Η ονείρωξη του μεσήλικα

Η Ευρώπη που ξέραμε τελειώνει δέκα χρόνια μετά τη συγκρότησή της σε ενιαία οικονομική ζώνη με ένα νόμισμα, αλλά χωρίς πολιτική ενοποίηση. Το σύστημα αυτό πνέει τα λοίσθια. Το οικοδόμημα χτίστηκε χωρίς θεμέλια, με μία τοιχοποιία ισχνή και ανήμπορη να αντιμετωπίσει τις εξάρσεις του χρηματοπιστωτικού εγκέλαδου.

Η γερμανική επιθεώρηση «Der Spiegel» δημοσίευσε τη Δευτέρα που μας πέρασε ένα κείμενο-έκκληση στο Βερολίνο. Η αποδέκτρια του κειμένου κλήθηκε να αναλογιστεί το μέγεθος της ιστορικής ανοησίας, αν και εφόσον επιμείνει στο λάθος. Διότι στην επιστολή-κείμενο που υπογράφουν γνωστοί σοφοί και ειδικοί, πραγματοποιείται μία αναδρομή από την έκρηξη του κραχ του 1929 έως την κατάρρευση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος το 1933. Αυτή η κατάρρευση δημιούργησε το κύμα της ανεργίας στη Γερμανία, που έφθασε το 46% των εγγεγραμμένων μελών των γερμανικών συνδικάτων. Οι επιπτώσεις είναι γνωστές. Η ιδεολογική ηγεμονία του φασισμού κατέστη πολιτικά και κοινωνικά εφικτή διά της λαϊκής ψήφου.

Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά, η επιμονή του Βερολίνου σε μία αδιέξοδη όσο και αυτοκαταστροφική πολιτική οικονομικής ηγεμονίας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει ήδη υποστεί ρωγμές στην τοιχοποιία του. Το 46% των γερμανικών εξαγωγών καταναλώνονται στην ευρωζώνη. Πάνω από το 60% της γερμανική παραγωγής καταναλώνεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην ενδοχώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27. Οι αριθμοί είναι ανελέητοι. Όπως άλλωστε και η ανοησία.

«Η Ισπανία δεν είναι Ουγκάντα» διεμήνυσε αυτάρεσκα ο πρωθυπουργός της χώρας Μαριάνο Ραχόι στον υπεύθυνο της διαπραγμάτευσης με το Eurogroup για την προσφυγή της Μαδρίτης στο μηχανισμό στήριξης. Τελικά, όπως απεδείχθη, και η Ισπανία όπως και οι άλλες τρεις χώρες, ενδεχομένως εντός ολίγου και η Ιταλία αλλά και η Κύπρος, θα αντιμετωπίζονται από την Ευρώπη της ισχυρής καγκελαρίας ως… Ουγκάντα. Παρά τα επικοινωνιακά τρικ και τις προσομοιώσεις πραγματικότητας, η Ισπανία θα δανείζεται με τα ίδια επιτόκια (3-4%) με τα οποία δανείζονται οι «δημοκρατίες τύπου μπανανίας», όπως θέλει να υπενθυμίζει με ιβηρική αλαζονεία η εφημερίδα «El Mundo». Αγαπητοί μου Ίβηρες, απόγονοι του Αλάριχου, η Τρόικα, όπως και το χρήμα, δεν έχει ούτε πατρίδα ούτε πολιτισμική κληρονομιά. Η Μαδρίτη, όπως και η Αθήνα, η Ρώμη όπως και η Λισσαβόνα, αποτελούν μονάδες και μάλιστα με συγκεκριμένο αλγοριθμικό προφίλ στα μάτια των τραπεζιτών και των ειδικευμένων λογιστών του κόσμου.

Η Ευρώπη του αμέσως επόμενου διαστήματος ή θα είναι εντελώς διαφορετική και ομόσπονδη ή θα καταγράφεται ως μία διασκεδαστική ιστορική καρικατούρα και ως αξιοθρήνητη παρένθεση.

Στον κλυδωνισμό που υφίσταται το ευρωπαϊκό σκαρί προστίθεται και η πολύ πρόσφατη διάγνωση του ελλείμματος έρματος. Συνήθως το έρμα τοποθετείται στην καρίνα. Στην περίπτωση της Ευρώπης των 17, το έρμα άρχισε να προστίθεται εν είδει μηχανισμών διάσωσης κ.λπ. στην υπερκατασκευή του σκάφους. Το αποτέλεσμα είναι καταδικαστικό. Το κέντρο βάρους της κατασκευής ανέβηκε ψηλά και το μπότζι προκαλεί άμεσο κίνδυνο ανατροπής.

Η Γαλλία ψήφισε Ολάντ και στις βουλευτικές εκλογές επιλέγει σοσιαλιστές και τους συμμάχους τους. Στη Γερμανία η Σοσιαλδημοκρατία σήκωσε κεφάλι, ενώ στην Ιταλία το τεχνοκρατικό πείραμα εξαντλήθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι διαχειριστές της κρίσης καταρρέουν διότι η διαχείρισή τους είναι αναποτελεσματική και μονομερής. Στην Ιταλία θα έχουμε εκλογές το φθινόπωρο. Η ιταλική Δεξιά θα καταβάλει το τίμημα. Η Αριστερά μετά από καιρό ανακάμπτει.

Στην Ελλάδα ψηφίζουμε την Κυριακή. Η ιστορική αλήθεια της ψήφου δεν είναι μία άμεση διαδικασία. Καταδεικνύεται πολύ αργότερα, όταν έχουν εκλείψει οι λόγοι που την επέβαλαν. Με λίγα λόγια, η εκδίκηση της Ιστορίας έρχεται αργότερα και σε μορφή παγετώνα. Είναι ψυχρή και το πόρισμά της αλάνθαστο.

Το κοινωνικό κλίμα εντός του οποίου διεξάγονται οι εκλογές είναι από νοσηρό έως χυλώδες. Η φασιστική ψήφος είναι παρούσα και καλύπτει ευρύτερο φάσμα από το ποσοστό που καταγράφει. Το αιματηρό επεισόδιο στην Παιανία, η βίαια τηλεοπτική αναμετάδοση από το Μαρούσι, η επιδρομή του φασιστικού κομάντο στο Πέραμα την Τρίτη το πρωί, οι συγκρούσεις χρυσαυγιτών με μετασταλινικούς-μπαχαλάκηδες στο Πάντειο, τα μαχαιρώματα εν είδει στιγμιαίων πογκρόμ στα βαγόνια του ΗΣΑΠ, οι νυχτερινές καταδρομές κουκουλοφόρων σε συνοικίες του κέντρου της Αθήνας, όλα αυτά καθορίζουν τη νοσηρότητα του εκλογικού κλίματος.

Δεν υπάρχει πλέον «τιμωρητική» ψήφος, αν υπήρξε ποτέ. Η έννοια της «τιμωρίας λόγω αγανάκτησης» είναι απλά ένα άλλοθι για να καλυφθεί η αδυναμία εξήγησης της πληθωρικής ενίσχυσης της υπερδεξιάς-ακροδεξιάς ψήφου. Η Ελλάδα σύρθηκε μεθοδικά και βασανιστικά στην υιοθέτηση της πολιτικής αμετροέπειας, η οποία επέφερε την έκρηξη της βίας. Η βία έχει ένα πρόσωπο και δεν αποτελεί προσομοίωση πραγματικοτήτων. Ο Κάρολος Μαρξ μπορεί να θεωρούσε ότι η βία είναι η μαμή της Ιστορίας, πλην όμως, μεταξύ μας, ο Κάρολος Μαρξ διατύπωσε πλέον της μίας ανοησιών. Η βία είναι η μαμή της βαρβαρότητας, τελεία και παύλα.

Την Κυριακή οι πολίτες προσέρχονται στην κάλπη για να επιλέξουν ανάμεσα από μία υπερσυντηρητική Δεξιά, η οποία έχει απολέσει το σύγχρονο βηματισμό της, και μία νεφελώδη Αριστερά, η οποία λόγω συνθηκών επανέρχεται στο προσκήνιο με αξιώσεις διαχείρισης της εξουσίας. Ο διπολισμός εκ των πραγμάτων προτρέπει σε αφελείς αναφορές. Παρόλα αυτά, υφίσταται μία λογική ακόμη και στην αφέλεια. Από τη στιγμή που το κεντροαριστερό άλλοθι του ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε αυτοδιαλυόμενο, είναι προφανές πως το κενό θα συμπληρωθεί από ετερογενείς δυνάμεις του όμορου χώρου. Ο χρόνος και μόνον αυτός θα περιορίσει την εγγενή «παιδικότητα» του εγχειρήματος και θα αμβλύνει την αίσθηση υπερβολής και αμετροέπειας που το διακρίνει.

Η χώρα θα έχει κυβέρνηση μεν, δεν θα διαθέτει διακυβέρνηση δε. Αυτό το οξύμωρο σχήμα θα πρυτανεύσει κατά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Προφανώς η εσωτερική κατάσταση στην Ελλάδα θα εξελίσσεται παράλληλα με μία αντίστοιχη κατάσταση στον ευρωπαϊκό νότο. Οι σοφοί επενδύουν στην ικανότητα επιβίωσης των κοινωνιών, αν και γνωρίζουν πως για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα εν μέσω ανατροπών η ανοησία είναι απίστευτα ανθεκτική, αν όχι ανίκητη. Παρόλα αυτά, οι κοινωνίες είναι ανθεκτικότερες ακόμη και της βλακείας. Όπως έλεγε και ο τυφλός πια φιλόσοφος, «η πραγματικότητα δεν μπορεί να είναι αληθινή». 

Την Κυριακή οι πολίτες ψηφίζουν. Επωμίζονται την ευθύνη που συνεπάγεται η επιλογή τους. Έτσι θα δίδασκε το κείμενο του Habeas Corpus, αλλά ποιος ακούει πια τα παλιά κείμενα. Ας περιοριστούμε λοιπόν στα ολίγα οραματικά ψήγματα και ας παπαγαλίσουμε, μεσήλικες πια, την ακροτελεύτια λίθο της νεανικής ονείρωξης, «sous les pavés il y a la plage» και ας είναι ένα... ψέμα!