H Μαρίνα Βρανοπούλου συνομιλεί με την Χριστίνα Τρεμόντι που δημιούργησε μία ψηφιακή, δημοκρατική πλατφόρμα για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά στην Ελλάδα.
Τι είναι το Έδωσα Φακελάκι;
Το “Έδωσα Φακελάκι” είναι μια μη κερδοσκοπική πλατφόρμα δημοσιοποίησης περιστατικών διαφθοράς από απλούς πολίτες .Το site καταγράφει ανώνυμα τις επαφές με διεφθαρμένους δημοσίους λειτουργούς και ποσοτικοποιεί τη διαφθορά ανά νομό και ανά υπηρεσία. Μετατρέποντας αυτό το πολύπλοκο κοινωνικό πρόβλημα που μαστίζει την Ελλάδα σε πολύτιμα, κατανοητά και διαθέσιμα δεδομένα, μπορούμε να βρούμε τα κενά, τις τάσεις και τα μεγέθη αυτής της δραστηριότητας και να τα χρησιμοποιήσουμε για να υποστηρίξουμε την ανάγκη αυξημένης έρευνας, λογοδοσίας, καλύτερης επιβολής νόμων και βελτίωσης των δημοσίων υπηρεσιών στις οποίες κάθε φορολογούμενος πολίτης έχει δικαίωμα. Η διαφάνεια που δημιουργείται από τις συλλογικές μας εμπειρίες θα αυξήσει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι παραβάτες και θα αποτελέσει ουσιαστικό βήμα προς το μετασχηματισμό και τη βελτίωση αυτού του συστήματος που βρίσκεται σε κατάπτωση.
Πώς σου ήρθε η ιδέα;
Ξεκίνησε από μία προσωπική μου εμπειρία πριν από δυο χρόνια όταν χρειάστηκε να πάμε τον καρκινοπαθή παππού μου, ανάπηρος πολέμου από 20 χρονών, στο νοσοκομείο καθώς αιμορραγούσε ασταμάτητα ένα βραδύ. Εκεί συναντήσαμε την γνωστή αδιαφορία των γιατρών μέχρι που αναγκαστήκαμε να δώσουμε και εμείς φακελάκι για να τον <<προσέξουν>> και να εγχειριστεί άμεσα. Αυτό το περιστατικό με σημάδεψε, ένιωσα ευάλωτη μπροστά σε ένα σύστημα που θίγει την αξιοπρέπεια των πολιτών, μειώνοντας μας σε μία καθαρή οικονομική συναλλαγή παρακάμπτοντας την εμπιστοσύνη, όπως αυτή που πρέπει να υπάρχει σε κάθε σχέση ιατρού με τον ασθενή του.
Ύστερα καθώς σπούδαζα στις ΗΠΑ με απασχολούσαν καθημερινά οι εξελίξεις στην Ελλάδα. Σκέφτηκα ότι η κρίση μας είχε δώσει επιτέλους την ευκαιρία να αναθεωρήσουμε πρακτικές τις οποίες είχαμε αποδεχτεί και ότι είχαμε σαν λαός την ανάγκη μιας συλλογικής κάθαρσης δια μέσου της αποδοχής και του δημοκρατικού διαλόγου. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα του Έδωσα Φακελάκι.
Ποια η σχέση του με την παρούσα κοινωνική συγκυρία;
Πιστεύω ότι η παρούσα συγκυρία έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στο να δημιουργηθεί η ιστοσελίδα. Η οικονομική κατάσταση της χώρας έγινε η αιτία για αφύπνιση του κόσμου, για να καταλάβει ότι ο τρόπος που λειτουργούσε το κράτος ήταν πέρα για πέρα λανθασμένος. Τώρα περισσότερο από ποτέ, οι 'Ελληνες πολίτες θέλουν ν’ αλλάξουν όλα όσα μας έφεραν σε αυτή την οικονομική αδιέξοδο, και το Έδωσα Φακελάκι τους δίνει ένα εργαλείο να εκφραστούν και να συμμετάσχουν στην αλλαγή του κατεστημένου.
Στις 4 πρώτες εβδομάδες ύπαρξης του η ιστοσελίδα έχει δεχτεί 71,464 επισκέπτες, 876 ιστορίες διαφθοράς και ένα συνολικό ποσό 3,543, 369 ευρώ σε φακελάκια. Η πιο διεφθαρμένη υπηρεσία μέχρι στιγμής είναι τα νοσοκομεία με 58% και ακολουθούν τα διπλώματα οδήγησης με 15,9% και οι πολεοδομίες με 4,5%.
Τα δεδομένα που συγκεντρώνουμε είναι πολύτιμα επειδή για πρώτη φορά το ίντερνετ μας δίνει την δυνατότητα να δημιουργήσουμε τα δικά μας στατιστικά ως πολίτες. Βλέπουμε πραγματικά ποσά και παρατηρούμε τάσεις και συμπεριφορές που είναι παρόμοιες στις περισσότερες περιπτώσεις σ' αυτή την παραοικονομία που έχει δημιουργηθεί.
Πέρα από τα οικονομικά δεδομένα που συγκεντρώνουμε, η ιστοσελίδα εικονογραφεί επίσης πολλά κοινωνικά προβλήματα. Μας δείχνει ότι διαπραγματευόμαστε τον ηθικό μας κώδικα και τα δικαιώματα μας. Από τις ιστορίες που διαβάζουμε, βλέπουμε ότι οι πολίτες οι ίδιοι αναπαράγουν ένα φαύλο κύκλο επειδή είναι δύσπιστοι προς την πολιτεία. Βλέπουμε περιπτώσεις που τους ζητάνε φακελάκια και άλλες πολλές, που οι ίδιοι οι πολίτες τα προσφέρουν γιατί έχουν αποδεχτεί ένα σύστημα που έχει καθιερωθεί και έτσι από φόβο, νιώθουν ότι αν δεν συμμετέχουν δεν θα τους δώσουν την προσοχή που προσδοκούν.
Παίζει ρόλο το νεαρό της ηλικίας σου στο χαρακτήρα και στην εξέλιξη του εγχειρήματος;
Το νεαρό της ηλικίας μου στην προκειμένη περίπτωση θεωρώ ότι έχει παίξει ένα θετικό ρόλο. Οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι σήμερα, είναι πάρα πολύ εξοικειωμένοι με την τεχνολογία που τους επιτρέπει να εφεύρουν και να εφαρμόσουν καινούργιες καινοτομίες και να βοηθήσουν την χώρα μας.
Επίσης, οι νέοι σήμερα βλέπουμε την ελληνική πραγματικότητα από μία άλλη οπτική γωνία. Θέλουμε να εισάγουμε και να εφαρμόσουμε τις ακαδημαϊκές και τεχνολογικές μας γνώσεις, μαζί με καινούργιες ιδέες και νοοτροπίες, για να αποκαταστήσουμε απαρχαιωμένες διαδικασίες και συστήματα, δίνοντας έτσι, στον τόπο μας την ευκαιρία να μπει σε τροχιά ανάπτυξης και ευημερίας.
Σε βοήθησε το κράτος ή κάποιος άλλος φορέας στη δημιουργία και στη διεξαγωγή του πρότζεκτ;
Βοήθεια από το κράτος; Ούτε καν σαν ιδέα δεν μου πέρασε από το μυαλό. Λαμβάνοντας υπόψη την αδιαλλαξία του κράτους τόσες δεκαετίες για ένα τόσο σοβαρό, κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα όπως αυτό της παράνομης συναλλαγής του πολίτη με το δημόσιο, δεν μου άφηνε κανένα περιθώριο να ελπίζω πως το κράτος θα έδειχνε κάποιο ενδιαφέρον.
Η μόνη ελπίδα είναι να μπορέσει η συμμετοχή και η μεγάλη ανταπόκριση των πολιτών να γίνει αφορμή ώστε το κράτος να ξεκινήσει μια εκστρατεία διαφάνειας για την καταπολέμηση του φαινομένου και να μπορέσει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Άλλωστε, η πίεση για αλλαγή σε μία δημοκρατία μπορεί να προέρθει μόνο από το λαό και η τεχνολογία μας προσφέρει για πρώτη φορά στην ιστορία, τα κατάλληλα εργαλεία για να συμμετέχουμε ουσιαστικά στην επίτευξη των αναγκών και απαιτήσεων μας.
Τι να περιμένουμε τους επόμενους μήνες από το Έδωσα Φακελάκι;
Όλα τα δεδομένα που συγκεντρώνουμε αφορούν καταγγελίες που έγιναν σε διαφορετικά διαστήματα από το παρελθόν μέχρι και σήμερα. Αυτό μας βοηθάει να δούμε την διάσταση του προβλήματος από πολλές παραμέτρους. Στο άμεσο μέλλον θα θέλαμε να δούμε το Έδωσα Φακελάκι να γίνετε το όπλο του πολίτη, ένας τρόπος άμεσης αντίδρασης κατά της διεφθαρμένης δημόσιας διοίκησης.
Μία καινούργια εξέλιξη αυτή την στιγμή στην ιστοσελίδα είναι η πρόσκληση νομικών συμβούλων που μπορούν να δώσουν νομικές κατευθύνσεις σε συμπολίτες μας αφιλοκερδώς. Με αυτή και άλλες διάφορες καινοτομίες που επεξεργαζόμαστε, ελπίζουμε να καλύψουμε το κενό της παρεξηγημένης συναλλαγής και νοοτροπίας.
Για να επικοινωνήσετε και να συμμετάσχετε και εσείς στο διάλογο εναντίον της διαφθοράς, ανατρέξτε στις ακόλουθες ηλεκτρονικές πλατφόρμες:
13°
