Έχουν συμπληρωθεί 15 χρόνια εθνικής αυτοκαταστροφής μέσω του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Από το 1999 διαδέχονται η μία λάθος απόφαση την άλλη με βασικό κριτήριο την εξαγορά ψήφων και τη διαχείριση του λεγόμενου πολιτικού κόστους.
Μόνος στον Ε.Τ.
Επειδή ξεκίνησα τη δημοσιογραφική μου σταδιοδρομία στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Μαρίνου, μπορούσα να αντιληφθώ τις οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Θυμάμαι ότι στις συσκέψεις που κάναμε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» πριν 35 χρόνια ο κ. Μαρίνος περιέγραφε το πρόβλημα της οικονομικής βιωσιμότητας του συστήματος υπογραμμίζοντας ότι ο λόγος εργαζόμενων προς ασφαλισμένους είχε πέσει στις αρχές της δεκαετίας του ’80 από τέσσερις προς έναν σε τρεις προς έναν. Σήμερα έχουμε τέσσερις εργαζόμενους για κάθε τρεις συνταξιούχους και αν συνεχιστούν οι αρνητικές δημογραφικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις θα φτάσουμε σε λίγα χρόνια να έχουμε έναν εργαζόμενο για κάθε συνταξιούχο, εξέλιξη που θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση του συστήματος.
Το 1999, όταν ήμουν διευθυντής στον «Ελεύθερο Τύπο» και στον «Τύπο της Κυριακής», έδωσα την πρώτη μεγάλη χαμένη μάχη για την αποτροπή της χρεοκοπίας του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος. Η κυβέρνηση Σημίτη είχε αποφασίσει την προώθηση της μετοχοποίησης της ΔΕΗ και με υπουργό Ανάπτυξης τον κ. Βενιζέλο πέρασε το βάρος της ασφάλισης και της συνταξιοδότησης των εργαζομένων από τη ΔΕΗ στον κρατικό προϋπολογισμό, για να κάμψει τις αντιρρήσεις του κομματικού και συντεχνιακού ΠΑΣΟΚ.
Ο ελιγμός Σημίτη και Βενιζέλου ψηφίστηκε στη Βουλή από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και τον Συνασπισμό, ενώ καταψηφίστηκε από το ΚΚΕ, το οποίο ζητούσε ακόμη μεγαλύτερες εξασφαλίσεις για τους εργαζόμενους στη ΔΕΗ. Με τα κύρια άρθρα που δημοσίευσα στον «Ελεύθερο Τύπο» εξηγούσα ότι η κυβερνητική απόφαση για μετοχοποίηση της ΔΕΗ δημιουργούσε μια νέα ασφαλιστική «τρύπα» που θα απορροφούσε από τον κρατικό προϋπολογισμό πολλαπλάσια ποσά από τα έσοδα των σταδιακών μετοχοποιήσεων της ΔΕΗ. Η ασφαλιστική «τρύπα» που δημιουργήθηκε με αυτή την απόφαση ήταν της τάξης των 600 εκατ. ευρώ το χρόνο πριν την εφαρμογή των μνημονίων και παραμένει εξαιρετικά υψηλή γιατί η μνημονιακή πειθαρχία δεν ισχύει πλήρως για τις ΔΕΚΟ. Συνολικά το Δημόσιο, δηλαδή οι φορολογούμενοι πολίτες, έχουν ήδη επιβαρυνθεί με ένα ποσό της τάξης των 10 δισ. ευρώ στα πλαίσια της παροχής ανταλλαγμάτων για τη μετοχοποίηση της ΔΕΗ.
Τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα όταν η χώρα πήρε το εισιτήριο για την ΟΝΕ χωρίς να βάλει σε τάξη το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό σύστημα. Η κυβέρνηση Σημίτη επιχείρησε, με υπουργό Εργασίας τον κ. Γιαννίτση, να προωθήσει την ασφαλιστική μεταρρύθμιση για να μπει τάξη στη δημοσιονομική διαχείριση και να αντέξει η ελληνική οικονομία τις πιέσεις της ΟΝΕ. Υποστήριξα με πάθος την κυβερνητική προσπάθεια παρά το γεγονός ότι διηύθυνα το σκληρά αντιπολιτευόμενο «Ελεύθερο Τύπο». Εκτιμούσα ότι χωρίς τον έλεγχο του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος, θα έπεφτε κατακόρυφα η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας σε συνθήκες ΟΝΕ και θα οδηγούμασταν στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό και στην υπερχρέωση του Δημοσίου. Με ευχαρίστησε προσωπικά ο τότε υπουργός Εργασίας για τη στάση μου και μου εξήγησε ότι δεν είχε τις πολιτικές δυνατότητες να προωθήσει την αναγκαία μεταρρύθμιση εφόσον αντιδρούσαν το κομματικό, συντεχνιακό ΠΑΣΟΚ και όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Από τη χαμένη ευκαιρία για την προώθηση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης επί κυβέρνησης Σημίτη περάσαμε στην απώλεια του διαχειριστικού ελέγχου κατά την περίοδο Καραμανλή. Το 2004, το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό σύστημα τραβούσε από τον κρατικό προϋπολογισμό ένα ποσό της τάξης των 5 δισ. ευρώ για να καλύψει τα ελλείμματά του. Το 2009 η επιδότηση του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό έφτασε στα 15 δισ. ευρώ.
Την κρίσιμη περίοδο 1999-2009 η μεγάλη αύξηση του κόστους του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης ήταν οι βασικές αιτίες της κατάρρευσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, της εκτόξευσης του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 15% του ΑΕΠ και της υπερχρέωσης του ελληνικού Δημοσίου.
Τα πολιτικά κόλπα με τις συντάξεις είναι η βασική αιτία για την οποία οδηγηθήκαμε στην αναγκαστική εφαρμογή των μνημονίων. Το σύνολο του πολιτικού συστήματος, με ορισμένες τιμητικές εξαιρέσεις, ήταν υπέρ της χορήγησης υπερβολικά υψηλών συντάξεων και εφάπαξ χωρίς σοβαρές ασφαλιστικές προϋποθέσεις και με βαριά επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Οι μνημονιακές παρεμβάσεις δεν έχουν λύσει το πρόβλημα εφόσον συνεχίζεται η στήριξη του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό με ποσά της τάξης των 11-14 δισ. ευρώ το χρόνο, ανάλογα με τον υπολογισμό. Οι Ευρωπαίοι εταίροι ζητούν να μειωθεί η κρατική επιδότηση του συστήματος κατά 1% του ΑΕΠ το 2016 ή κατά 1,8 δισ. ευρώ. Αυτή είναι η άμεση υποχρέωση, η οποία δεν καταργεί βέβαια την αναγκαιότητα μιας δραστικής ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, η οποία θα είναι υποχρεωτικά δύσκολη. Προς το παρόν σπρώχνουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί γιατί η πολιτική τάξη εξακολουθεί να διαχειρίζεται το σύστημα με τη λογική που μας οδήγησε στη χρεοκοπία. Τα ρετιρέ και οι συντεχνίες προστατεύονται, εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι παίρνουν γρήγορα συντάξεις χωρίς σοβαρές προϋποθέσεις, ενώ η αβεβαιότητα και ο κυβερνητικός κομπιναδορισμός οδηγούν στην ανάπτυξη της μαύρης εργασίας και της παράλληλης οικονομίας.
20°
