Παιδί μου, μην ξαφνιάζεσαι. Και μην τρομάζεις. Κρίνε όσα βλέπεις γύρω σου σαν να είναι κάτι παροδικό, μια κρίση όπου όλοι δοκιμάζονται. Εσύ μην αφήνεις την ψυχή σου να μολυνθεί από το μίσος και τον φανατισμό. Το μίσος και ο φανατισμός δεν οδηγούν πουθενά. Δες όσα περισσότερα μπορείς να δεις, διάβασε όσα περισσότερα μπορείς να διαβάσεις. Ψάξε. Και κράτα πάντοτε τις κεραίες σου ανοιχτές γιατί μόνο έτσι θα μπορέσεις να διακρίνεις την αλήθεια, μακριά από τις αλήθειες που σου σερβίρονται έτοιμες από κείνους που περιμένουν να πιστέψεις οτιδήποτε θα σου πουν.
Μείνε μακριά από τη τυφλή πίστη, τη δογματική πίστη, και επιδίωξε την πίστη που προκύπτει μέσα από τις αντιφάσεις. Θες να πιστέψεις στο Θεό; Κάντο. Θέλεις να πιστέψεις στην αγάπη ενός ανθρώπου; Κάντο. Θες να πιστέψεις σε βιβλία και συγγραφείς; Κάντο. Οπουδήποτε κι αν θελήσεις να πιστέψεις όμως, επίτρεψε στον εαυτό σου το προνόμιο του διαλόγου. Ακόμα κι αν πιστέψεις σε ένα είδος λουλουδιού, θα έχει μεγαλύτερη αξία το να ξέρεις ότι έχεις τη δύναμη να αποδεχτείς εκείνους που δε πιστεύουν στο λουλούδι που αγαπάς. Η διαδικασία είναι πιο επώδυνη έτσι, γιατί ό,τι σε καθιστά έτοιμο να δεχτείς τη γλώσσα των άλλων σου αφαιρεί το είδος της ασφάλειας που νομίζουν ότι απολαμβάνουν εκείνοι που κηρύττουν με μένος τη τυφλή τους πίστη. Επίτρεψε τους αυτή την αδυναμία με τη ψυχραιμία που εσύ έχεις και αυτοί δεν έχουν. Και προχώρα στον δρόμο της λιγότερης ασφάλειας έχοντας κατά νου ότι αυτός ο δρόμος οδηγεί σε μέρη χωρίς πλακάτ, χωρίς διδάγματα, χωρίς στρεβλές υποσχέσεις, χωρίς σωτήρες. Είναι δύσκολος δρόμος, το ξέρω, αλλά θα σε αποζημιώσει με στιγμές μαγικές, επειδή κάθε ανακάλυψη θα βασίζεται στο αισθητήριό σου, θα πηγάζει από μαθήματα που πραγματικά άξιζαν. Οπότε: Στη δική τους φανατική ρητορική, αντιπαράβαλε την σκέψη. Και στη βία τους το χαμόγελο. Και μην αφήσεις κανέναν να σε κάνει να φοβηθείς. Ο δικός τους φόβος είναι μεγαλύτερος από τον δικό σου. Όσοι προσπαθούν να σε κατευθύνουν τυφλά, φοβούνται πολύ περισσότερο από σένα γιατί ξέρουν πως η διαλεκτική τους βασίζεται στη θεωρία του εξαναγκασμού ενώ η δική σου στο μεγαλείο του ενστίκτου. Αυτό το μεγαλείο θα σε οδηγήσει να φιλτράρεις και τη δική τους άποψη για τη ζωή, μα πάνω από όλα θα σε ανυψώσει στη θέση όπου θα μπορείς να συζητήσεις για όλα, μακριά από εντάσεις. Θα νιώθεις τόσο δυνατός που δε θα χρειάζεται να υψώσεις τη δική σου φωνή.
Συμβαίνουν πολλά στη χώρα σου, παιδί μου, αλλά συνέβαιναν πάντα και σε άλλες χώρες. Ο κόσμος μας φτιάχτηκε για να συμβαίνουν παράξενα πράγματα, για να αδικούνται άνθρωποι, για να καίγονται βιβλία, για να προπηλακίζονται θεατές θεατρικών παραστάσεων, για να επιβιώνουν κράτη ανάλγητα και συμμορίες που προσπαθούν να τα υποκαταστήσουν. Δεν φταις εσύ που βρήκες έτσι αυτόν τον κόσμο – αυτή τη χώρα. Φταίει που ξεχάσαμε να σκεφτόμαστε εμείς που σε μεγαλώνουμε. Που βάλαμε λάθος στόχους πολλά χρόνια τώρα. Που σταματήσαμε να διαβάζουμε, να ακούμε ο ένας τον άλλον, να συζητάμε. Φταίει που πιάσαμε να τρέχουμε σε έναν αγώνα δρόμου για το έπαθλο κι όχι για τη διαδρομή. Η μόνη ελπίδα είσαι εσύ λοιπόν. Ένας μεγάλος συγγραφέας από τη Κρήτη έλεγε κάποτε ότι η βαθύτερη πίστη έρχεται από την μη πίστη. Δεν τον κατάλαβαν και τον αφόρισαν. Ίσως εσύ μπορείς να τον αντιληφθείς καλύτερα. Όχι, δεν πρέσβευε την αθεΐα, την αναρχία, τη βία. Πρέσβευε την στάση ζωής που χτίζεται από την κατανόηση των πεποιθήσεων του άλλου. Αυτό είναι που μας λείπει, από κει ξεκινάει ο διχασμός μας. Κάνε ό,τι έκανε κι εκείνος, υπερασπίσου τις απόψεις με τις οποίες δεν συμφωνείς κι άνοιξε τα μάτια σου όσο περισσότερο μπορείς. Και διεκδίκησε με πάθος το δικαίωμα στην αμφιβολία, τον σκεπτικισμό, την ασέβεια, τη σάτιρα, την κωμωδία και την ανευλαβή χαρά. Μόνο έτσι θα κατανοήσεις πραγματικά όχι μόνο τον κόσμο, αλλά και τον εαυτό σου.
13°
