Πολιτικη & Οικονομια

Η υποκρισία για το 500άρικο

Καλύτερα θα ήταν να άνοιγε μία συζήτηση για τη μετατροπή του μεταλλικού ευρώ σε χάρτινο...

Νίκος Κτιστάκης
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο πατέρας του χαρτονομίσματος ήταν ο Τζον Λο, ένας φιλόδοξος Σκοτσέζος γεννημένος το 1671 στο Εδιμβούργο και γιος ενός επιτυχημένου χρυσοχόου. Ο μοναδικός λόγος που ο Λο δεν μνημονεύεται στο πάνθεον όσων άλλαξαν το ρου της ανθρωπότητας ήταν γιατί είχε καταδικαστεί για δολοφονία (δραπέτευσε από τη φυλακή και κατέφυγε στο Άμστερνταμ) και γιατί υπήρξε παθολογικός τζογαδόρος, γυναικάς και επιρρεπής σε πάθη, ενώ ομολογουμένως ήταν μια ανολοκλήρωτη οικονομική μεγαλοφυΐα. Παρόλο που αυτός ήταν ο εμπνευστής του χαρτονομίσματος ιδρύοντας την πρώτη τράπεζα που τα εξέδωσε και έπεισε το βασιλιά να τα εισάγει στη γαλλική οικονομία, λόγω των ραδιουργιών του και των επικίνδυνων ακροβασιών του στις αγορές παραγώγων, δεν υπήρξε απλώς υπεύθυνος για την πρώτη πραγματική εκρηκτική αύξηση και κατάρρευση της αξίας των παγκόσμιων περιουσιακών στοιχείων. Η ιστορία του είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά κι ωστόσο δυσνόητα περιπετειώδη διηγήματα της οικονομικής ιστορίας. Μπορούμε να πούμε ότι, έμμεσα, αυτός προκάλεσε τη Γαλλική επανάσταση, επειδή τίναξε στον αέρα την καλύτερη ευκαιρία που είχε το παλαιό καθεστώς της μοναρχίας να μεταρρυθμίσει τα οικονομικά του.

Ο Τζον Λο συνήθιζε να λέει: «Το χρήμα δεν είναι μέταλλο, είναι χαραγμένη εμπιστοσύνη», και αυτό υπήρξε η δεύτερη μεγαλύτερη εξέλιξη στην παγκόσμια οικονομική ιστορία μετά τις πήλινες αποδείξεις ή εντολές πληρωμής που εξέδιδαν έναντι φύλαξης σιτηρών ή άλλων εμπορευμάτων στην αρχαία Βαβυλώνα. «Πληρώστε στον κομιστή», λοιπόν, χωρίς να κατανομάζεται ο πιστωτής. Αυτή η δυνατότητα μεταβίβασης ενός αξιογράφου και αποδοχής της εμπιστοσύνης με την ανωνυμία (πληρώστε στον κομιστή) άρα και οικονομικής ελευθερίας υπήρξε ο θεμέλιος λίθος της παγκόσμιας οικονομίας.

Σήμερα απασχολεί την κεντρική τράπεζα της Ευρώπης το ενδεχόμενο της απόσυρσης του 500άρικου, καθώς θεωρούν ότι αποτελεί αποθεματικό χρήμα όσων παρανομούν δεδομένης της ανωνυμίας και της εύκολης μεταφοράς του. Υπάρχουν 600 εκ. χαρτονομίσματα των 500 ευρώ που αντιστοιχούν σε περίπου 300 δις ευρώ, δηλαδή το 1/3 του συνόλου των ευρωχαρτονομισμάτων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΚΤ έως και το 30% του συνόλου των μετρητών σε ευρώ φυλάσσεται εκτός τραπεζών. Άλλωστε η ζήτηση για χαρτονομίσματα των 500 ευρώ έχει σημειώσει αύξηση από τη στιγμή που ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση. Η βρετανική αστυνομική υπηρεσία SOCA (Serious Organized Crime Agency) επιβεβαιώνει πως το συγκεκριμένο χαρτονόμισμα χρησιμοποιείται κατά κόρον για να διευκολύνονται εγκληματικές δραστηριότητες. Μη βιαστείτε να κριτικάρετε τους Βρετανούς γιατί και αυτοί έχουν 500άρικο χαρτονόμισμα σε λίρες, αφού το αντίστοιχο σε ευρώ προτιμούν οι εγκληματίες για αποθεματικό, γιατί η αποδοχή του είναι μεγαλύτερη σε όλο τον κόσμο ακόμη και από το δολάριο. Είναι αλήθεια πώς σήμερα τα μεγάλα χαρτονομίσματα είναι ξεπερασμένα, δεδομένης της ευκολίας των τραπεζικών συναλλαγών.

Η άποψη του καθηγητή Οικονομικών του Χοενχάιμ Χανς-Πέτερ Μπούργκχοφ είναι πως υπάρχουν άνθρωποι που προτιμούν να μην έχουν τα χρήματά τους στην τράπεζα, αλλά σε μετρητά. Αυτή η πρόθεσή τους πρέπει να είναι σεβαστή και το κράτος να μην αναμειγνύεται. Η κρατική παρέμβαση στους πολίτες που θέλουν τα χρήματά τους στο σπίτι είναι ανεπίτρεπτη, ειδικά όταν θεσπίζονται νόμοι περί κουρέματος καταθέσεων όταν οι τράπεζες πέσουν έξω. Η συζήτηση για την απόσυρση του 500άρικου ξεκίνησε τυχαία και συμπτωματικά με την ανάδειξη των προβλημάτων της Deutsche Bank, της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας. Ως γνωστόν η Deutsche Bank άλλοτε τιμωρείται με 4,5 δις ευρώ για χειραγώγηση των διατραπεζικών επιτοκίων στην αγορά του Λονδίνου (Libor), άλλοτε για ξέπλυμα χρήματος στη Ρωσία και άλλοτε για δημιουργία καταφυγίων φοροδιαφυγής στη Σιγκαπούρη. Το τελευταίο μεγάλο πρόβλημά της όμως είναι πως αποκαλύφθηκε πως επί σειρά ετών είχε ανοιχτεί σε μετατρέψιμα ομόλογα υψηλού ρίσκου τα οποία δεν εμφάνιζε πλήρως στους ισολογισμούς της. Βέβαια ο Σόιμπλε ήδη ασκεί επιρροή στον κεντρικό τραπεζίτη Ντράγκι ώστε η ΕΚΤ να αγοράζει και τα χαρτιά χαμηλότερης διαβάθμισης (λίγο πριν τα σκουπίδια) ώστε να εκτονωθεί η πίεση στις ευρωπαϊκές τράπεζες και να διασωθεί η άρρωστη Deutsche Bank. Και επειδή ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται, δεν θα ήταν άσχημη μία μετάγγιση 50-60 δις ευρώ από τα σπίτια ή τις θυρίδες των αποταμιευτών που κρατούν 500άρικα στην Deutsche Bank, εφόσον αποσυρθεί αυτό το χαρτονόμισμα.

Τα υπόλοιπα είναι προπαγάνδα για να πειστούν διάφοροι ευκολόπιστοι ηθικοπλάστες (να πατάξουμε το μαύρο χρήμα), λες και είναι δύσκολο να ιδρύσεις ανώνυμα εταιρεία στα Κάιμαν σε λιγότερο από μία ώρα με ένα τηλεφώνημα και δύσκολο να ανοίξεις λογαριασμούς σε φορολογικούς παραδείσους, ενώ σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν έχει γίνει καμία πρόοδο στις υπεράκτιες εταιρείες που διαθέτουν παράνομα μέσω τραπεζικών συστημάτων και ηλεκτρονικών συναλλαγών πολλαπλάσιο αποθεματικό χρήμα του παγκόσμιου ΑΕΠ. Να είστε σίγουροι πως η Μαφία συναλλάσσεται με e banking και καθόλου με 500άρικα.Το ίδιο και η τρομοκρατία, άλλωστε ο Μπιν Λάντεν είναι νεκρός αλλά οι υπέρογκοι λογαριασμοί του που εξακολουθούν να κινούνται μέσω τραπεζικών συστημάτων συνεχίζουν να τροφοδοτούν την Αλ Κάιντα. Ας αφήσουν λοιπόν την υποκρισία με την απόσυρση του 500άρικου και την καταπίεση των αποταμιευτών που δεν θέλουν να καταθέσουν τα χρήματά τους στις τράπεζες, δήθεν για ιερό σκοπό.

Καλύτερα θα ήταν να άνοιγε μία συζήτηση για τη μετατροπή του μεταλλικού ευρώ σε χάρτινο, γιατί είναι τόσο μικρό και τιποτένιο που εξαιτίας της ψυχολογικής του ακυρότητας εκτός που ντρέπεσαι να το δώσεις μπουρμπουάρ σε σερβιτόρο, στα πρώτα χρόνια αύξησε υπέρογκα τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη (και δεν καταγράφηκε αυτός ο πληθωρισμός ποτέ).