Νομίζω ότι από κάποιον μελλοντικό ιστορικό η περίοδος 2004-2011 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «εποχή των (επι)γόνων». Ήταν η περίοδος κατά την οποία, όπως έλεγαν και οι παλαιότεροι, βάσκανος μοίρα θέλησε να κυβερνηθεί η χώρα από «αχθοφόρους βαριών πολιτικών ονομάτων». Τη φράση είχε χρησιμοποιήσει ο Γεώργιος Παπανδρέου ο Πρώτος για έναν άλλο φορέα μεγάλου πολιτικού ονόματος, τον Σοφοκλή Βενιζέλο. Ο οποίος, εδώ που τα λέμε, σε σύγκριση με τον Κωστάκη Καραμανλή και τον Γιωργάκη Παπανδρέου, μια χαρά ήταν ο άνθρωπος.
Ασφαλώς η χώρα είχε και άλλοτε πρωθυπουργούς που δεν ήταν, δα, και πολιτικοί ογκόλιθοι. Όμως, επτά συνεχόμενα χρόνια διακυβέρνησης από ανύπαρκτους πολιτικά ηγέτες, τι τα θέλετε, είναι πολλά. Έτσι κάπως φτάσαμε στο σημείο όπου βρισκόμαστε σήμερα.
Προηγήθηκε ο Κώστας Καραμανλής, ένας άνθρωπος που βρέθηκε στην πολιτική περίπου αυτόματα και αυτονόητα, χωρίς καν να αναρωτηθεί, ο ίδιος ή κάποιος άλλος, για την καταλληλότητά του –και την επιθυμία του, σε τελική ανάλυση– να ακολουθήσει αυτόν το δρόμο. Και πάλι περίπου αυτονόητα, και πάλι χωρίς να το πολυθέλει, βρέθηκε στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, και από εκεί, στη θέση του πρωθυπουργού για πεντέμισι ολόκληρα χρόνια. Βασική αρχή της διακυβέρνησής του: μην κάνεις ποτέ σήμερα ό,τι μπορείς να αναβάλεις επ’ αόριστον. Φράσεις-κλειδιά: «Άσ’ το για αργότερα», «βρείτε τα μεταξύ σας» (οσάκις προέκυπτε οποιοδήποτε θέμα μεταξύ υπουργών), «ήπια προσαρμογή» (κομψή διατύπωση για το «πετάω την μπάλα αράουτ, και έχει ο Θεός»), «θωρακισμένη οικονομία» (μας έπεσε λίγο βαριά η πανοπλία, είν’ αλήθεια).
Κατά τα άλλα, στον κόσμο της πραγματικότητας και όχι του Όργουελ, είχαμε: ραγδαία αύξηση ελλειμμάτων, γιγάντωση του δημόσιου χρέους, ανυπαρξία εξωτερικής πολιτικής. Και βέβαια, διορισμούς, πολλούς διορισμούς, εκατοντάδες χιλιάδες διορισμούς.
Αλλά και με τον έτερο γόνο, τρίτης γενιάς αυτόν, ψωνίσαμε από σβέρκο. Τι να πρωτοθυμηθεί και τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Με τη χώρα ήδη στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, εκείνος έπαιζε με αγαπημένα του παιχνιδάκια, όπως το opengov και η «πράσινη ανάπτυξη». Θέλαμε να διαλέξουμε και χρώμα, βλέπετε! Τώρα, θα κάνουμε μαύρα μάτια να την ξαναδούμε την ανάπτυξη, κι ας έχει κι ό,τι χρώμα θέλει (και «σάπιο μήλο», που λέει ο λόγος).
Αλλά και τι οξυδέρκεια και τι έμπνευση στην επιλογή συνεργατών! Κάπου μεταξύ Λούκας Κατσέλη και Τίνας Μπιρμπίλη, μεταξύ παλαιολιθικού ΠΑΣΟΚ και υπερμοντέρνου γυμναστηρίου, χάσαμε τα αβγά και τα πασχάλια. Για να φτάσουμε, βέβαια, στη μοιραία για τον ίδιο τον ΓΑΠ (παρ’ όλιγο και για τη χώρα) ιδέα του δημοψηφίσματος, την οποία επικρότησαν με ενθουσιασμό «κηπουροί» και Πετσαλνικοκαστανίδηδες.
Κρίμα, πάντως, να έχει ένας πρωθυπουργός σχετικά νωπή εντολή, και μάλιστα με 44%, και δύο χρόνια μετά να φεύγει κακήν κακώς, εν μέσω γενικής κατακραυγής, απαξίωσης, εν πολλοίς και λοιδορίας. Ήδη στο πολιτικό και δημοσιογραφικό ιδιόλεκτο, ο ΓΑΠ αναφέρεται ως ο Κοσταρίκας, ο Χρυσοχοΐδης ως ο «αδιάβαστος», ο Καστανίδης ως ο «διά τούτο λέγω» κ.λπ.
Ακόμα και τον Νοέμβριο, όταν σχηματίστηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου, ο ΓΑΠ θα μπορούσε να είχε σώσει έστω και λίγο από το πολιτικό κύρος του, αν, παράλληλα με την παραίτησή του από πρωθυπουργός, φρόντιζε να παραιτηθεί και από πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ώστε να εκλεγεί νέα ηγεσία του κόμματος. Ίσως έτσι να είχε αποφευχθεί τουλάχιστον η σημερινή εικόνα ενός ΠΑΣΟΚ σε αποσύνθεση, όπου ο ένας δεν αντέχει τον άλλον και (περίπου) όλοι τον –ας τον πούμε– αρχηγό τους.
Νομίζω ότι αν, τελικά, ο ΓΑΠ και η προεδρική φρουρά του καταφέρουν να οδηγήσουν το κόμμα τους από το 44% του 2009 σε ένα, ας πούμε, 14% το 2012, θα πρόκειται πράγματι για παγκόσμιο ρεκόρ στο άθλημα της «ελεύθερης (πολιτικής) κατάβασης».
