Διαβάζω στα ΜΜΕ για τα μέτρα που έχουν ‘κλειδώσει’. Ανάμεσα σ’ αυτά βρίσκεται και η κατάργηση του αφορολόγητου για τους ελεύθερους επαγγελματίες, για τις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τη φορολόγησή τους με έναν υψηλό ενιαίο συντελεστή της τάξης του 35%, αν και διαβάζω ότι υπάρχουν δεύτερες σκέψεις για κλιμακωτούς συντελεστές – πάλι υψηλούς όμως.
Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι στις παραπάνω κατηγορίες επιχειρήσεων ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία των μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Αναρωτιέμαι στ’ αλήθεια με ποια λογική θα επιβληθεί ένα τέτοιο μέτρο. 90.000 μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις έκλεισαν την περίοδο 2008-2011. Είναι σίγουρο ότι με το νέο μέτρο θα κλείσουν άλλες τόσες, για να μην πω περισσότερες. Υπενθυμίζω ότι οι πιο πολλές από αυτές προσπαθούν να επιβιώσουν με νύχια και με δόντια και αυτή θα είναι η χαριστική βολή.
Διαβάζω ακόμα ότι σε όσες από αυτές τις επιχειρήσεις αντιστοιχεί φόρος κάτω των 1.000 ευρώ, τότε θα θεσπίζεται κατώτερος φόρος ύψους χιλίων ευρώ. Θα προσπαθήσω να συνοψίσω για λίγο τις συνέπειες αυτού του μέτρου.
1. Κατακόρυφη αύξηση της φοροδιαφυγής. Πόσοι επαγγελματίες θα μπορούν πια να πληρώνουν φόρους, χαράτσια, ΤΕΒΕ, εισφορές, ΦΠΑ 23% κ.ο.κ. ; Από όλα αυτά τα έξοδα, η φοροδιαφυγή με την αποφυγή έκδοσης αποδείξεων μου φαίνεται το μόνο ‘μη ανελαστικό’ κόστος που μπορεί να περιορίσει κάποιος και που πολλοί θα επιλέξουν. Γιατί αν εφαρμοσθεί το σχέδιο, είναι πιθανό από τα 1.000 ευρώ που βγάζει πχ ένας επαγγελματίας ή μια μικρή εταιρεία που προσφέρει υπηρεσίες, να μένουν στην τσέπη τα 350, δεδομένης της εισφοράς στον ΟΑΕΕ (ακόμα και αν μιλάμε για ένα χαμηλό κλιμάκιο), του ΦΠΑ 23% και του φόρου που θα θεσπιστεί (ακόμα και αν υπολογίζεται ύστερα από την πληρωμή των εξόδων, όπως το ΤΕΒΕ)
2. Οριστική κατάρρευση της όποιας εμπιστοσύνης είχε απομείνει μεταξύ πολίτη – κράτους. Πρόκειται πια για την πλήρη παραδοχή από το κράτος ότι αδυνατεί να κυνηγήσει τη φοροδιαφυγή και επομένως οι έντιμοι επαγγελματίες μικρού βεληνεκούς, με εισόδημα κάτω των 3.000 περίπου ευρώ (και είναι αρκετοί πια), αντί να πληρώνουν πχ ένα φόρο 200 ευρώ, θα πρέπει να πληρώνουν για όλους με τη μορφή ‘χαρατσιού’. Αυτό που στην ουσία θα συμβεί είναι η μετατόπιση του βάρους από τους υπαλλήλους - ‘συνήθη υποζύγια’ που είναι αναγκαστικά έντιμοι αφού δύσκολα αποκρύβουν εισόδημα, στους υπαλλήλους και στους έντιμους ελεύθερους επαγγελματίες. Πολύ σοβαρή και δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση.
3. Άμεσο κλείσιμο χιλιάδων μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ειδικά αν το μέτρο εφαρμοσθεί με ενιαίο συντελεστή για όλους). Αυτό θα έχει δύο άλλες συνέπειες:
4. Αύξηση της ανεργίας. H απασχόληση στις μικρές - μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιπροσωπεύει το 67% της συνολικής απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα είναι κοντά σε αυτόν τον μέσο όρο. Το κλείσιμό τους θα σημάνει αλματώδη αύξηση της πραγματικής ανεργίας.
5. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που είχαν ακόμα μια ελάχιστη καταναλωτική δυνατότητα θα εξαθλιωθεί με ό,τι συνέπειες προκύψουν και για τους υπόλοιπους επαγγελματίες που θα απομείνουν ενεργοί, αλλά και για το σύνολο της οικονομίας.
Καταστροφή δηλαδή. Νομίζω ότι εάν εφαρμοσθεί, δε θα πληρωθή το ρηθέν υπό της Κομισιόν για μικρή ανάκαμψη της επιχειρηματικότητας το 2013 και επαναφορά του αριθμού των επιχειρήσεων στο επίπεδο του 2011. Το αντίθετο.
Μήπως επειδή δε μπορούν να συλλάβουν τους φοροφυγάδες; Με αυτή τη ρύθμιση βέβαια, όλοι αντιμετωπίζονται ως φοροφυγάδες. Πολλοί από εμάς δεν υπήρξαμε τέτοιοι. Τώρα κάνουν ότι μπορούν για να μας κάνουν κι εμάς. Με λίγα λόγια, οι τελευταίοι πολίτες που πίστευαν σε ένα κράτος δικαίου, αποξενώνονται και αυτοί από το όραμα του σύγχρονου αστικού ευρωπαϊκού κράτους. Ταυτόχρονα, δημιουργείται η εντύπωση ότι φορολογείται με τους ίδιους όρους αυτός που παλεύει για την επιβίωσή του με εκείνον που βγάζει πολλά. Δημιουργείται δηλαδή πάλι η αίσθηση της αδικίας. Και όλα αυτά, ενώ υπάρχει μια διάχυτη αντίληψη ότι μεγάλες επιχειρήσεις και εύποροι συμπολίτες μας βγάζουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό ατιμώρητοι, χωρίς να πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν. Και έτσι ‘δικαιώνεται’ η Χρυσή Αυγή και ο κάθε λογής λαϊκισμός που εμφανίζεται να κυνηγάει τους μεγάλους φοροφυγάδες και να καταθέτει μηνύσεις κατά Βενιζέλου – Παπακωνσταντίνου για την απόκρυψη των στοιχείων της ‘λίστας Λαγκάρντ’.
Από την άλλη, ακούω πολλούς φίλους που θέτουν μία συγκεκριμένη διάσταση όλων αυτών: «θέλουν να μας κάνουν όλους υπαλλήλους». Να κλείσουν δηλαδή όλες οι μικρές επιχειρήσεις και οι ιδιοκτήτες τους (μηχανικοί, δικηγόροι, νέοι επιστήμονες – πολλές φορές με καλές ιδέες) να γίνουν υπάλληλοι σε μεγάλες επιχειρήσεις. Μπορεί. Αλλά ακόμα και τώρα που γίνεται προσπάθεια να περάσουν αυτά τα μέτρα, ‘τρέχουν’ προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων. Η ΕΕ αναγνώρισε τη σημασία των μικρών επιχειρήσεων με την έγκριση του ευρωπαϊκού χάρτη των μικρών επιχειρήσεων στη Λισσαβόνα το 2000. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Οι μικρές επιχειρήσεις αποτελούν την κινητήρια δύναμη της καινοτομίας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας στην Ευρώπη». Δουλεύοντας κάποτε σε ένα γραφείο του Δημοσίου που ωθούσε νέους ανθρώπους να φτιάξουν τις δικές τους επιχειρήσεις, άκουγα συχνά ειδήμονες να υπενθυμίζουν στο κοινό τους ότι τα πιο απτά παραδείγματα καινοτομίας (όπως ο Bill Gates ή ο Mark Zuckerberg) είχαν ξεκινήσει με κάποιους 20χρονους σε υπόγεια σπιτιών, που αποτέλεσαν τον πυρήνα μιας τεράστιας επιχειρηματικής αυτοκρατορίας. Τι μπορούμε να πούμε τώρα σε εκείνα τα παιδιά που σπρώχναμε στην επιχειρηματικότητα; Και έτσι ‘δικαιώνεται’ το ΚΚΕ που λέει ότι η ΕΕ μας ωθεί στην Ευρώπη των μεγάλων μονοπωλίων.
Εκτός αν ισχύει αυτό που διάβασα στο Βήμα: «…σύμφωνα με αναλύσεις στελεχών της ΔΗΜΑΡ, το ΔΝΤ επιδιώκοντας να θέσει τα ζητήματα επί τάπητος στην ευρωζώνη με σκοπό τη βιωσιμότητα του χρέους, θέλει να δημιουργήσει τεχνητή κρίση (να μην ληφθεί απόφαση) και είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο η Ελλάδα να μην πάρει όλη τη δόση (αναμονή, συζητήσεις), αλλά μέρος της, ώστε να υπάρξει μια λύση πακέτο με περικοπή δημόσιου χρέους». Υπάρχει δηλαδή το ενδεχόμενο να επιβάλλονται μέτρα τόσο παράλογα από τους δανειστές για να τα απορρίψουμε και τελικά εμείς να τα αποδεχόμαστε από το φόβο της χρεωκοπίας; Πολύ εξωφρενικό μου φαίνεται: δε μπορεί μια χώρα να βυθιστεί στο χάος από μία ‘παρεξήγηση’ και από ένα ανακυκλούμενο παιχνίδι τακτικισμών, ούτε πιστεύω ότι συμβαίνει.
Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι μόνο οικονομικό το θέμα. Έχω δει μικρές επιχειρήσεις να εισάγουν εξαιρετικές καινοτομίες που μου άρεσαν ιδιαίτερα, ενώ δε μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς την ύπαρξη πολύ μικρών επιχειρήσεων: την ταβέρνα του Γιάννη, το βιβλιοπώλη που βρίσκεται τέρμα Πατησίων και όταν ψάχνω ένα βιβλίο δε μου λέει ένα ξερό «θα το ψάξω στο excel» αλλά μου περιγράφει την αίσθηση που απεκόμισε «στο τέλος του πρώτου κεφαλαίου».
Θα τους έλεγα να το ξανασκεφτούν, αλλά ξέρω πως δε θα το κάνουν. Και αναρωτιέμαι γιατί…
15°
