Η τωρινή μας κυβέρνηση απαρτίζεται από κόμματα ανακόλουθα κατά τα 2/3, αφού η ΝΔ και η ΔΗΜΑΡ δήλωναν πριν από λίγους μήνες τα εντελώς αντίθετα από όσα κάνουν σήμερα. Μήπως αυτό σημαίνει ότι θα ευχόμασταν να καταρρεύσει; Όχι βέβαια. Πρέπει να πετύχει να κρατήσει τη χώρα και ν΄ αποφευχθεί η χρεοκοπία, μέχρι να προχωρήσουν οι θεσμικές διεργασίες στην ΕΕ, να γίνει επανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών, να χρηματοδοτηθεί περαιτέρω η ελληνική οικονομία και να γίνουν διευθετήσεις του χρέους μας.
Αυτά είναι τα ελάχιστα απαραίτητα. Από την άλλη, οι κυβερνητικοί εταίροι θα μπορούσαν, ίσως, να σκεφτούν ως εξής: «αφού δεν μπορούμε να φέρουμε άμεσα οικονομική ανάπτυξη, ας κάνουμε έστω αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, ως υποθήκη για το μέλλον». Αλλά μπορεί η ΝΔ με το συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό, που έχει ήδη επιπέσει επί του δημοσίου, μπορεί το ΠΑΣΟΚ που φτιασιδώνει τις ακτίνες του ήλιου του, μπορούν αυτοί να κάνουν κάτι τέτοιο; Αμφιβάλλω. Άρα η αλλαγή του πολιτικού συστήματος πρέπει να γίνει από άλλη αφετηρία.
Η ΔΗΜΑΡ είναι ο σχετικά πιο ευπρόσωπος εταίρος. Μπορεί να έχει κανείς πολλές ενστάσεις π.χ. για την αλλαγή το νόμου για τα ΑΕΙ ή για το πώς βλέπουν το μεγάλο ταμπού που λέγεται «δημόσιος τομέας», όμως δεν παύει να δείχνει υπευθυνότητα και μόνο από τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση, μετα την τραυματική για την Αριστερά εμπειρία του 89-90: κυβερνούν γνωρίζοντας ότι θα φθαρούν. Βέβαια, αυτό σε βάθος χρόνου δεν αρκεί. Πρέπει η ΔΗΜΑΡ να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις της και να συμμετάσχει στο νέο πόλο που είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί. Όσο για τις φιλελεύθερες δυνάμεις, που κατέγραψαν αξιοσημείωτη παρουσία στις εκλογές του Μάη, έχουν, νομίζω, την ευκαιρία να σκεφτούν κατά πόσο ο ελιτισμός είναι καλός σύμβουλος. Και τα δύο αυτά ρεύματα καλούνται να επιδείξουν ιστορική μνήμη και συνείδηση μέλλοντος.
Πολλοί θεωρούν ότι μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πιθανό σενάριο. Δεν είναι παράλογο, αφού οι πολίτες ψηφίζουν με βάση τη μνήμη και την οικονομική κατάσταση των τελευταίων έξι μηνών. Αυτό μπορεί να μη γίνει, αν η κυβέρνηση μπορέσει να παρουσιάσει επιτυχίες, όπως η βοήθεια από τους εταίρους μας και πρωτογενή πλεονάσματα. Ωστόσο, αν το εισόδημα συνεχίσει να μειώνεται και οι κοινωνικές υπηρεσίες του κράτους συνεχίσουν να μη λειτουργούν, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κερδίσει τις εκλογές ακόμα κι αν δεν αποτελεί πειστική εναλλακτική πρόταση. Και το σενάριο δεν είναι οπωσδήποτε καταστροφικό, γιατί το πιθανότερο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει μια οικονομία σε καλύτερη κατάσταση, και θωρακισμένη από την παραμονή της χώρας στην ΟΝΕ. Αλλά επειδή και ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα κι αν κυβερνήσει, δεν θα έχει μακροπρόθεσμα μέλλον (ή θα κάνει αυτά που λέει ή θα αυτοδιαψευστεί: θα δημουργηθεί κοινωνικό αδιέξοδο και στις δύο περιπτώσεις), οι υπεύθυνοι και μνήμονες πολιτικοί σχηματισμοί θα πρέπει να προετοιμάσουν από τώρα την εναλλακτική λύση: το νέο ρεαλιστικό - μεταρρυθμιστικό πόλο, που θ΄αφήσει πίσω τα φθαρμένα κόμματα του παρελθόντος και θ΄ αλλάξει τη χώρα αληθινά και όχι στα ψέματα, με επικεφαλής ανθρώπους καθαρούς από κάθε άποψη.
Το νέο αυτό πολιτικό υποκείμενο, εφόσον δημιουργηθεί, θα κριθεί από το αν θα μπορέσει ν΄αλλάξει ριζικά το μεταπολιτευτικό μοντέλο. Πρέπει ν΄αφήσουμε πίσω μας ανεπιστρεπτί το μεγάλο και αναποτελεσματικό κράτος, που είναι πολυέξοδο χωρίς να παράγει καλές υπηρεσίες προς τον πολίτη. Τις συνεχείς εισαγωγές και τη χαμηλή πρωτογενή - δευτερογενή παραγωγή, που φέρνει αναλόγως χαμηλές εξαγωγές. Το ξεπερασμένο εκπαιδευτικό μας σύστημα, που δεν καλλιεργεί κριτική σκέψη, ούτε δίνει έμφαση στην έρευνα. Την ψευδή επιχειρηματικότητα που στηρίζεται στην κλειστή οικονομία και στα ολιγοπώλια. Το αδιαφανές τραπεζικό σύστημα που δίνει δάνεια χωρίς κριτήρια και συμμετέχει στη δημιουργία της κρίσης. Τα καρτέλ που διατηρούν τις τιμές στα επιθυμητά για τα συμφέροντά τους επίπεδα, εμποδίζοντας τον υγιή ανταγωνισμό. Κι από την άλλη, πρέπει να εμπεδώσουμε την εσωτερική ασφάλεια με σύγχρονη, δημοκρατική αστυνομία και με οργανωμένη μεταναστευτική πολιτική, που δε θα εξαντλείται σε φαντεζί κινήσεις, αλλά θα θέτει κριτήρια χρόνου, αριθμού και ιδιότητας για τους μετανάστες.
Σ΄ αυτό το νέο, μακράς πνοής χώρο, θα μπορούσαν να συμμετέχουν η ΔΗΜΑΡ, ένα μέρος του ΠΑΣΟΚ και της κεντρώας ΝΔ, οι πολιτικές κινήσεις στο χώρο της κεντροαριστεράς, οι κεντρώες φιλελεύθερες δυνάμεις και τα εκατομμύρια των ανένταχτων πολιτών. Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσουμε, τόσο το καλύτερο για την κοινωνία και την πατρίδα.
19°
