Το ασφαλιστικό είναι πρόβλημα της κοινωνίας

Παρακολουθώ με συμπάθεια την κακομεταχείριση κυβερνητικών στελεχών από το κίνημα των αγανακτισμένων που αναπτύχθηκε με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ και άλλων δυνάμεων του αριστερόστροφου και του δεξιόστροφου λαϊκισμού. Η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει το ασφαλιστικό έλλειμμα το οποίο είναι διαχρονικά η αιτία του μεγάλου διαρθρωτικού ελλείμματος, αλλά αντιμετωπίζει τη δυναμική αντίδραση αυτών τους οποίους εκπαίδευσε να απαιτούν συντάξεις χωρίς ασφαλιστικές προϋποθέσεις, να περιμένουν 13η σύνταξη με άδεια ταμεία και να αντιμετωπίζουν την εργασία σαν ένα μικρό δυσάρεστο διάλειμμα μεταξύ της εφηβείας τους και της συνταξιοδότησής τους.

Ψεύτικες υποσχέσεις

Ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκε το συνταξιοδοτικό-ασφαλιστικό για να ενισχύσει την πολιτική του δυναμική και να διεκδικήσει με επιτυχία την εξουσία. Στις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις του 2015 το αποτέλεσμα ήταν υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ εξαιτίας της πολιτικής μεταστροφής των συνταξιούχων και των αγροτών, οι οποίοι αποτελούσαν παραδοσιακό στήριγμα του παλαιού δικομματισμού. Ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του τούς γέμισαν υποσχέσεις για μεγαλύτερες συντάξεις και μικρότερη φορολογία, για να ανεβάσουν τα ποσοστά του κόμματος σε αυτές τις εξαιρετικά σημαντικές κατηγορίες ψηφοφόρων.

Διαφορετική προσέγγιση

Η ανάδειξη των πολιτικών ευθυνών του ΣΥΡΙΖΑ για την εξαπάτηση των ψηφοφόρων δεν λύνει βέβαια το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Το ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό σύστημα έχει χρεοκοπήσει σε κοινωνικό επίπεδο. Εμείς ασχολούμαστε με τους αριθμούς που δεν βγαίνουν, ενώ θα έπρεπε να δώσουμε προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των κοινωνικών αιτιών της οικονομικής αδυναμίας του συστήματος.

Κατά την άποψή μου επιβάλλεται να προσεγγίσουμε κάθε κατηγορία ασφαλισμένων και συνταξιούχων ξεχωριστά, να αναλύσουμε το πρόβλημα και να τους καλέσουμε στη συνέχεια να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Πρέπει να δούμε ποια είναι η αναλογία ασφαλισμένων και συνταξιούχων σε κάθε ασφαλιστικό φορέα για να βγάλουμε συμπεράσματα για την οικονομική προοπτική του. Είμαστε υποχρεωμένοι να μετρήσουμε το βαθμό επιδότησης των συντάξεων και των άλλων παροχών από το δημόσιο ταμείο, δηλαδή τους φορολογούμενους πολίτες. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα των αγροτών των οποίων η συνταξιοδοτική δαπάνη καλύπτεται σε ποσοστό 85% από τον κρατικό προϋπολογισμό και μέσω αυτού από τους άλλους φορολογούμενους.

Έχουμε επίσης υποχρέωση να δούμε αν οι ασφαλισμένοι κάθε κλάδου χρηματοδοτούν με τις εισφορές τις συντάξεις τους ή εξασφαλίζουν τα χρήματα μέσω της επιβάρυνσης τρίτων ή μέσω ειδικών πόρων και διευκολύνσεων.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών του ΔΝΤ, οι οποίοι εμφανίζονται πιο αυστηροί από όλους, η ετήσια επιδότηση του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού συστήματος με δημόσιο χρήμα μπορεί να φτάνει και το 10% του ΑΕΠ γεγονός που εμποδίζει την επίτευξη σταθερού και αυξανόμενου πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος και την εξυπηρέτηση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου. Οι πολιτικοί μας πρέπει να συμφωνήσουν στη μείωση αυτής της επιδότησης σε ένα ποσοστό επί του ΑΕΠ που θα επιτρέπει τη σωστή εκτέλεση του προϋπολογισμού, τη συνεννόηση με τους πιστωτές και κυρίως την ανάπτυξη της οικονομίας. Τα υπόλοιπα είναι υπόθεση των ίδιων των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων και είναι πρακτικά αδύνατον να αντιμετωπιστούν από τους πολιτικούς. Οι τελευταίοι απλά εκμεταλλεύονται καταστάσεις ανάλογα με την συγκυρία.

Ξεχωριστός λογαριασμός

Κάθε κατηγορία ασφαλισμένων και συνταξιούχων πρέπει να μας εξηγήσει ποια ακριβώς είναι η οικονομική συμβολή της στην ασφάλισή της και σε τι είδους χρηματοδότηση στηρίζονται τα δικαιώματα και σε ορισμένες περιπτώσεις τα προνόμια της.

Πρέπει να υπάρξει ένας ξεχωριστός λογαριασμός για κάθε επαγγελματική και κοινωνική κατηγορία ασφαλισμένων και συνταξιούχων τον οποίο θα καλύψουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι ίδιοι. Μπορεί να υπάρξει μια οικονομική ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή τους φορολογουμένους πολίτες προς συνταξιούχους που έχουν μεγάλη ανάγκη, αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει σε βάρος της οικονομικής ισορροπίας του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού συστήματος και της προοπτικής της ίδιας της οικονομίας.

Σε τελική ανάλυση πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας για το πώς θα σηκώσουμε αυτό το τεράστιο οικονομικό φορτίο που δημιουργήσαμε. Η θεωρία σύμφωνα με την οποία θα έρθει ένας «καλός» αριστερός ηγέτης ή ένας «αποτελεσματικός» κεντροδεξιός για να μας λύσει το πρόβλημα έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. Το ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό πρόβλημα είναι πρώτα κοινωνικό και μετά οικονομικό. Εάν δεν το αντιμετωπίσουμε στην κοινωνική του διάσταση, αναλαμβάνοντας ως πολίτες τις ευθύνες μας, αποκλείεται να βελτιωθούν οι σχετικοί οικονομικοί δείκτες.