Η JUSMAGG και ο κ. Αντρέας Τσεκούρας

Την Κυριακή 1η του Ιούλη το βράδυ, άνοιξε εκτάκτως ο κλειστός θερινός κινηματογράφος «Στέλλα» (το παλιό καλοκαιρινό «Πιγκάλ», για τους γεροντότερους), στην οδό Τενέδου, Κυψέλη, που ανήκει στο Δήμο Αθηναίων. Η πρωτοβουλία ήταν των Atenistas και μπράβο τους. Ελπίζουμε ο Δήμος μας να μπορέσει να ξανανοίξει το σινεμά και άλλες καλοκαιρινές βραδιές του 2012.

Ως ερευνητής της ιστορίας των αθηναϊκών κινηματογράφων, πήγα κι εγώ, με πολλούς άλλους, και παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα- ήταν, άλλωστε, δωρεάν. Το πρώτο μέρος περιλάμβανε το ημιδιαφημιστικο ντοκιμαντέρ του Κλέαρχου Κονιτσιώτη «Η Αθήνα τη νύχτα» (1962), το δεύτερο μέρος ζωντανή συναυλία τού (Κυψελιώτη και ευγενώς προσφερθέντος) Λουκιανού Κηλαηδόνη. Αμφότερα ενδιαφέροντα και αξιόλογα.

Στο διάλειμμα μεταξύ των δύο μερών, πήρε το μικρόφωνο ο κ. Αντρέας Τσεκούρας, περίφημος ακορντεονίστας («Ο θίασος», «Οπισθοδρομική κομπανία» και πολλές άλλες κορυφαίες συμμετοχές) και μέλος της ορχήστρας Κηλαηδόνη, εκφωνώντας ένα σύντομο πολιτικό λόγο. Είπε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι η αμερικάνικη υπηρεσία JUSMAGG, η οποία ιδρύθηκε με το τέλος του εμφυλίου πολέμου, το 1949, παρέλαβε τη διοίκηση της Ελλάδας από τους Βρετανούς και δεν την έδωσε ποτέ στους Ελληνες. Η JUSMAGG είναι, κατά τον κ. Τσεκούρα, που έδωσε τις κύριες κατευθύνσεις στο παλιό ελληνικό σινεμά του ΄50 και του ΄60 (ανέφερε τη «Φίνος Φιλμ» και κάποια άλλη εταιρία που δεν τη θυμάμαι, νομίζω την Καραγιάννης - Καρατζόπουλος), εξού και οι ρυθμοί τζαζ («του 1938») που ακούγονταν στο ντοκιμαντέρ που είχαμε μόλις δει. Τέλος η JUSMAGG, που στεγαζόταν σε κάποιον όροφο πάνω από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, υπάρχει ακόμα και στεγάζεται εκεί, πάντα κατά τον κ. Τσεκούρα.

Αφού τα είπε αυτά και μερικά ακόμα «αντικατοχικά», συνδέοντάς τα με το σήμερα, ο κ. Τσεκούρας έδωσε το λόγο σε δυο κορίτσια, που εκπροσώπησαν τους διοργανωτές. Περίμενα να δω μήπως υπήρχε από την πλευρά τους κάποια απάντηση, τόσο στην ουσία των λεγομένων του κ. Τσεκούρα, όσο και στο ότι ετσιθελικά χρησιμοποίησε το μικρόφωνο για να πολιτικολογήσει εκτός προγράμματος. Αλλά καμιά αντίδραση στα όσα είπε ο κ. Τσεκούρας.

Τώρα, αν εγώ έκανα το λάθος να φωνάξω «κάνετε λάθος, κύριε Τσεκούρα», η όλη εκδήλωση θα εκτρεπόταν και φυσικά θα ήμουνα «ο κακός». Τα γράφω λοιπόν εδώ και καλώ με χαρά τον κ. Τσεκούρα, αν θέλει, ν΄απαντήσει, στο φιλόξενο και πάντα ανοιχτό σάιτ της «Athens Voice».

Με λίγα λόγια:

1. Στο νοκιμαντέρ ακούσαμε/ είδαμε ελάχιστη αμερικάνικη τζαζ (όχι ότι έχει τίποτα το κακό η τζαζ), αλλά κυρίως άλλα είδη μουσικής: φλαμένκο, αρχοντορεμπέτικα, χασαποσέρβικα, χασάπικα, τσα τσα, τσάρλεστον, σαμπορούμπες κλπ. Κι ούτε φαντάζομαι οι ΗΠΑ να χρηματοδότησαν, τότε, ταινία που δείχνει τόσην ώρα συναυλία του Θεοδωράκη, με το Μπιθικώτση, αλλά και με τη Γιώτα Λίδια να τραγουδάει την «Κοκκινιά» (στη μουσική που μετέπειτα έγινε πασίγνωστη ως «Ζορμπάς»)

2. Ο προκάτοχος τής JUSMAGG, η AMAG (American Mission for Aid to Greece), ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 1947. Σκοπός της ήταν η παροχή στρατιωτικής βοήθειας προς την επίσημη κυβέρνηση, ώστε να κερδίσει τον εμφύλιο πόλεμο από τον αντάρτικο στρατό του ΚΚΕ, που στη συνέχεια ονομάστηκε «Δημοκρατικός Στρατός».

3. Η ίδια η JUSMAGG (Joint U.S. Military Aid Group, Greece) ιδρύθηκε λίγο αργότερα και διαλύθηκε το 1952. Οι όποιες δραστηριότητες τής είχαν απομείνει πέρασαν στο ΝΑΤΟ.

4. Πολύ αμφιβάλλω αν η JUSMAGG, ση σύντομη ζωή της, είχε την παραμικρή σχέση με τον ελληνικό κινηματογράφο. Ίσως μόνο με κανένα προπαγανδιστικό ντοκιμαντέρ μόνο, στη διάρκεια του εμφυλίου ή λίγο μετά.

5. Και, βεβαίως, το ότι η JUSMAGG υπάρχει και σήμερα, και κυβερνάει την Ελλάδα, εδρεύοντας μάλιστα σε κάποιον όροφο πάνω από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, μόνο συγκαταβατικά χαμόγελα μπορεί να φέρει

6. Ανάλογα χαμόγελα φέρνει και η σύνδεση της εμφυλιοπολεμικής JUSMAGG με τις όποιες σημερινές δυτικές δομές, ευρωπαϊκές ή αμερικάνικες ή διεθνείς, πολιτικές ή οικονομικές.

Το καταλαβαίνω να είναι κανείς αντιαμερικανός, αντιιμπεριαλιστής κι ό,τι άλλο θέλει- στην Ελλάδα ζούμε, όπου ο αντιαμερικανισμός είναι γενικό και αυτονόητο προαπαιτούμενο. Όποιος όμως απευθύνεται σε πλήθος, καλό θα είναι να έχει ελέγξει πρώτα τις «βέβαιες» γνώσεις του. Γιατί μπορεί να βρεθεί κανένας στο απροατήριο που να ξέρει λίγη ιστορία, ας πούμε, ή απλά να διαθέτει κοινή λογική. Επαναλαμβάνω, ωστόσο, ότι τη μεγαλύτερη εντύπωση δε μου την έκαναν οι ιστορικές συνδέσεις του κ. Τσεκούρα, αλλά το ότι 200 άνθρωποι δεν πίστεψαν αυτό που πράγματι είχαν ακούσει και δει οι ίδιοι, μα αυτό που τους έλεγε ο κ. Τσεκούρας ότι είχαν ακούσει και δει, δηλαδή τζαζ.

Και στη συνέχεια, βέβαια, ακούσαμε τον τζαζογενή Κηλαηδόνη, οπότε ο κ. Τσεκούρας έπαιξε και ο ίδιος τζαζ!

Υ.Γ. Κύρια πηγή, από όπου επιβεβαίωσα ό,τι ήξερα περί JUSMAGG

d.fyssas@gmail.com