Από την Κυριακή, ανάπτυξη και ευημερία

Μας κατάλαβαν και έξω, διαβάζω στο Βήμα: «Τι έξυπνος εκβιασμός! Αν δεν πληρώσετε τότε κι εμείς σταματάμε να πληρώνουμε - και τότε πάρτε την τήξη του πυρήνα σας στην Ευρώπη. Είναι η πρώτη φορά, που ένας ευρωπαίος εταίρος μετατρέπει τη συνοχή σε ομηρία και την αδυναμία και εξάρτηση σε δύναμη. Μα πώς δεν το σκέφτηκε κανένας προηγουμένως;», έγραψε αρθρογράφος των FT Deutschland με αφορμή την πυρηνική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, την απειλή ότι μπορούμε να κάνουμε μεγάλο κακό στην Ευρωζώνη αν αποχωρήσουμε, άρα θα αναγκαστεί να αποδεχθεί κατάργηση του μνημονίου και επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης. Ο Γερμανός δημοσιογράφος δεν ήταν όμως καλά ενημερωμένος, την ίδια μεγαλοφυή σκέψη είχε και ο Αντώνης Σαμαράς – γενικώς, όλοι οι ηγέτες του αντιμνημονιακού μπλοκ ήσαν ακράδαντα πεπεισμένοι πως η Ευρωζώνη θα πάθει μεγάλο κακό αν φύγουμε, άρα θα υποκύψει στις απαιτήσεις μας. Ήταν η λογική του «μάρτυρα», του σύγχρονου τζιχαντιστή αυτοκτονίας και των εθνικών παραδόσεων. Το σύνθημα «ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, Πολυτεχνείο» θα αντικατασταθεί από το «Σαμουήλ στο Κούγκι, Καψάλης στο Μεσολόγγι, Γαβριήλ στο Αρκάδι, Τσίπρας και Σαμαράς στις Βρυξέλλες».

Μόνο που οι τρεις πρώτοι ήσαν απελπισμένοι, τελειωμένοι: τινάχτηκαν στον αέρα γιατί είχαν ηττηθεί, φρικτός θάνατος περίμενε τους μεγαλύτερους, τα σκλαβοπάζαρα τους μικρότερους. Αλλά τις αποφάσεις έπαιρναν οι μεγάλοι, κανείς δεν ρωτούσε τους μικρούς αν θέλουν να ανατιναχτούν. Όπως εμάς δεν μας ρωτά ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα αν θέλουμε να γίνουμε παγκόσμια πρωτοπορία των κινημάτων, να μας ζηλεύει ο Μελανσόν και να μας θαυμάζει ο Τσάβες. Δεν ήταν ηρωισμός ο θάνατος μετά των αλλοφύλων, ήταν απελπισία. Δεν ήταν τακτική επιλογή, απουσίαζε κάθε άλλη επιλογή. Δεν ήταν φυσικά ούτε «ισορροπία τρόμου» όπως φαντάστηκε ο Αλέξης Τσίπρας τη σημερινή κατάστασή μας: δεν έχτισε οπλοστάσιο η Ελλάδα για να απειλήσει την Ευρωζώνη όπως έκαναν οι Σοβιετικοί με τους Αμερικανούς – η απειλή των αντιμνημονιακών κατά της Ευρώπης μοιάζει περισσότερο με αυτή του ληστή που σε πλησιάζει νύχτα κρατώντας βελόνα και λέει «φίλε κατέβασε το χρήμα γιατί έχω Έητζ και θα σε τρυπήσω».

Το Έητζ της χώρας είναι το πολιτικό σύστημα και η συγκρουσιακή πολιτική κουλτούρα μας, η ανάγκη εκμηδένισης του αντιπάλου, ισοπέδωσής του. Όχι μόνο το ΠαΣοΚ και η ΝΔ αλλά και η Βουλή, ο δικομματισμός, τα 38 χρόνια της μεταπολίτευσης, το δημοκρατικό πολίτευμα – όλα αυτά στον πολιτικό λόγο του ΣΥΡΙΖΑ έχουν εξευτελιστεί και απομειωθεί περισσότερο από το χρέος, περισσότερο και από τις μετοχές στο χρηματιστήριο της Αθήνας. Στις 18 Ιουνίου θα έχουμε «νέα μεταπολίτευση», η περίοδος 1974-2012 πρέπει να ξεχαστεί. Η Νέα Δημοκρατία από την άλλη θα καταργήσει όσα έγιναν κατά την επάρατη πασοκική διετία 2009-2011 και όχι μόνο δεν θα έχει πρόβλημα με την τρόικα αλλά θα την συγχαρούν κιόλας που τους άνοιξε τα μάτια με τις προτάσεις της. Βλέπει τους νέους «κομμουνιστοσυμμορίτες» στους μετανάστες και ο Αντώνης Σαμαράς μιλά για τον Αλέξη Τσίπρα με τον ίδιο διχαστικό λόγο που χρησιμοποιούσε εναντίον του Γιώργου Παπανδρέου – το μόνο κοινό που έχουν οι δυο αυτοί είναι πως αποτελούν εμπόδιο στον δρόμο του προς την πρωθυπουργία, αυτός είναι ο πρώτιστος εθνικός στόχος που πρέπει να επιτευχθεί.

Τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ για να θεραπεύσει το πολιτικό σύστημα; Διαβάζουμε στο πρόγραμμά του αυτά που υπάρχουν και στο πρόγραμμα της ΝΔ και το ΠαΣοΚ: ενίσχυση του κοινοβουλίου, αυστηρότερο «πόθεν έσχες», αναμόρφωση των σχετικών με τα «περί ευθύνης υπουργών», περιορισμός βουλευτικής ασυλίας – μόνο στην καθιέρωση της απλής αναλογικής διαφέρει ουσιαστικά το πρόγραμμά του. Θα περίμενε κανείς από πολιτικό πρόγραμμα που θέλει να είναι ριζοσπαστικό, σε χώρα που μαστίζεται από την οικογενειοκρατία και τις πελατειακές σχέσεις και βρίσκεται σε κατάσταση «ανθρωπιστικής κρίσης», να υπάρχει πρόβλεψη για τον περιορισμό του αριθμού, των αμοιβών, των προνομίων των βουλευτών και κυρίως περιορισμός των θητειών στις αιρετές θέσεις – αλλά αυτά στρέφονται ενάντια στο συμφέρον και των επαγγελματιών πολιτικών του ΣΥΡΙΖΑ, που ήδη έχουν υιοθετήσει τις πρακτικές των δυναστειών του δικομματισμού. Δεν θα προταθούν λοιπόν.

Αλλά και στις υπόλοιπες προεκλογικές του υποσχέσεις διαβάζουμε για «αστυνομικό της γειτονιάς», «ολιγομελές υπουργικό συμβούλιο», «αξιοκρατία», «περιορισμό των συμβούλων». Όλα αυτά τα έχουν υποσχεθεί και οι κακούργοι του δικομματισμού – ο Αλέξης Τσίπρας όσο αυξάνεται το ποσοστό του κόμματός του γίνεται όλο και περισσότερο σαν «ένας σαν όλους τους άλλους» που όμως θα τηρήσει τις υποσχέσεις του. Ακόμα και την «ήρεμη δύναμη» του Μιτεράν υιοθέτησε, ακόμη και την «κοινωνική χειραφέτηση» του Ανδρέα Παπανδρέου, μετασχηματίζοντάς την σε «λαϊκή χειραφέτηση» για να μην το καταλάβουμε. Δεν λείπουν φυσικά ούτε οι υποσχέσεις για οικονομικά δοσίματα – σωστά αυτά τα μέτρα για τους άνεργους, αυτούς πρέπει πρώτους να έχουμε στο νου μας και στη καρδιά μας, από πού θα βρει τα χρήματα όμως; Αυτό το κρατά καλά κρυμμένο μυστικό και για τούτο οι οικονομολόγοι του ΣΥΡΙΖΑ λένε αλλά αντ’ άλλων για να παραπλανήσουν τους εχθρούς μην προλάβουν και μας τα πάρουν.

Ακόμη, τούτη την τελευταία εβδομάδα ξεχάστηκαν τα περί πυρηνικής αναμέτρησης που διατύπωσε στο Stern, ανακλήθηκαν τα περί μονομερούς καταγγελίας – του μνημονίου, μπήκε στην άκρη ακόμη και το επιχείρημα ότι «η έξοδος από το ευρώ είναι προδιαγεγραμμένη λόγω του μνημονίου» που ακούγαμε συχνά-πυκνά, ο πρόεδρος είναι καθησυχαστικός: «ας μην υπάρχει καμία αμφιβολία, το κίνημά μου – ο ΣΥΡΙΖΑ – δεσμεύεται για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη» δηλώνει τρεις ημέρες πριν τις εκλογές στους Financial Times – εξαιρετικά θετική είδηση, επιτέλους παραδέχονται ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι συντάξεις, η ανεργία, οι μισθοί αλλά και η έξοδός μας από το ευρώ που θα επιδεινώσει όλα τα προηγούμενα.

Γιατί όμως δεν έκανε πριν δυόμιση χρόνια τη δήλωση αυτή και κατηγορούσε όσους αναδείκνυαν το πρόβλημα ότι ήσαν «παπαγαλάκια της τρόικας» που κινδυνολογούσαν για να ενισχύσουν τους εκβιασμούς της; Έπρεπε να διαβάσουμε ότι η Credit Agricole ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την Εμπορική Τράπεζα στα χέρια του Τσίπρα να κοινωνικοποιήσει τις ζημιές της, ότι το Bloomberg κάνει δοκιμές με «νόμισμα δραχμή», ότι δεν ασφαλίζονται πλέον οι εξαγωγές προς την Ελλάδα για να γραφεί η φράση αυτή; Γιατί χάθηκαν δυόμιση χρόνια με συγκρούσεις, γενικές απεργίες, διαδηλώσεις, φόνους και αυτοκτονίες και φθάσαμε στο χείλος του γκρεμού; Αφού μας οδήγησαν εκεί, με τον Αντώνη Σαμαρά να πρωτοστατεί, τώρα ο Αλέξης Τσίπρας υπόσχεται μέσω των FT ότι θα μας απομακρύνει και ότι «αυτή την Κυριακή, η Ελλάδα θα μπει σε μία νέα εποχή ανάπτυξης και ευημερίας»!

Ας μην πούμε πως η φράση «ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη» αποτελεί «δήλωση μετανοίας» σαν αυτή που ζητούσε ο ίδιος από τους Σαμαρά-Βενιζέλο. Ούτε ότι υποβάλλει τα δουλοπρεπή σέβη του στον Ομπάμα όταν τον επικαλείται στους FT για να υποστηρίξει τις απόψεις του. Ούτε ότι υπόσχεται στους Ευρωπαίους αυτό που θέλουν να ακούσουν: «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μόνο πολιτικό κίνημα σήμερα στην Ελλάδα που μπορεί να αποφέρει οικονομική, κοινωνική και πολιτική σταθερότητα στη χώρα». Ας μην πούμε, επιπλέον, ότι η υπόσχεση είναι απολύτως στέρεα: βασική προϋπόθεση για να υπάρξει σταθερότητα είναι να σταματήσει ο ΣΥΡΙΖΑ να τροφοδοτεί και να ανέχεται τη βία, να πάψει να την αναγορεύει σε «έκφραση δίκαιης οργής».

Ας παραδεχθούμε ότι όλα αυτά δείχνουν προϊούσα και καθησυχαστική σοβαρότητα. Αλλά an στους FT υπόσχεται αυτά, την επομένη ημέρα δηλώνει στη ΝΕΤ: «Δεν είναι φετίχ το νόμισμα. Από πότε είναι φετίχ; Έχει σημασία το αν είναι δραχμή ή ευρώ; Είμαι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της σταθερής Ευρώπης. Να μείνουμε στην Ευρώπη, το μέλλον μας είναι εκεί. Αν συνεχιστούν όμως τα μνημόνια μας οδηγούν εκτός ευρώ και μας κάνουν Αφρική». Δηλαδή, ξανά μαθαίνουμε ότι η αρχή «ανήκουμε στην Ευρωζώνη» δεν είναι απαραβίαστη, πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται η διαπραγμάτευση. Είναι αντικείμενο της διαπραγμάτευσης και ταυτόχρονα διαπραγματευτικό εργαλείο: «αν αποδεχθούμε το ‘ευρώ και ξερό ψωμί’ τότε ούτε διαπραγμάτευση θα μπορούμε να κάνουμε» – να ‘τη πάλι η απειλή με τη μολυσμένη σύριγγα. Στην Ελλάδα της βίας και του «όλα κατακτώνται με αγώνες» δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή η πολύ απλή αρχή ότι υπάρχουν όρια και κανόνες: δεν μπορείς να κάνεις διαπραγμάτευση όταν αμφισβητείς το ίδιο το πλαίσιο που την επιτρέπει, δεν μπορείς να παίζεις όταν αρνείσαι τους κανόνες του παιχνιδιού, το ίδιο το παιχνίδι. Για όσους αποδέχονται το πλαίσιο και το παιχνίδι, τίθεσαι αμέσως εκτός, είσαι cheater, κλέφτης και τζαμπατζής. Για τούτο και καμιά άλλη μνημονιακή χώρα δεν σκέφθηκε να βάλει στο τραπέζι την έξοδό της από την Ευρωζώνη και την καταστροφή που θα προκαλέσει· αυτά είναι ελληνικές αγριότητες, αντίστοιχες με τις καταστροφές της Αθήνας από τους κουκουλοφόρους που ανεχόμαστε τόσα χρόνια.

Η διγλωσσία και πολυγλωσσία είναι προφανής. Ο εκπεσμός σε υποσχεσιολογία αυτού που θα ήταν «πρόγραμμα ανατροπής» είναι εμφανής. Αν ήμασταν σίγουροι ότι αληθή είναι αυτά που δηλώνονται στους FT για να τα μάθουν ο Ομπάμα, η Μέρκελ, ο Ολάντ και όσα δηλώνονται στην ΝΕΤ είναι για να τα καταναλώνουν οι πεινώντες ιθαγενείς αντί άρτου, θα λέγαμε «δεν πειράζει, χάνεται μια ακόμη ευκαιρία να θεραπευθεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα αλλά τουλάχιστον είμαστε ασφαλείς». Είναι όμως έτσι; Ή ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να απειλεί με χρήση βίας και τους Ευρωπαίους εταίρους και τους Έλληνες συμπολίτες ώσπου να αποκτήσει αυτά που θέλει; Αυτή είναι η βασική διαφορά, η θεμελιώδης, ανάμεσα στο ΠαΣοΚ του 1981 και στον ΣΥΡΙΖΑ του 2012: το ΠαΣοΚ δεν απειλούσε με χρήση βίας. Και αυτό έχει σχέση με την κατανόηση του κόσμου: ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε πολύ πιο επεξεργασμένη εικόνα για τον κόσμο και τις αντιθέσεις του από τον μανιχαϊστικό κόσμο των καλών και των κακών που μας παρουσιάζει ο Αλέξης Τσίπρας, στον οποίο οι πρώτοι πρέπει να συντρίψουν τους δεύτερους.

Ανεξάρτητα από το ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της Κυριακής, το ερώτημα της σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ με τη βία και τους θεσμούς, δικούς μας και διεθνείς, το πώς βλέπει τη θέση μας στον κόσμο, θα είναι τα κρίσιμα για την επόμενη περίοδο.