Στην εποχή της αρκούδας

Τον πρώτο χειμώνα διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ο ελληνικός σχεδιασμός τουριστικής ανάπτυξης λειτουργεί σύμφωνα με την εποχή της αρκούδας. Έχει, δηλαδή, πέσει σε χειμερία νάρκη. Θα έρθει πάλι σύντομα η άνοιξη και το καλοκαιράκι και η αρκούδα θα ξυπνήσει και θα αρχίσει πάλι τις ζωηρές βόλτες της και το κυνήγι. Έτσι, τουλάχιστον, θέλει να ελπίζει η αρμόδια για τον Τουρισμό ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Όπως, όμως, δείχνουν οι ποιοτικοί δείκτες αυτής της δύσκολης για την Ελλάδα χρονιάς, το 2016 δεν θα είναι εξίσου ευοίωνο όπως τα προηγούμενα χρόνια, αν δεν πείσουμε τους δυνητικούς επισκέτες της χωρας μας για κάποια επιπλέον πράγματα.

Καταρχήν, η ασφάλεια είναι και παραμένει το νούμερο ένα κριτήριο για την επιλογή ενός προορισμού παγκοσμίως. Με την κάκιστη διαχείριση των μεταναστευτικών/προσφυγικών ροών στα τουριστικά ελληνικά νησιά, τα φαινόμενα συρράξεων στα σημεία εισόδου και εξόδου, στα συνοριακά περάσματα, και την εν γένει αδυναμία επίλυσης του προβλήματος ή και μια διάθεση διαιώνισής του από την ελληνική πλευρά προσβλέποντας σε πολιτικά οφέλη, αποδυναμώνεται η εικόνα της χώρας ως ελκυστικού προορισμού. Οι εκρήξεις βομβών στην καρδιά της Αθήνας με αμφισβητούμενες/ελεγχόμενες μεθόδους πρόληψης της αστυνομίας –απόφαση μη εκκένωσης ή έστω προειδοποίησης των τουριστών στο παρακείμενο ξενοδοχείο Αμαλία κατά την πρόσφατη έκρηξη στην Ξενοφώντος– μόνο μηνύματα ασφάλειας και επιβεβαιωσης για βούληση πάταξης της τρομοκρατίας στην Ελλάδα δεν μεταδίδουν.

Δεν υπάρχει κανένα συγκροτημένο σχέδιο στρατηγικής προώθησης της Ελλάδας στο εξωτερικό από το Υπουργείο Τουρισμού.

Η όποια προβολή της χώρας γίνεται αυτή τη στιγμή οφείλεται στη χειραφέτηση των ίδιων των ελληνικών προορισμών και τις δικές τους αυτόνομες κινήσεις. Καθώς και στα επίμονα fam και press trips που διοργανώνουν μέσα από τις συμπράξεις τους οι τοπικοί ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς τουρισμού.

Οι απαραίτητες επενδύσεις στις τουριστικές υποδομές της χώρας δεν προχωράνε. Οι παραχωρήσεις των αεροδρομίων καθυστερούν, όπως και οι παραχωρήσεις διαχείρισης λιμανιών και κατ’ επέκταση της αποτελεσματικής διαχείρισης της κρουαζιέρας. Αν και έχουν προχωρήσει κάποιες χαράξεις υδατοδρομίων, δεν μοιάζει να υπάρχει η δυνατότητα ενός καλού δικτύου μετακίνησης στα ελληνικά νησιά μέσω υδροπλάνων ούτε το καλοκαίρι του 2016. Κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται με την απαραίτητη εξυγιάνση των ακτοπλοϊκών εταιρειών και κατ’ επέκταση τον εξορθολογισμό των δρομολογίων ανάμεσα σε σημεία της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατών και των προορισμών. Λεφτά μέσω ΕΣΠΑ για τη χρηματοδότηση ζωτικών Φεστιβάλ και διοργανώσεων ανά την ελληνική επικράτεια που προσέλκυαν ειδικό θεματικό τουρισμό δεν υπάρχουν. Η νέα προγραμματική περίοδος δεν έχει ακόμα ανοίξει για την Ελλάδα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν ενεργοποιείται ο νέος αναπτυξιακός νόμος για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Και, βέβαια, υπάρχει μεγάλη αμφιβολία αν θα πρόκειται για ένα νόμο που θα δίνει κίνητρα για υποδομές και απασχόληση και όχι «τσάμπα χρήμα», εκπαιδεύοντας έτσι και τους ιδιώτες σε αλλαγή της κρατικοδίατης νοοτροπίας τους. Ή, αν πραγματικά θα ενισχύει τη νεανική επιχειρηματικότητα, τις εναλλακτικές μορφές φιλοξενίας και τις πρωτοβουλίες που ξεκινάνε από χαμηλά και από μη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, δίνοντας έναυσμα εξισορρόπησης της εθνικής τουριστικής ανάπτυξης τόσο σε κάθετη όσο και σε οριζόντια κλίμακα.

Παρόλη τη δήθεν φιλική πολιτική προς τους εργαζομένους ΕΟΤ, δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα το πλαίσιο λειτουργίας και συνύπαρξής του με τον ΣΕΤΕ και το δυναμικό βραχίονά του, τη Marketing Greece. Αντί να υπάρξουν συνεργείες και συνεργασίες για μια αποτελεσματική διαχείριση (μάνατζμεντ) των επισκεπτών και προβολή (μάρκετινγκ) της χώρας στο εξωτερικό, έχουμε άγονους ανταγωνισμούς σε κοινά πεδία. Έτσι, και τα ικανά στελέχη του ΕΟΤ μοιάζουν παροπλισμένα ελλείψει των απαραίτητων εργαλείων, δηλαδή πόρους και στρατηγική, και η Marketing Greece καθυστερεί το χτίσιμο ενός πανελληνίου δικτύου στις τουριστικές περιφέρειες της χώρας σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό της.

Γενικά, υπάρχει τετριμμένη φλυαρία για δωδεκάμηνο τουρισμό και για ανάδειξη των ποσοτικών δεικτών ως μια αυτονόητη εξέλιξη που την προκαλεί η πολιτική επικαιρότητα της μεσογειακής λεκάνης. Δεν εκφράζεται από την κεντρική κυβέρνηση καμία πολιτική βούληση για την απαραίτητη ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της χώρας. Όλα μοιάζουν να είναι στον αυτόματο πιλότο. Σε μια εποχή που απαιτείται δυναμική αλλαγή του νομικού, θεσμικού πλαισίου λειτουργίας του τουρισμού της χώρας, μια στοχευμενη σε αγορές και μέσα καμπάνια προβολής και μια κατεύθυνση προ την έξυπνη (smart) και αειφόρα (sustainable) ανάπτυξη του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, η ελληνική πολιτεια με τις επιλογές της ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κατεβάζει ταχύτητες, αναδεικνύει τις φολκλορικές μονάχα εκφάνσεις του προϊόντος μας και ελπίζει στον ελληνικό θεό για αυξημένους ποσοτικούς δείκτες πατώντας πάνω στην κακοτυχία των όμορων χωρών μας. Λείπουν το όραμα, οι ιδέες, η γνώση και η ικανότητα για δυναμική εξωστρέφεια της χώρας.