Η Μαρίνα Βρανοπούλου συνομιλεί με τον Ερρίκο Αρώνες της Intelligence Squared Greece
Τι είναι το IQ2;
Η Intelligence Squared Greece (IQ2 Greece) είναι Μη Κερδοσκοπική Εταιρία που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 2010, με στόχο τη βελτίωση του δημόσιου διαλόγου μέσα από την προώθηση του θεσμού των debate. Ο οργανισμός αποτελεί μέρος του παγκόσμιου δικτύου της Intelligence Squared Global, με δράσεις μεταξύ άλλων στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη, το Σύδνεϋ, το Χονγκ Κονγκ και το Κίεβο. Το debate είναι μια μορφή δομημένης αντιπαράθεσης, μέσα από την οποία οι ομιλητές παρουσιάζουν τις απόψεις τους, τις υποστηρίζουν με επιχειρήματα, και καλούνται να αντικρούσουν τα επιχειρήματα των αντιπάλων τους, προσπαθώντας να κερδίσουν την ψήφο του κοινού το οποίο ψηφίζει Υπέρ, Κατά ή Ουδέτερο πριν και μετά τη διεξαγωγή της συζήτησης. Στα debate μας παρουσιάζονται πάντα και οι δύο απόψεις σε ένα θέμα, και το κοινό έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει με ερωτήσεις και σχόλια προς τους ομιλητές ώστε να γίνει εποικοδομητικός διάλογος. Στα πρώτα δύο χρόνια λειτουργίας μας στην Ελλάδα έχουμε πραγματοποιήσει 9 ζωντανές εκδηλώσεις, για ένα εύρος θεμάτων όπως εάν η Ελλάδα πρέπει να χρεοκοπήσει και να φύγει από το Ευρώ, αν πρέπει να χτιστεί τζαμί στον Βοτανικό, και αν τελικά ισχύει το ‘Μαζί τα Φάγαμε’.
Ποια η σχέση του με την παρούσα κοινωνική συγκυρία;
Το επίπεδο της πληροφορίας αλλά και τα κανάλια ροής της στην Ελλάδα είναι -κατά την άποψή μου- ελλιπή και προβληματικά, κάτι που επιβεβαιώνεται από την αδυναμία μας να κατανοήσουμε τα προβλήματά μας και να τα αντιμετωπίσουμε επαρκώς. Η κρίση - τόσο η οικονομική όσο και η κοινωνική - έχει φέρει στο προσκήνιο ένα πλήθος ερωτήσεων και διλημμάτων που πρέπει να απαντηθούν, τόσο για να κατανοήσουμε βαθύτερα τα βασικά ζητήματα που μας απασχολούν, αλλά και για να καθορίσουμε προς τα πού θα κινηθούμε στο μέλλον. Ο κάθε ένας από εμάς καλείται να καταλάβει αυτά τα ζητήματα, και να διαμορφώσει τη δική του άποψη. Ο υπάρχον δημόσιος διάλογος δεν μας βοηθάει σε αυτή τη διαδικασία. Αρκεί κανείς να κοιτάξει πως γίνεται η ανταλλαγή απόψεων στα τηλεοπτικά παράθυρα, για να καταλάβει την ανάγκη που υπάρχει για δομημένο, κριτικό και εμπεριστατωμένο διάλογο ο οποίος διεξάγεται με σεβασμό προς την αντίθετη άποψη, με επαρκή πληροφόρηση και ανάλυση των πολυδιάστατων ζητημάτων. Η IQ2 προσφέρει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο το κοινό και οι ομιλητές μαζί μπορούν μαζί να προχωρήσουν μια συζήτηση και τελειώνοντας να έχουν ενημερωθεί επάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα αλλά και μέσα από την επανάληψη της διαδικασίας, να χαραχτεί μέσα τους ένας νέος τρόπος σκέψης και ανάλυσης.
Οι Έλληνες, είμαστε καλοί στον επoικοδομητικό δημόσιο διάλογο;
Είμαστε καλοί, όταν εκπαιδευτούμε στο πώς να το κάνουμε, όπως και όλοι οι λαοί άλλωστε. Οι επικοινωνιακές και κριτικές δεξιότητες που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τον εποικοδομητικό δημόσιο διάλογο δεν είναι έμφυτες στους ανθρώπους, αλλά καλλιεργούνται. Στην Ελλάδα, το σύστημα παιδείας εστιάζει στην απομνημόνευση και τη συντήρηση απόψεων παρά στο γόνιμο προβληματισμό και την εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων, δεξιότητες κομβικές στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης που αποτελεί τη βάση κάθε σκεπτόμενου ατόμου. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που αδυνατούμε συχνά να επικοινωνήσουμε με δομημένο, αναλυτικό και κριτικό τρόπο. Όταν οι δεξιότητες αυτές όμως αναπτυχθούν σε ένα άτομο, αλλά και –κατ᾽επέκταση σε μια κοινωνία-, τότε αλλάζει και η μορφή του δημόσιου διάλογου. Στα debates έχουμε παρατηρήσει μεγάλη διαφορά στον τρόπο με τον οποίο το κοινό αντιμετωπίζει, τόσο μέσα στην αίθουσα όσο και διαδικτυακά, τα θέματα και το μοντέλο λειτουργίας μας. Υπάρχει όλο και καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας, όλο και πιο στοχευμένες ερωτήσεις, όλο και καλύτερη κατανόηση του βασικού θέματος και εύστοχα σχόλια και παρατηρήσεις που βοηθούν τη συζήτηση να πάει ένα βήμα παραπέρα κάθε φορά. Χρειάζεται εξάσκηση λοιπόν, και ιδανικά από μικρές ηλικίες. Αυτός είναι και ο λόγος που από πολύ νωρίς στη λειτουργία μας δώσαμε μεγάλο βάρος στο κομμάτι των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και από φέτος θα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και φοιτητές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων και πανεπιστημίων για όλες τις ηλικίες, από δημοτικό μέχρι πανεπιστήμιο.
Παίζει ρόλο το νεαρό της ηλικίας σου στο χαρακτήρα και στην εξέλιξη του IQ2 debate στην χώρα μας;
Ένας φίλος συχνά μου υπενθυμίζει πως η εξέλιξη του κόσμου μας βασίζεται στην αμφισβήτηση της προηγούμενης γενιάς – αλλιώς ακόμα θα πιστεύαμε πως η γη είναι επίπεδη. Ο σκοπός της ζωής μας όταν είμαστε στη δεκαετία των 30 είναι να αποδείξουμε στους εαυτούς μας πως είμαστε καλύτεροι από τους πατεράδες μας. Πως εμείς ξέρουμε καλύτερα, πως μάθαμε από αυτούς και πήγαμε ένα βήμα παραπέρα. Το νεαρό της ηλικίας στην ομάδα της IQ2 παίζει αυτόν ακριβώς το ρόλο. Έχουμε την ενέργεια, την όρεξη και τη δυνατότητα να αμφισβητήσουμε αυτό που υπάρχει και να αναζητήσουμε κάτι καινούριο – στον τομέα που έχουμε επιλέξει και στο σημείο που επιτρέπουν οι δυνατότητές μας.
Το ότι είμαστε νέοι σημαίνει πως μας αρέσει να λερώσουμε τα χέρια μας, να δουλέψουμε, να δημιουργήσουμε και να βρισκόμαστε στο κέντρο των τάσεων και των εξελίξεων, θέλουμε οι τάσεις και οι εξελίξεις να είμαστε εμείς. Η δράση ενός οργανισμού σαν την IQ2, όμως, έρχεται με μια μεγάλη ευθύνη –αυτήν του να επηρεάζουμε απόψεις, την οποία λαμβάνουμε πολύ σοβαρά– σε μια ευαίσθητη στιγμή και αυτό δεν θα μπορούσε να μείνει στα χέρια ενός ανθρώπου, ούτε στα χέρια των νεότερων μόνο. Γι´αυτό έχουμε δημιουργήσει ένα επιστημονικό συμβούλιο από ανθρώπους έμπειρους και σοφότερους από εμάς ώστε να ερχόμαστε πιο κοντά στην ισορροπία.
Εμείς φτιάχνουμε το χαρακτήρα των εκδηλώσεων της IQ2, αλλά αυτό που είναι η IQ2 είναι αυτό που ζει μέσα στο κοινό μας όταν βγαίνει από την αίθουσα, όταν συνεχίζει τη συζήτηση στο τραπέζι με φίλους, όταν την επόμενη μέρα διαβάζει τα νέα με άλλο μάτι και μιλάει με άλλο αέρα.
Τι θα συμβούλευες έναν νέο που θέλει ν’ ασχοληθεί με την επιχειρηματικότητα;
Να αγαπάει την ευθύνη. Να πιστεύει πως είναι στα δικά του χέρια, στο μυαλό του να αλλάξει όλο τον κόσμο. Να λέει: “εγώ μόνος μου θα το καταφέρω, εγώ θα το κάνω, δική μου είναι η ευθύνη”. Να ζει και να αναπνέει με δίψα για μάθηση και θέληση για δημιουργία. Να θαυμάζει τις αποτυχίες του όσο και τα επιτεύγματά του – πιο πολύ ακόμα ! Χωρίς βροχή δεν υπάρχει ουράνιο τόξο, χωρίς σκοτάδι δεν υπάρχει φως. Να μάθει να ζει μέσα στην ανασφάλεια. Αν κανείς φοβάται την ανασφάλεια, η μόνη λύση είναι περισσότερη ανασφάλεια! Μέχρι να αισθάνεται το ίδιο άνετα στην καρέκλα του γραφείου του, στο χειριστήριο της γραμμής παραγωγής του, στον πάτο της θάλασσας και στην κορυφή του βουνού. Να πιστεύει στον εαυτό του. Να είναι έτοιμος να πιάσει την πέτρα και να τη στίψει. Να έχει καθαρό μυαλό και υγιές σώμα. Να θέλει να είναι ο καλύτερος από όλους. Να έχει καλή/καλό σύζυγο, καλούς φίλους, καλό δικηγόρο και καλό γιατρό, να τους ακούει όλους και να αποφασίζει μόνος του, μόνο όταν βρίσκεται σε ηρεμία. Να θέλει να αφήσει το σημάδι του στον κόσμο, να λένε “από εδώ πέρασε ένας άνθρωπος καλός, εργατικός και επιτυχημένος και πήγε αυτόν τον τόπο ένα βήμα πιο μπροστά”.
Τι να περιμένουμε τους επόμενους μήνες από το ελληνικό IQ2;
Εκπαίδευση, εκπαίδευση, εκπαίδευση. Φέτος θα δώσουμε μεγάλο βάρος στους μαθητές και φοιτητές μας. Ξεκινήσαμε ήδη με εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές σε συνεργασία με το Ίδρυμα Θεοχαράκη. Η συνέχεια θα δοθεί με το πρόγραμμα αναβίωσης του θεσμού του φοιτητικού debate στα δημόσια πανεπιστήμια και τη διοργάνωση του πρώτου Πανελλήνιου Φοιτητικού Πρωταθλήματος Debate τον Ιούνιο 2013. Μέσα από τη λογική του debate, τα παιδιά εξασκούν τις επικοινωνιακές και κριτικές τους δεξιότητες, μαθαίνουν να αναπτύσσουν και να αντικρούουν επιχειρήματα, και αποκτούν την αυτοπεποίθηση να εκφράσουν τις απόψεις τους δημόσια.
Οι ζωντανές εκδηλώσεις θα ενταθούν σε αριθμό, αλλά και θεματολογία. Στις 14 Νοεμβρίου εγκαινιάζεται η νέα και πολλά υποσχόμενη συνεργασία μας με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση με το debate με τίτλο: “Στην Ελλάδα είμαστε ρατσιστές”. Ο σύγχρονος και φρέσκος χώρος της Στέγης μας επιτρέπει να διανθίσουμε για πρώτη φορά το είδος των εκδηλώσεών μας και να εισάγουμε νέα μοντέλα συζήτησης όπως το “Great Minds” και το “In Conversation”, τα οποία αναμένουμε πως θα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή.
Τέλος, θα συνεχιστεί και φέτος η επιτυχημένη συνεργασία με το BBC World, όπου θα διοργανώσουμε και πάλι debate στην Αθήνα με Έλληνες και ξένους ομιλητές, τα οποία θα προβληθούν στην τηλεόραση του BBC World σε κοινό που ξεπερνά τα 70 εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.
Για να ενημερώνεστε και να δηλώσετε συμμετοχή σ’ένα από τα επόμενα IQ2 ανατρέξτε στις ιστοσελίδες:
12°
