Μεταρρυθμίσεις χωρίς μεταρρυθμιστές

Η χώρα ταλαιπωρείται επτά χρόνια τώρα από την αδυναμία κατανόησης των πραγμάτων. Δεν είναι τα μνημόνια και τα αντιμνημόνια η αιτία που δημιουργεί πλαστές διαχωριστικές γραμμές, γεννά και αποβάλλει νέα πολιτικά μορφώματα, ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις, σωρεύει ιδεοληπτικούς ψυχαναγκασμούς.

Eίναι η άρνηση ενηλικίωσης της ελληνικής κοινωνίας, οι τελευταίες εκρήξεις μιας παρατεταμένης εθνικής εφηβείας που διαρκεί κάτι λιγότερο από 200 χρόνια. Οι μεταρρυθμίσεις, οι αλλαγές, αναγκαίο και ικανό στοιχείο ωρίμανσης και ωριμότητας, επιβάλλονται ως εξωτερικός καταναγκασμός εξαιτίας της αδυναμίας του πολιτικού συστήματος να οραματιστεί, να εμπνεύσει και κυρίως να υλοποιήσει μια πορεία αναγέννησης και ανασυγκρότησης. Έτσι όλοι μιλάμε πολύ για μεταρρυθμίσεις γιατί είναι και λίγο sic (!) αλλά όταν έρθει η ώρα να τις υποστηρίξουμε θα πρέπει ή να μη μας αφορούν ή να μην αγγίζουν κοινωνικές ομάδες που ακουμπάμε ή να είμαστε ανενεργοί πολιτικά και άρα... υπεράνω.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην περίπτωση των αγροτικών κινητοποιήσεων των τελευταίων ημερών. Ενώ η πρωτογενής παραγωγή αποτελεί κρίσιμο κρίκο της ανάπτυξης και οι αγρότες παράγουν το 3% του ΑΕΠ, ουδείς από τα κόμματα ή τους «συνήθεις» μεταρρυθμιστές τολμά να θέσει το ζήτημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Η ΝΔ του κ. Μητσοτάκη, το ΠΑΣΟΚ της κ. Γεννηματά, οι κεντρώοι του κ. Λεβέντη περιορίζονται στο να αποφεύγουν τις φωτογραφίσεις στα τρακτέρ, όπως παλιά. Για την ταμπακιέρα όμως;

Έχουμε έτσι το πρωτοφανές η χώρα μέρες τώρα να κόβεται στα δυο, τα φορτηγά να παραμένουν στα σύνορα, να κλείνει η πρόσβαση στα αεροδρόμια, να επιτρέπεται βέβαια η δίοδος από τα μπλόκα στο πούλμαν του Ολυμπιακού και όλοι ή περίπου όλοι να το θεωρούμε στην καλύτερη περίπτωση ως κάτι σύνηθες, ή στη χειρότερη λογικό.

Θέλω να ξεκαθαρίσω εξαρχής ότι έχουμε τη χειρότερη κυβέρνηση των τελευταίων ετών. Όχι μόνο από άποψη πολιτικής εξαπάτησης, διαχειριστικής επάρκειας, ικανότητας να χτίζει κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, κατανόησης των διεθνών συσχετισμών και σταθερότητας στην ευρωπαϊκό δρόμο, αλλά κυρίως καθαρότητας, διαφάνειας και εντιμότητας. Μια κυβέρνηση που εξέθρεψε το σημερινό τέρας. Ακριβώς για αυτό πρέπει να ακουστεί δυνατά η φωνή της λογικής. Οι δρόμοι αποτελούν δημόσιο αγαθό και οι αγρότες είναι και φορολογούμενοι και καταναλωτές και χρήστες των υπηρεσιών και ασθενείς και συνταξιούχοι και γονείς και πολίτες. Οι δρόμοι δεν τους ανήκουν περισσότερο από ό,τι στους οδοντίατρους, τους δασκάλους, τους οδηγούς του ΚΤΕΛ.

Είναι κοινότυπο να μιλήσει κανείς για τα προβλήματα και τις δυνατότητες της ελληνικής γεωργίας. Η παραγωγική της υστέρηση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις εξελίξεις στις περισσότερες άλλες χώρες της Ε.Ε., που έχοντας συγγενείς δομές και αντιμετωπίζοντας με αναλογικά λιγότερους πόρους το ίδιο πλαίσιο πολιτικής με την ελληνική γεωργία, διαμόρφωσαν ένα εξαγωγικό μοντέλο προσθέτοντας πολλαπλάσια αξία στην παραγωγή τροφίμων. Επίσης η ελλιπής ή στρεβλή εφαρμογή κοινοτικών κανόνων οδήγησε στην επιβολή προστίμων (άνω του ενός δισ. μόνο τα τελευταία 4 χρόνια) που φορτώνουν στους Έλληνες φορολογούμενους αμαρτίες της κεντρικής διοίκησης.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του αρμόδιου υπουργού κ. Αποστόλου. «Όσο είμαι εγώ υπουργός και όσο υπάρχει κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν θα υπάρξουν ανακτήσεις» διεμήνυσε ο κ. Αποστόλου για τα πρόσφατα 400 εκ. που καλούμαστε να επιστρέψουμε στην ΕΕ. Είναι όμως κάτι από αυτά τα αιτήματα των πρόσφατων κινητοποιήσεων των αγροτών; Μάλλον όχι. Το θέμα αφορά στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών.

Ας δούμε μαζί μερικούς... βαρετούς αριθμούς. Οι αυξήσεις στο συντελεστή άμεσης φορολογίας προβλέπονται από 13% σε 20% για τα εισοδήματα του 2015 (εφαρμογή 2016) και σε 26% για τα εισοδήματα του 2016 (εφαρμογή 2017). Σε σύνολο 532.917 φορολογουμένων, στους οποίους περιλαμβάνονται και φορολογούμενοι με εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση, χωρίς να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες:

- οι 396.383 δήλωσαν εισόδημα έως 2.000 ευρώ (74,3%)

-οι 466.574 φορολογούμενοι δήλωσαν έως 5.000 ευρώ (87,55%)

Αναλυτικά, στις δηλώσεις φόρου εισοδήματος που υποβλήθηκαν για το φορολογικό έτος 2014, 532.917 φορολογούμενοι δήλωσαν εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση ως εξής:

* Το συνολικό εισόδημα που δηλώθηκε για να φορολογηθεί με συντελεστή 13% είναι 1.341.938.595,81 ευρώ, δηλαδή το μέσο εισόδημα για το οποίο φορολογείται ο κάθε αγρότης είναι 2.518,10 ευρώ.

* Ο συνολικός φόρος εισοδήματος που αναλογεί για όλα τα αγροτικά εισοδήματα όλου του έτους 2014 ανέρχεται στο ποσό των 186.420.669,65 ευρώ, δηλαδή ο μέσος φόρος εισοδήματος που αναλογεί στον κάθε αγρότη ανέρχεται σε 349,81 ευρώ.

Από τα στοιχεία τα οποία προέκυψαν από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων προκύπτει ότι τα ακαθάριστα έσοδα που δηλώθηκαν από αγρότες είναι 4.873.441.752,39 ευρώ, γεγονός που αποδεικνύει την ύπαρξη μεγάλου ύψους εκπιπτόμενων δαπανών.

Ας δούμε λίγο τώρα τα ασφαλιστικά και ας εστιάσουμε στον κλάδο κύριας ασφάλισης, αφού ο κλάδος υποχρεωτικής ασφάλισης θα καταργηθεί από το 2027, ίσως και νωρίτερα.Τα δεδομένα είναι του 2013.

ΕΣΟΔΑ 1.035.218.000/ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 737.218.000 / ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ 256.850.000 / ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ 41.150.000 / ΕΞΟΔΑ 1.081.300.000

ΠΑΡΟΧΕΣ 1.078.800.000/ ΑΜΟΙΒΕΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ - ΕΙΣΦΟΡΕΣ 25.000/ ΑΜΟΙΒΕΣ ΤΡΙΤΩΝ 1.450.000 / ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ 1.025.000

Το έλλειμμα ανέρχεται στα 46 εκ. ευρώ. Αν όμως καταργηθεί πλήρως η επιχορήγηση των εισφορών, τότε εκτοξεύεται στα 783 εκ. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, οι αγροτικές συντάξεις πληρώνονται σε ένα ποσοστό 70-80% από τη γενική φορολογία, χωρίς σε αυτό να υπολογίσουμε την εισφορά υπέρ τρίτων.

Το δομικό πρόβλημα του ΟΓΑ δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί και άρα οι πραγματικοί αγρότες να εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή σύνταξη, αν ο ΟΓΑ δεν μετεξελιχθεί σε ένα κανονικό ασφαλιστικό ταμείο, πράγμα που συνεπάγεται και αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών. Προφανώς χρειάζονται ευρύτερες μεταβατικές ρυθμίσεις, όπως σε ολόκληρο το ασφαλιστικό. Ας πούμε την αλήθεια και ας ανοίξουμε μαζί με τους δρόμους και μια ουσιαστική συζήτηση για τον πρωτογενή τομέα, όσο υπάρχει ακόμη καιρός. Διαφορετικά θα περνάμε από παρένθεση σε παρένθεση –αριστερή ή δεξιά– και η χώρα θα βολοδέρνει ακυβέρνητη στην υπανάπτυξη και τη βαλκανοποίηση.