετο).
Το ζήτημα όμως είναι πως τρεις χώρες που τραβάνε εδώ και αιώνες τα πάνδεινα με πάμφτωχους κατοίκους και χαμηλότερο βιωτικό επίπεδο (ναι, ακόμη και σήμερα!) από το δικό μας δείχνουν να κάνουν σταθερά βήματα προόδου και να εμπνέουν στον επισκέπτη έναν αέρα πολιτισμού. Η αντίστοιχη πραγματικότητα στην Ελλάδα, είναι ένα ατελείωτο μπινελίκωμα, μια συνεχής κλωστοπατινάδα και το υπαρξιακό ερώτημα: «Άραγες, ποια πονάει πιο πολύ; Η σφαλιάρα του νεοναζί ή η μπούφλα του κουκουλοφόρου;»
Παλιότερα, λεγόταν πως η Ελλάδα ήταν οι ΗΠΑ των Βαλκανίων. Μεγάλη αλήθεια. Για πολλά χρόνια (μέχρι ένα βαθμό συμβαίνει ακόμα σήμερα) η χώρα μας κυριαρχούσε οικονομικά στην χερσόνησο, με τις ελληνικές επιχειρήσεις να σαρώνουν παντού. Τώρα όμως που το σκέφτομαι, μάλλον η Ελλάδα ήταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία των Βαλκανίων. Και σήμερα καταρρέει με πάταγο υπό τους μαγικούς ήχους της άρπας που παίζουν με ενθουσιασμό οι σύγχρονοι ντόπιοι Νέρωνες.
20°
