Η Μαρίνα είναι μεσοαστή «καλής οικογενείας», που τελείωσε ιδιωτικό σχολείο στα βόρεια προάστεια. Η ακίνητη περιουσία που της άφησαν οι δικοί της δεν είναι ευκαταφρόνητη, αλλά με μισθό εκπαιδευτικού σε περίοδο κρίσης δεν αντέχει να τη συντηρήσει. Ούτε φυσικά λόγος για να πουλήσει, την ώρα που οι αγοραστές ψάχνουν μόνο ευκαιρίες «για σκότωμα». Και όσο για τα παχυλά νοίκια που κάποτε εισέπραττε, έχουν γίνει πενιχρά – και εμφανίζονται όποτε αυτά θελήσουν. Είναι μια ακόμα «φτωχοπλούσια» της αστικής τάξης, που έμαθε σε αυτή τη χώρα να τοποθετεί σε ακίνητα τα νόμιμα ή μαύρα εισοδήματά της.
Ο Νίκος είναι τεχνικός σε ΔΕΚΟ. Πιστεύει ότι αυτά θα είναι τα τελευταία μέτρα, γιατί «μετά δεν θα υπάρχει τίποτα να κοπεί». Αρνείται να δεχτεί ότι οι περικοπές θα συνεχίζονται για τα επόμενα τουλάχιστον 5 χρόνια, όσο η ελληνική κοινωνία αναδεικνύει την ίδια πολιτική τάξη, που κινείται μεταξύ προστατευτισμού και κρατισμού από τη μία και ρητορικής περί «ξεπουλήματος» από την άλλη. Διατηρεί ακόμα τη δουλειά του και δεν φοβάται ότι θα τη χάσει, αλλά έχει οικογένεια και βλέπει το μικρό κομπόδεμα που είχε δρομολογήσει στη ζωή του να εξανεμίζεται, αντί να αυγατίζει με τα χρόνια.
Η Κατερίνα είναι λογίστρια σε μεγάλο τουριστικό νησί, που υφίσταται σχετικά λιγότερο τις επιπτώσεις της κρίσης. Η δουλειά της δεν μειώνεται – το αντίθετο με τη φορολογική καταιγίδα που είναι υποχρεωμένη να διαχειρίζεται για λογαριασμό των πελατών της. Υποστηρίζει ότι μεγάλο μέρος της ανεργίας είναι «πλαστό», καθώς οι απολυμένοι δουλεύουν για τα ίδια αφεντικά αλλά με μαύρα λεφτά. Βλέπει μια μικρή κάμψη στην τουριστική επιχείρηση του άντρα της, αλλά ελπίζει ότι η κρίση θα συνετίσει τους Έλληνες – όχι όμως πριν περάσουν αρκετά χρόνια.
Και οι τρεις διατηρούν τη δουλειά τους και σχεδόν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία, που με κόπο απέκτησαν και τους μεταβίβασαν οι γονείς τους. Μακριά από το όριο της φτώχειας, το οποίο έχουν υπερβεί σχεδόν το ένα τέταρτο των Ελλήνων λιγότερο ή περισσότερο, ανήκουν στους «φτωχοπλούσιους» της μεσαίας τάξης. Αυτούς που, χωρίς να είναι πραγματικά φτωχοί, δυσκολεύονται πια να διατηρήσουν ένα δυτικό καταναλωτικό πρότυπο ζωής, όπως το είχαμε συνηθίσει. Κάτι που, κατά άλλους, χρειαζόταν να ξεφουσκώσει για να επανέλθουμε στο μέτρο.
Το κακό είναι ότι το οικονομικό μοντέλο της εσωτερικής κατανάλωσης που υποστηριζόταν με δανεικά από το εξωτερικό έχει εκπνεύσει. Το ίδιο και το (σύνηθες) μοντέλο των «ραντιέρηδων», που είχαν αποθηκεύσει τις οικονομίες μιας ζωής σε ακίνητα και ζούσαν από τα εισοδήματα που αυτά απέφεραν. Όποιος δεν κράτησε την περιουσία του σε μετρητά (κατά προτίμηση στο εξωτερικό), τώρα το πληρώνει ακριβά...
Η μεγάλη απορία και των τριών είναι γιατί δεν προχωράει κάτι, εκτός από τις απότομες περικοπές εξόδων, μισθών και συντάξεων, προς την κατεύθυνση των ριζικών αλλαγών. Αν αληθεύουν οι εκτιμήσεις για πλεόνασμα το 2013 τότε όλα μοιάζουν να αποκτούν ένα νόημα, η ανάκαμψη θα φανεί στην άκρη του τούνελ. Με την ύφεση όμως να καλπάζει με όλο και μεγαλύτερα νούμερα, ποιος μπορεί να το εγγυηθεί; Θα είναι αυτός ο χειμώνας ο σκληρότερος μέχρι τώρα ή θα έλθουν και πολλοί ακόμα;
Αυτό που αισθάνονται και οι τρεις είναι ότι η μεγαλύτερη αντίσταση τώρα εκδηλώνεται. Και δεν είναι από αυτούς που έχουν χάσει κάθε ελπίδα για βελτίωση της ζωής τους, αλλά από τα πάσης φύσεως συμφέροντα που διαπλέκονται στην ελληνική κοινωνία. Από εφοπλιστές και εκδότες μέχρι εκπροσώπους συντεχνιών της διπλανής πόρτας. Από τη φοροδιαφυγή στα καύσιμα μέχρι την ακόμα μεγαλύτερη απόκρυψη εισοδημάτων, που άντε να ελεγχθεί μέσα στη θύελλα της αναδουλειάς. Από την επιμονή σε παλαιά επαγγέλματα και τρόπους πλουτισμού μέχρι την άρνηση να «απωλεσθούν» οποιεσδήποτε προνομιακές στρεβλώσεις και παθογένειες.
Αν περίπου ένα εκατομύριο Έλληνες αρνείται να υποστεί τις βίαιες κοινωνικές αλλαγές και να αλλάξει δουλειά τα επόμενα χρόνια, με προσανατολισμό τις εξαγωγές, το χειρότερο παιχνίδι παίζεται από αυτούς που επιθυμούν την κατάρρευση γιατί αυτή συμφέρει. Το επονομαζόμενο και «λόμπι της δραχμής» βρίσκει απρόσμενους συμμάχους σε διάφορες κατηγορίες πολιτών, που νομίζουν ότι δεν έχουν να χάσουν τίποτα. Οι «μεγαλοκαρχαρίες» του όμως έχουν πολλά να κερδίσουν, ψάχνοντας να αποφύγουν δάνεια σε ευρώ, να κερδίσουν νέες τοποθετήσεις στην αγορά και να αποκτήσουν λαχταριστά «φιλέτα» ακίνητης περιουσίας.
Όλα αυτά φυσικά όσο παίζεται η πιθανότητα, κατά καιρούς, να στραβοπατήσουμε εκτός ευρώ. Οι προσπάθειες αποσταθεροποίησης είναι δίκοπα μαχαίρια, καθώς φέρνουν στην επιφάνεια λίστες με πιθανούς εκπροσώπους ενός φαύλου πολιτικού παιχνιδιού που κινδυνεύει από ολική κατάρρευση, αλλά και εντοπίζουν μερικά από τα αποστήματα ενός μολυσμένου περιβάλλοντος. Το πώς θα τα χειριστεί όλα αυτά η πολιτεία προϋποθέτει και το πώς θα αντιδράσει η κοινωνία σε κελεύσματα του τύπου «δεν είναι δα και αυτοσκοπός το ευρώ». Αν η πλειοψηφία πειστεί από την προσπάθεια δημιουργίας ενός τέτοιου κλίματος, τότε η λέξη «φτωχοπλούσιοι» θα χωριστεί οριστικά εις τα εξ ων συνετέθη, τουλάχιστον για δυο γενιές...
12°
