Οn the wild side

Την ώρα που θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές οι πολίτες θα έχουν ενημερωθεί σχετικά με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Τετάρτης 26ης Οκτωβρίου. Θα ξέρουν δηλαδή πως η χώρα θα ζήσει για μία δεκαετία, ενδεχομένως και περισσότερο, χωρίς πρόσβαση στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, τουλάχιστον έως το 2021, και άρα θα πρέπει να τα βγάλει πέρα με ό,τι εισπράττει και μόνο.

Η κατάσταση αυτή ονομάζεται χρεοκοπία, αλλά για τα μάτια του κόσμου θα συμπεριφερόμεθα ωσάν η χρεοκοπία αυτή να είναι απλά… εικονική. Στην πραγματικότητα η κοινωνία θα αναγκαστεί να βιώσει μια βαθιά υποτίμηση. Αγοραστική αξία, αξίες γης, αξίες υπηρεσιών, πρόνοια και δημόσια υγεία, δημόσια παιδεία και δημόσιες επενδύσεις θα υποστούν ένα σεισμικό σοκ. Ο πολίτης θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Πρόκειται για μία κίνηση «φορσέ». Εναλλακτικές εντός καπιταλισμού δεν υπάρχουν. Η μονομερής κήρυξη παύσης πληρωμών, η αποχώρηση από το ευρώ και η υιοθέτηση της δραχμής που επαγγέλλονται ο Παναγιώτης Λαφαζάνης του ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ αποτελούν σενάρια μαζοχιστικής φαντασίας.

Σε αυτό το ανασφαλές περιβάλλον θα θυσιαστεί μια γενιά ανθρώπων. Οι νέοι που αυτή στιγμή είναι από 20 έως 30 ετών και οι μεσήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω θα πληρώσουν με αίμα και δάκρυα αυτή την de facto προσαρμογή. Η κοινωνία θα βιώσει σύνδρομα του παρελθόντος με ελλείψεις σε εισαγώγιμα προϊόντα, φαρμακευτικά επί παραδείγματι, σε εξειδικευμένα προϊόντα, ενδεχομένως σε καύσιμα, καμιά φορά και σε ντόπια, όταν οι εξαγωγείς θα προτιμούν τις υψηλότερες τιμές στο εξωτερικό και όχι βεβαίως τις υποτιμημένες της ελληνικής αγοράς. Οι συντάξεις και τα μεροκάματα θα συρρικνωθούν και θα κυμαίνονται στα επίπεδα που ισχύουν ή θα ισχύσουν σε χώρες όπως η Σλοβακία, η Προρτογαλία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Αυτές οι χώρες θα είναι οι άμεσοι ανταγωνιστές εντός Ευρώπης. Την κατιούσα θα πάρουν και οι μισθοί στην Ισπανία, με αποτέλεσμα ολόκληρες περιοχές της Ιβηρικής να είναι ευθέως ανταγωνιστικές της Ελλάδας σε ομώνυμα προϊόντα του πρωτογενούς παράγοντα. Με λίγα λόγια, η χώρα θα πρέπει να προσαρμοστεί σε συνθήκες οικονομικής πολεμικής αναμέτρησης.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το πολιτικό σκηνικό που αλλάζει από σήμερα Πέμπτη 27 Οκτωβρίου θα προσαρμοστεί κι αυτό. Ήδη η κυβέρνηση, για όσο καιρό ακόμη διοικεί, αναγκάστηκε να υιοθετήσει την προοπτική κύρωσης της νέας Συμφωνίας στην Ευρωζώνη και άρα της εξυπηρέτησης του χρέους και των δεσμεύσεων που απορρέουν από αυτήν, ενδεχομένως με αυξημένη πλειοψηφία 180 βουλευτών. Η προοπτική αυτή με τα σημερινά πολιτικά δεδομένα οδηγεί αναπόφευκτα σε εκλογές, εκτός εάν για κάποιο λόγο ο Αντώνης Σαμαράς υποχρεωθεί σε στροφή 180 μοιρών. Το σημερινό πολιτικό σύστημα, άλλωστε, αδυνατεί εκ των πραγμάτων να διοικήσει αξιόπιστα μια χώρα υπό καθεστώς οικονομικού-κοινωνικού Αρμαγεδώνα.

Οι εκλογές αυτές, όποτε και αν διεξαχθούν και πάντως εντός του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος, δεν πρόκειται να προσδώσουν χαρακτηριστικά επιβίωσης στο παρόν πολιτικό σκηνικό. Αντιθέτως, τα αποτελέσματα θα προδιαγράψουν τις επόμενες μορφές  κομματικών - πολιτικών ανασυνθέσεων. Η αναπροσαρμογή αυτή θα προσλάβει και συγκρουσιακές μορφές, με ενεργούς παράγοντες τις ακραίες φωνές, νεοφασιστικές ή νεοσταλινικές. Μια γεύση αυτών των συγκρουσιακών μορφών, σε μικρή έκταση αλλά οδυνηρή παρά ταύτα, πήραμε κατά τις πρόσφατες διαδηλώσεις.

Η έννοια της κοινωνικής βίας, με χαρακτήρα ιδεοληπτικό, θα ενισχυθεί. Σε καταστάσεις κοινωνικής αποσταθεροποίησης, ο κομματικός και κοινωνικός χουλιγκανισμός προσλαμβάνει διαστάσεις καθαρτηρίου. Παράλληλα θα ενισχυθεί ο υποκοσμιακός χαρακτήρας της ελληνικής παραοικονομίας. Μαυραγοριτισμός και ανυπακοή με άλλοθι τη νοοτροπία του «Δεν πληρώνω» ή «Δεν τιμωρούμαι», ή ακόμη χειρότερα «Δεν βαριέσαι», θα εξελιχθούν σε διακριτές κοινωνικές συμπεριφορές.

Κάθε εσωτερική κοινωνική αναδόμηση λειτουργεί κατά τον πάγιο κανόνα της φυσικής. Δράση-Αντίδραση. Ο σταδιακός εκφασισμός πολιτικών συμπεριφορών που ήδη εδώ και μήνες εντοπίζονται ως «δικαιολογημένη αντίδραση λόγω λαϊκής αγανάκτησης» θα προκαλέσει συσπείρωση δημοκρατικών και προοδευτικών παραγόντων, οι οποίοι άλλωστε θα αναζητήσουν πολιτική και φυσική προστασία. Αν κανείς ανιχνεύσει στην πρόσφατη σύρραξη στο Σύνταγμα τις πραγματικές προθέσεις των εμπλεκομένων, θα αναγνωρίσει συμπεριφορές που στην Ιστορία έχουν καταχωρισθεί ως εν δυνάμει εμφυλιακού τύπου ρήξεις. Προς το παρόν εν δυνάμει. Στο μέλλον κανείς δεν ξέρει, ή μάλλον κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει.

Η σημερινή Αριστερά, ανίκανη ιστορικά να διαχειριστεί την ενίσχυση της επιρροής της, θα οδηγηθεί σε νέα αδιέξοδα με χαρακήρα πολυδιασπάσεων. Στην πορεία αυτή θα καταστεί αναγκαία η διαμόρφωση πλαισίου συσπείρωσης των λεγομένων (σήμερα) ανανεωτικών αριστερών δυνάμεων, οι οποίες κινούνται εκτός νεοσταλινικών ή κρυπτοσταλινικών μορφωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση θα εμφανιστεί και η ανάγκη επαναπροσανατολισμού της υφισταμένης Κεντροαριστεράς. Η δημιουργία ζωτικού χώρου ανάμεσα στο ΚΚΕ και στη Λαϊκή Δεξιά που θα αναβαθμιστεί σε «χωνευτήρι» ακραίων συμπεριφορών, θα αναδειχθεί σε μείζον πολιτικό στοίχημα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Η αποσάρθρωση του ΠΑΣΟΚ, η διαφαινόμενη διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ, οι αγωνίες του ανέντακτου τμήματος των προοδευτικών παραγόντων της κοινωνίας, μπορούν να αποτελέσουν τη μαγιά του μεταπολιτευτικού δημοκρατικού σοσιαλισμού.

Οι κινήσεις τύπου «Ομάδα των τριών» αποτελούν προοίμιο αναγκαστικής προσαρμογής, αλλά και φιλόδοξης πρόθεσης ορισμένων παραγόντων του απαξιωμένου παρελθόντος να επιβιώσουν σε νέες συνθήκες πολιτικής επιβίωσης.

Τα μοντέλα που θα υιοθετηθούν δεν είναι πολλά και εν πάση περιπτώσει η επιλογή του μοντέλου θα αποτελέσει απάντηση στους δύο τύπους λαϊκιστικής δυναμικής που θα επικρατήσουν. Η μία λογική θα επικρατήσει στο χώρο της συντηρητικής εθνικιστικής και ιδεοληπτικής Δεξιάς και η άλλη θα εκφράζει το νεοσταλινικό λαϊκισμό της συντηρητικής Αριστεράς με καθοδηγητικό ύφος αυτό που επικράτησε πλέον στον Περισσό, δηλαδή τον αριστεροφανή λαϊκισμό του ΠΑΜΕ. Ακόμη και πολύ έμπειρα στελέχη του ΚΚΕ παραδέχονται πλέον σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες πως το κόμμα βιώνει την κυριαρχία της συνδικαλιστικής καθοδήγησης του ΠΑΜΕ. Τα πράγματα, δηλαδή, ξεκαθαρίζουν και μάλιστα ταχύτατα.

Η χώρα από σήμερα κυριολεκτικά θα βαδίζει σε ένα τεντωμένο σχοινί, σε μία άσκηση διαχρονικής ακροβασίας. Συνήθως, οι ακροβασίες αυτές οδηγούν σε ακραίες, φασιστικές επιλογές. Καμιά φορά και όχι. Ας ελπίσει κανείς (δεν μπορεί να κάνει και διαφορετικά) πως δεν θα χρειαστεί να βιώσουμε την κόλαση πριν αναζητηθεί ένα, διακριτικό έστω, φως στο τούνελ.

n.georgiadis1@yahoo.com