Αυτοί που ξέρουν Οικονομία καλά μπορεί να το βρουν, πώς να γίνει να αλλάξουν τα πράγματα και να συμβεί αυτό που δήλωσαν μερικοί ότι ελπίζουν πλέον: να ξαναπάρουν τους μισθούς και τις συντάξεις που έπαιρναν, επίσης και το φόρο ακινήτου που πλήρωσαν με τη ΔΕΗ (χαϊδευτικά: χαράτσι). Τώρα δηλαδή που βγήκε ο Ολλάντ στη Γαλλία, και χάνει η Μέρκελ στη Γερμανία, κάτι θα γίνει κι όλα θα αλλάξουν και θα γυρίσει πίσω ο τροχός, σαν αυτοκίνητο που βρήκε κράσπεδο, θα ξαναγίνουν όλα όπως πριν, ή έστω μερικά.
Πώς θα γίνει αυτό δεν είναι πολύ ξεκάθαρο, και κάτι ιδέες που πέταξαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ περί καταθέσεων φαίνεται πως δεν άρεσαν καθόλου και σε κανέναν. Κάτι για δάνεια των πλουσίων στους φτωχούς, που ακούγονται δίκαια, ούτε αυτά άρεσαν πολύ. Εξάλλου, αυτό δεν υποτίθεται ότι κάνει η φορολογία; Δεν φορολογούνται αυτοί που κερδίζουν χρήματα για να χρηματοδοτούν το κράτος πρόνοιας; Εντάξει, στο δρόμο χάνονται πολλά, αλλά το πνεύμα και οι νόμοι που υποτίθεται το διέπουν, υπάρχει. Κι αν λειτουργούσε σωστά δεν θα χρειαζόταν όλος αυτός ο χαμός κι η συφορά, αλλά να που δεν λειτουργεί, κι όσο περνάνε οι μέρες τόσο χειροτερεύει. Κι όλοι αναλύουν πως η κατάσταση σε όλη την Ευρώπη είναι άσχημη, κι άλλοι ονειρεύονται επαναστάσεις, κι άλλοι απλώς κλαίνε το νεανικό τους ευρωπαϊκό όνειρο, μαζί με τα υπόλοιπα όνειρα.
Φαίνεται ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε παρακμή, είναι πια ξεκάθαρο. Φαίνεται ότι μοιραία έχει χάσει το προνόμιο να παράγει και να κερδίζει, φαίνεται ότι η παραγωγή γλίστρησε προς ανατολάς και δεν τη σταματάς με τίποτα. Η καταραμένη παγκοσμιοποίηση δηλαδή έχει πριονίσει τα θεμέλια της ευημερίας μας, η οποία όμως, όσο καταραμένη κι αν είναι, πώς σταματάει; Πώς εμποδίζεις τα κεφάλαια και τα εργοστάσια να φύγουν; Με νόμους αυστηρούς; Κι αν οι αυστηροί νόμοι απλώς δημιουργούν συνθήκες παρανομίας, δηλαδή τρέφουν μαφίες, όπως όλες οι παρανομίες, πάλι χαμένος δεν είσαι;
Βέβαια οι νόμοι επέτρεψαν τη μετακίνηση κεφαλαίων ενώ απαγορεύουν τη μετακίνηση ανθρώπων, (κι εκεί είναι που ανθούν οι μαφίες). Όμως και χωρίς αυτούς, νομίζω ότι τίποτε δεν θα σταματούσε την ορμή των φτωχών λαών να δουλέψουν φτηνότερα για να βελτιώσουν το επίπεδο ζωής τους. Αν δεν έβγαιναν τα ίδια τα κεφάλαια, θα έβγαιναν τα ντιζάιν, όπως παλιά στην Ιαπωνία. Κάτι θα έβγαινε πάντως, κι η Ευρώπη, όσο και να προστάτευε τον εαυτό της, που τον προστατεύει περισσότερο απ’ όσο θέλουν πάντα οι κεφαλαιούχοι, θα βρισκόταν στην ίδια θέση της πολύ προνομιούχου ηπείρου που αφού συγκέντρωσε τον πλούτο αρχίζει να παρακμάζει.
Νομίζω πως ο θρήνος για την Ευρώπη σκεπάζει το γεγονός ότι στον υπόλοιπο φτωχότερο κόσμο οι άνθρωποι αρχίζουν να βελτιώνουν το επίπεδο ζωή τους. Παρόλη την κρίση η φτώχεια περιορίστηκε, ανακοινώνουν οι διεθνείς οργανισμοί. Η Ευρώπη δεν θα μπορούσε να έχει για πάντα την ακμή, για πάντα την εκμετάλλευση των τριτοκοσμικών. Απλώνεται η εκμετάλλευση, αλλά απλώνονται και τα αγαθά της, όπως απλώνονται και οι οικολογικές καταστροφές, και η άνοδος του επιπέδου ζωής των ανθρώπων. Όλα μαζί. Δεν πάει τίποτε μόνο του, έτσι είναι το είδος μας, έτσι γινόταν πάντα η ανάπτυξη. Και το θέμα είναι, πώς θα μπορέσουν οι Κινέζοι και οι Ινδοί να βελτιώσουν τις συνθήκες δουλειάς τους, να αποκτήσουν κι αυτοί απαιτήσεις όπως οι ευρωπαίοι εργάτες, να ισορροπήσουν κάπως τα πράγματα, και να μην καταστραφεί το περιβάλλον; Πότε θα γίνουν όλοι ευρωπαίοι, πώς θα απλωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως απλώνονται οι επιθυμίες για απόκτηση αγαθών, για κέρδη, για εκμετάλλευση της γης από τους ανθρώπους και του ανθρώπου από άνθρωπο;
Μπορεί να κάνω λάθος, γιατί το ομολόγησα, στα Οικονομικά ήμουν κακή μαθήτρια, πάντα με δυσκολία τα καταλάβαινα, αλλά έχω την εντύπωση ότι η Ευρώπη πρέπει να αποδεχτεί αυτή την πραγματικότητα και να δει τι θα κάνει. Να εξάγει με κάποιο τρόπο σκέψη και οργάνωση, ιδέες και ανθρωπιστικές κατακτήσεις. Να εξάγει το δύσκολο και περίπλοκο προϊόν της που λέγεται ανθρώπινα δικαιώματα. Όλο και κάτι κάνει βέβαια, όλο και προσπαθεί, είναι και το προϊόν αυτό ελκυστικό από μόνο του. Αλλά θέλει πολλή δουλειά, θέλει πολλή φαντασία και γενική ανακαίνιση στον τομέα της συσκευασίας του προϊόντος. Άσε που δεν θα της φέρει λεφτά, παρά σε ασύλληπτο βάθος χρόνου, αν ποτέ τα φέρει. Και στο μεταξύ οφείλει να το αναβαθμίζει, να το φέρνει σε επαφή με τις εσωτερικές ανάγκες της, τις αδικίες στα δικά της εδάφη, τους αποκλεισμούς και τους ρατσισμούς που κι αυτά διαρκώς αναβαθμίζονται, για να διατηρείται φρέσκο και να έχει διαρκώς νέα ημερομηνία λήξης.
15°
