Τρία «όχι» κι ένα «ναι»

Ήρεμα νερά για την οικονομία, σταθερότητα για την ανάπτυξη – είναι περισσότερο από βέβαιο ότι αυτές θα ήταν οι μοναδικές προτεραιότητες του εκλογικού σώματος στις 6 Μαΐου, αν δεν υπήρχε κάτι ακόμη πολύ σημαντικό: η δίκαιη οργή των πολιτών που επιδιώκει την τιμωρία των ενόχων για τα τωρινά δεινά μας. Οφείλει κανείς να συμμεριστεί και τις δύο όψεις του νομίσματος, παρόλο που για πολλούς μπορεί να μοιάζουν αντιφατικές.

Τρία «όχι» –με τα οποία συνδέθηκα τα 2,5 χρόνια που για πρώτη φορά βρέθηκα σε κυβερνητική θέση– αποτελούν κρίσιμους δείκτες για να οριοθετήσουν γραμμές και ζητούμενα για το σύνολο του πολιτικού συστήματος: Το «όχι» στη μη απελευθέρωση των επαγγελμάτων και των τροπολογιών της τελευταίας στιγμής και της ντροπής, το «όχι» στη νομιμοποίηση των παράνομων μεταναστών, στην υπόθεση της Υπατίας και, τελευταία, το «όχι» στην αποσπασματική ρύθμιση της χρηματοδότησης των κομμάτων, χωρίς να ακολουθείται από τις μεγάλες αλλαγές διαφάνειας και έντιμης διαχείρισης.

Η στάση που υπαγόρευσε τα τρία αυτά «όχι» συνδέεται με ένα μεγάλο στόχο, με τη «μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων», την ανάγκη δηλαδή να ανανεωθεί και να αλλάξει ριζικά το πολιτικό μας σύστημα. Στα ταξί, υπήρξε επιβεβλημένη η σύγκρουση με το σύστημα της αδιαφάνειας και της συναλλαγής με τις μικρές ολιγαρχίες, του πελατειασμού και της διγλωσσίας, που έδωσε δηλητηριώδεις καρπούς κατά τη διάρκεια της «σκοτεινής πλευράς» της Μεταπολίτευσης. Στην Υπατία, το «όχι» επέβαλε να μην υποκύψει η κυβέρνηση στον εκβιασμό της νομιμοποίησης παράνομων μεταναστών.

Σε ό,τι με αφορά, χρειάστηκε να φτάσω μέχρι την υποβολή παραίτησης ώστε να μην υποχωρήσουμε. Ήταν όμως επιτακτική ανάγκη η θέσπιση του νέου, ευρωπαϊκών προδιαγραφών, νόμου για την ιθαγένεια, που δεν αφορά παράνομους μετανάστες, όπως ο Α. Σαμαράς ψευδώς υποστήριξε (μήπως άραγε ήδη το αποσύρει σιωπηρά, υπό το βάρος προφανώς του ψεύδους και της υπενθύμισης ότι είναι ο ίδιος ο «πατέρας» του μεταναστευτικού προβλήματος με το άνοιγμα των συνόρων μετά το ’90;), αλλά τους ομογενείς και τα παιδιά και τα εγγόνια των νόμιμων μεταναστών που δεν γνώρισαν άλλη πατρίδα από την Ελλάδα και άλλο σχολείο από το ελληνικό.

Στην τροπολογία για τη χρηματοδότηση των κομμάτων ήταν σημαντικό να μη συναινέσει κανείς στον αυτοτραυματισμό του πολιτικού συστήματος στο «παρά πέντε» κι ενώ υπήρχε από τον Μάιο του 2011 νόμος έτοιμος να εξυγιάνει και να ρυθμίσει το ζήτημα σε όλη του την έκταση. Το πολιτικό σύστημα δεν είναι λοιπόν κάτι αφηρημένο. Είναι οι άνθρωποι που δίνουν περιεχόμενο στους θεσμούς, είναι οι θεσμοί που έχουν διαπλαστεί με τρόπο ώστε να είναι ευμετάβλητοι ανάλογα με το πώς τους (δια)χειρίζονται οι άνθρωποι.

Με αφετηρία τα «όχι» και με βάση ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η κατάργηση των stages, η εφαρμογή της αξιοκρατίας στο δημόσιο, η δι@ύγεια, ο Καλλικράτης, είναι ζητούμενο τώρα, λίγο πριν τις εκλογές, να υποστηριχθεί πλειοψηφικά το «ναι» στη ριζική αλλαγή και τη βαθιά ανανέωση του πολιτικού συστήματος. Όχι για ν’ αλλάξει λίγο ούτε για να αλλάξει «κάποτε» και «σε γενικές γραμμές». Για να αλλάξει τώρα και κατεπειγόντως.

Μια ιδέα για το πώς θα γίνει αυτό μπορεί να πάρει κανείς από την εκδήλωση που διοργανώνεται σήμερα το βράδυ στο Μαρούσι, στο δημαρχείο, όπου μαζί με τον Γιάννη Μπουτάρη, δήμαρχο Θεσσαλονίκης, τον Νίκο Αλιβιζάτο και τον Γιώργο Σωτηρέλη, έγκριτους νομικούς και συνταγματολόγους, θα συζητήσουμε για το τι πρέπει και τι μπορεί να αλλάξει αμέσως ώστε να πραγματοποιηθεί αυτή η μεγάλη αλλαγή, χωρίς την οποία ό,τι μέχρι τώρα καταφέραμε κινδυνεύει να πάει στράφι, μαζί με τις θυσίες των ανθρώπων.

Η ριζική ανανέωση και η μεταρρύθμιση αφορούν βεβαίως και την ίδια την προοδευτική παράταξη. Ως προς αυτό δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ούτε δισταγμός. Μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα διαλόγου proxorame.gr ξεκινήσαμε ήδη τον Μάρτιο, με φίλους και συνεργάτες, ένα διάλογο επί της ουσίας, για την ανάγκη να αποκτήσει η παράταξή μας μετά τις εκλογές μια νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης. Είναι μεγάλη και πλούσια η συμμετοχή σε αυτόν το διάλογο. Αυτό μας δίνει θάρρος και ελπίδα ότι το καινούργιο που έχει ανάγκη η παράταξη και ο τόπος μπορεί να γεννηθεί.

Όμως τίποτε από αυτά δεν θα έχει νόημα αν η χώρα, την 7η Μαΐου, βρεθεί ακυβέρνητη. Χρειάζεται κυβέρνηση συνεργασίας, που αποτελεί πλέον κεκτημένο του πολιτικού πολιτισμού μας. Χρειάζεται να ενισχυθούν εκείνα τα κομμάτια του πολιτικού φάσματος που, σε ρόλο πυροσβέστη και υπό συνθήκες σχεδόν ολικής ασφυξίας, αρχικά μάλιστα με όλη την αντιπολίτευση «απέναντι» στο σύνολο σχεδόν των μεταρρυθμίσεων που επιχειρήθηκαν πριν τη συγκρότηση της κυβέρνησης συνεργασίας, «έσπασαν αυγά», συγκρουόμενοι, και εντός της τότε κυβερνητικής παράταξης, με το παλιό καθεστώς και με τα συμφέροντα των μικρών ολιγαρχιών.

Μπορεί να έγιναν λάθη, ενώ υπήρξαν σίγουρα παλινωδίες και καθυστερήσεις. Όμως τη μάχη για τη διάσωση της χώρας, για την παραμονή στο ευρώ και για τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής προοπτικής τη δώσαμε μέχρι τέλους. Όπως την έδωσε και ο πολίτης, με τις θυσίες στις οποίες αναγκάστηκε να υποβληθεί. Ούτε η ακυβερνησία, ούτε η αναβίωση παλαιοκαθεστωτικών φαντασμάτων ούτε η επικράτηση του παρά φύσιν μετώπου Τσίπρα/Καμμένου δεν πρέπει να μας σπρώξουν στο χείλος του γκρεμού, από όπου μόλις απομακρυνθήκαμε.

* Ο Γ.Ρ. είναι αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας, υποψήφιος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στη Β΄ Αθήνας