Η ενοχλητικά άτρωτη ελευθερία του Σταύρου Τσακυράκη

Χθες το απόγευμα, ο σεβαστός καθηγητής Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών Σταύρος Τσακυράκης ενημέρωσε τους διαδικτυακούς φίλους του στο Facebook ότι η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου κατάθεσε μήνυση εναντίον του για δυσφήμιση και εξύβριση.

Όταν η πρόεδρος ενός ανωτάτου δικαστηρίου επιδιώκει την ποινική δίωξη ενός κορυφαίου ακαδημαϊκού και νομικού της χώρας, κάποιος βάσιμα μπορεί να εκτιμήσει ότι κάτι εξαιρετικά σοβαρό έχει συμβεί, κάτι που ανεπιφύλακτα δικαιολογεί μια τόσο ασυνήθιστη ενέργεια. Κι όμως. Η κ. Θάνου επιζητά τη «νόμιμη τιμωρία» του κ. Τσακυράκη εξαιτίας ενός καλογραμμένου άρθρου του μέσω του οποίου με βάσιμα επιχειρήματα την καλούσε να παραιτηθεί από το αξίωμά της. Σύμφωνα με το κείμενο της μηνυτήριας αναφοράς, η κ. Θάνου, μεταξύ άλλων, θίγεται ιδιαίτερα από τους χαρακτηρισμούς «αφελής», «πολιτικάντης» και «πρώην συνδικαλίστρια».

Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι οι προαναφερθέντες χαρακτηρισμοί δεν είναι καθαρά αξιολογικοί αλλά πράγματι θίγουν την τιμή και την υπόληψη της Προέδρου του Αρείου, η μήνυση της κ. Θάνου είναι θεσμικά αδιανόητη και συνιστά ουσιαστικά κατάχρηση εξουσίας καθώς καλεί ιεραρχικά κατώτερούς της δικαστές να αξιολογήσουν τις καταγγελίες της, γνωρίζοντας ότι διαθέτει πλέον και πειθαρχική εξουσία επ’ αυτών. Είναι δε τέτοια η έλλειψη ψυχραιμίας που επιδεικνύει, που κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι συνιστά από μόνη της αυτοτελή λόγο παραίτησής της.

Ταυτόχρονα, η κ. Θάνου στέλνει ένα ιστορικά πρωτοφανές και θεσμικά επικίνδυνο μήνυμα περιστολής της ελευθερίας του ακαδημαϊκού λόγου καθώς δείχνει να μην ανέχεται την παραμικρή κριτική, ακόμα κι όταν αυτή διατυπώνεται με κόσμια έλλογο τρόπο κι όχι με φτηνές κραυγές και απρεπείς ύβρεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι στα τηλεπαράθυρα που εμφανίζεται και σχολιάζει, πάλι κατά παράβαση της θεσμικής ιδιότητάς της, συγκεκριμένες δικαστικές υποθέσεις, δεν δείχνει να απεχθάνεται και τόσο το διάλογο ή να αποστρέφεται τη δημόσια έκθεση.

Όπως και να έχει, η κ. Θάνου δεν διάλεξε και τον πιο εύκολο αντίπαλο. Οι παραδόσεις του κ. Τσακυράκη στο μάθημα των Ατομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων στη Νομική Σχολή της Αθήνας θα αποτελούν για πάντα μία από τις συναρπαστικές στιγμές των σπουδών μου. Δεν έχω παρακολουθήσει ποτέ κάποιον να υπερασπίζεται με τέτοιο πάθος την ελευθερία του λόγου, δεν γνωρίζω πολλούς Έλληνές νομικούς που να έχουν δώσει τόσες πολλές και νικηφόρες μάχες για τα δικαιώματα του ανθρώπου σε ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Αν και θεωρώ ότι η απόσυρση της μήνυσης της κ. Θάνου θα ήταν μια ελάχιστη απόπειρα διάσωσης του κύρους του Αρείου Πάγου, ομολογώ ότι με γοητεύει η προοπτική μιας τέτοιας δίκης, μιας μετωπικής σύγκρουσης του μίζερου καθεσπρωπισμού με τον ενθουσιώθη φιλελευθερισμό. Σε όσες πολυτελείς καρέκλες ψηλά κι αν κάτσει το σκοτάδι, πάντα το φως στο τέλος θα νικά.

Η κ. Θάνου άθελά της μας καλεί σε ένα θρίαμβο της ελευθερίας. Θα είμαστε εκεί.