Λάθος η πρωτοβουλία για Νόμπελ Ειρήνης στο Αιγαίο

Kυκλοφορεί αυτές τις μέρες στην πλατφόρμα Avaaz μια έκκληση να απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης στους «ήρωες του Αιγαίου» για τη βοήθεια που προσέφεραν στους μετανάστες τo 2015. Πρόκειται για πρωτοβουλία εκ πρώτης όψεως συμπαθητική, αλλά εντέλει λάθος. Κι εντελώς λάθος.

Είναι αλήθεια ότι τα νησιά του Αιγαίου σήκωσαν –και εξακολουθούν να σηκώνουν– τεράστιο βάρος με τις αφίξεις των μεταναστών και οι κάτοικοί τους δίνουν άνισο αγώνα με το ανθρώπινο «τσουνάμι» προς την Ευρώπη που σάρωσε και την Ελλάδα στο διάβα του. Είναι αλήθεια ότι είδαμε πολλά συγκινητικά παραδείγματα αυταπάρνησης και αλληλεγγύης από απλούς ανθρώπους που συνέδραμαν τους μετανάστες ενάντια στους θαλασσοπνιγμούς κι όλη την τραγωδία της προσφυγιάς. Σε μια χώρα χωρίς στοιχειώδεις υποδομές, αλλά και σε μια Ευρώπη απροετοίμαστη στο σύνολό της γι’ αυτό το «τσουνάμι».

Ωστόσο, η αντιμετώπιση του κύματος μεταναστών, μεταξύ των οποίων και προσφύγων που χρήζουν αλληλεγγύης και προστασίας, δεν προσφέρεται για βραβεία – κάθε άλλο! Και είναι κάμποσοι οι λόγοι, για τους οποίους η πρωτοβουλία αυτή είναι λάθος.

Η έκρηξη στις μεταναστευτικές ροές δεν προκλήθηκε μόνο από τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ, όπως κι από τη βαρβαρότητα του Ισλαμικού Κράτους. Ο πόλεμος εκεί μαίνεται από το 2011. Η συγκεκριμένη έκρηξη το 2015 προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από εσφαλμένη ανάγνωση της πραγματικότητας κι από την παλαιομαρξιστική ιδεοληψία της κυβέρνησης Τσίπρα υπέρ των αναξιοπαθούντων και κατατρεγμένων της υφηλίου που για κάποιον λόγο θεωρούνται εξ ορισμού αδέλφια μας. Για πολλούς μήνες η ελληνική κυβέρνηση έδειξε απόλυτη εμπιστοσύνη σ’ όλους, στους οποίους συγκαταλέγονται συλλήβδην Σύριοι, Ιρακινοί και Αφγανοί πρόσφυγες (λιγότεροι από τους μισούς αιτούντες άσυλο) και οικονομικοί μετανάστες (από πολλές άλλες χώρες), ενώ αντίθετα αδιαφόρησε πλήρως για τα αδέλφια μας στην καπιταλιστική Ευρώπη...

Προκλήθηκε, επίσης, από τη φαυλότητα της λογικής: «Ας επωμιστούν οι Ευρωπαίοι το βάρος της μετανάστευσης», αυτό δεν ήταν το ανομολόγητο σκεπτικό των δηλώσεων «Ασε τους μετανάστες να λιάζονται» (μέχρι να φύγουν προς την Ευρώπη) και «Δεν είναι δουλειά μας να ξέρουμε ποιος φεύγει από την Ελλάδα» (αρκεί να φύγει); Δηλαδή, εμείς είμαστε ωραίοι και ανθρωπιστές, ενώ οι άλλοι Ευρωπαίοι που καλούνται να φιλοξενήσουν τους μετανάστες είναι άκαρδοι και ρατσιστές;

Η υποκρισία της κυβέρνησης Τσίπρα αποκαλύφθηκε από τις ίδιες τις εξελίξεις. Όσο οι μετανάστες περνούσαν προς την Ευρώπη, δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα και εκτελούσαμε το ανθρωπιστικό μας χρέος (sic). Οταν, όμως, άρχισαν να ανεγείρονται τείχη στη διαδρομή προς την Ευρώπη και διαφάνηκε ο κίνδυνος η Ελλάδα να καταστεί «χωματερή ανθρώπινων ψυχών», δηλαδή να μας μείνουν αμανάτι οι μετανάστες, η αλληλεγγύη μας εξατμίστηκε ως διά μαγείας. Έπεσαν οι «ανθρωπιστικές» μάσκες και η «ουμανιστική» στάση της ελληνικής κυβέρνησης αποδείχθηκε μια ανέξοδη ρητορεία χωρίς κανένα αντίκρισμα. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά φάνηκε ότι το «ουμανιστικό» μήνυμα της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα ήταν μεγάλο σφάλμα.

Διότι το μήνυμα που δόθηκε από την κυβέρνησή του προς τα δίκτυα διακίνησης των μεταναστών το 2015 ήταν τουλάχιστον αφελές. Αλλά ήταν και βαθύτατα αντιευρωπαϊκό – η λογική «Ελάτε κι εμείς θα σάς προωθήσουμε στην ΕΕ» αποτελεί δικαίωση του Καμμένου και της απειλής του προς τους Ευρωπαίους «Θα σάς γεμίσουμε τζιχαντιστές!». Το γεγονός ότι μερικοί από τους βομβιστές του Παρισιού αποδεδειγμένα πέρασαν από την Ελλάδα μάς αφήνει εκτεθειμένους και προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά στη διεθνή εικόνα της χώρας.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, η Ελλάδα έγινε ο καταλύτης της κατ’ ουσίαν αναστολής της συμφωνίας Schengen – εξού και φωνές περί αποβολής της χώρας από τον ενιαίο χώρο ελεύθερης διακίνησης. Από τη στιγμή που η Ελλάδα διοχέτευε προς την Ευρώπη εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο (καταγράφηκαν περιπτώσεις οκτώ μεταναστών που πέρασαν με το ίδιο πλαστό διαβατήριο...), ήταν αναπόφευκτες οι αντιδράσεις των υπολοίπων μελών της ζώνης Schengen.

Επιπροσθέτως, η πρόταση να διεκδικήσει η Ελλάδα το Νόμπελ Ειρήνης δεν είναι μόνο μια απλή κίνηση αυταρέσκειας και αυτοθαυμασμού – αυτό δεν προκαλεί και ιδιαίτερη έκπληξη. Το πιο σημαντικό είναι ότι εξυπηρετεί την υστερόβουλη επιδίωξη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για περαιτέρω όξυνση των σχέσεων της χώρας με τους Ευρωπαίους εταίρους της, προκειμένου να μην τηρηθούν μνημονιακές δεσμεύσεις ανειλημμένες από την ίδια την κυβέρνηση.

Δεν είναι τυχαίο ότι το μεταναστευτικό «τσουνάμι» υιοθετείται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ως διαπραγματευτικό όπλο. Η συνάρτηση της μετανάστευσης με την «πολιτική μάχη» που υποτίθεται ότι δίνει η κυβέρνηση Τσίπρα με τους Ευρωπαίους εταίρους για την (μη) υλοποίηση του τρίτου Μνημονίου είναι ένας απροκάλυπτος –ή κάκιστα συγκεκαλυμμένος– εκβιασμός. Δεν είναι τίποτα λιγότερο από συνέχεια της «καμμένης» λογικής «Ή κάνετε σκόντο στις απαιτήσεις σας για μεταρρυθμίσεις ή σας βομβαρδίζουμε με μετανάστες».

Γι’ αυτό και με αφήνει πολύ επιφυλακτικό η παρουσία γνωστών αστέρων του κινηματογράφου (Sarandon, Redgrave κ.λπ.) που δηλώνουν τη συμπαράστασή τους σ’ όλους τους μετανάστες αδιακρίτως και με την άνεση ενός εκ του ασφαλούς βολονταρισμού. Βγάζει δε μάτι η βιασύνη του αρμόδιου υπουργού Μετανάστεσης να ποζάρει δίπλα στις γνωστές ακτιβίστριες, καθιστώντας τες ουσιαστικά «πρέσβειρες» της Ελλάδας στον αγώνα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κατά των κακών Ευρωπαίων και λοιπών νεοφιλελεύθερων δυνάμεων. Για την επίτευξη αλλότριων στόχων της κυβέρνησης που ουδεμία σχέση έχουν με το δράμα των προσφύγων.

Κι ενώ είναι πράγματι αξιέπαινες οι προσπάθειες πολλών Ελλήνων που δείχνουν τη δύναμη της ανθρωπιάς, στα νησιά του Αιγαίου κι αλλού και παρά την πλήρη ανυπαρξία κρατικών δομών και μηχανισμών, η πρωτοβουλία να δοθεί Νόμπελ Ειρήνης στην Ελλάδα είναι άστοχη και το λιγότερο αντιπαραγωγική. Εμμεσα και άθελά της επιβραβεύει τη λογική της κυβέρνησης Τσίπρα στο μεταναστευτικό – λογική ιδεοληπτική, κοντόφθαλμη, ανεύθυνη, υποκριτική, ψευτοανθρωπιστική, εξυπνακίστηκη, καιροσκοπική, κυνική, υστερόβουλη, αντιευρωπαϊκή. Αυτές τις αξίες επιδιώκει να αναδείξει το Νόμπελ Ειρήνης; Ένα ερώτημα που θα μπορούσαν να θέσουν, πρώτοι απ’ όλους, οι ίδιοι οι νησιώτες του Αιγαίου.