Επιλεκτική απάτη

Τα δήθεν ανέκδοτα «Ημερολόγια του Χίτλερ» ήταν η πρώτη μεγάλη απάτη του Ρούπερτ Μέρντοχ. Δημοσιεύτηκαν με τυμπανοκρουσίες από τους «Times» για να αποδειχτεί αμέσως μετά πως είχαν γραφτεί μετά το θάνατο του δήθεν συγγραφέα τους. Η δεύτερη απάτη αφορούσε τον ταλαίπωρο κορμοράνο ο οποίος μέσα στην πίσσα αγνάντευε με απόγνωση τον Περσικό Κόλπο όπου οι κακοί Ιρακινοί είχαν σαμποτάρει τις πετρελαιοπηγές του Κουβέιτ. Ο κορμοράνος δεν ήταν όμως Πέρσης. Η φωτό προερχόταν από την Αλάσκα, όπου το δυστυχισμένο πουλί κολυμπούσε μέσα στην τεράστια πετρελαιοκηλίδα που προκάλεσε το ναυάγιο του Exxon Valdez. Ακολούθησε το περίφημο «ρεπορτάζ» με τη νοσοκόμα η οποία κατήγγειλε live από το Κουβέιτ τη «θηριωδία» των Iρακινών εισβολέων. Η νοσοκόμα εξηγούσε το πώς οι εισβολείς δολοφονούσαν τα μωρά στις θερμοκοιτίδες. Τελικά η νοσοκόμα, η περιβόητη «Ναγίρα», ήταν η κόρη του πρέσβη του Κουβέιτ στις ΗΠΑ. Δεν ήταν ποτέ νοσοκόμα. Ο Τζορτζ Μπους πατήρ χρησιμοποίησε το δημοσιογραφικό ψεύδος ως σημαία στην καμπάνια για την κήρυξη πολέμου στον Περσικό. Την ίδια εποχή εμφανίστηκε στα πρωτοσέλιδα η υπόθεση των «Στρατοπέδων θανάτου στη Βοσνία» και αργότερα τα «Όπλα μαζικής καταστροφής» του Σαντάμ Χουσεΐν. Ο Ρούπερτ Μέρντοχ με τους πραιτοριανούς δημοσιογράφους του είχε αναλάβει τη διαμόρφωση της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Δεν κατέβαλε ποτέ το αντίτιμο του ψεύδους. Αντίθετα. Κέρδισε με το σπαθί του τον τίτλο του απόλυτου «Διαμορφωτή». Η διεθνής δημοσιογραφική οικογένεια άρχισε να τον μιμείται.

Ο Τζορτζ  Όργουελ ήταν ένας «μάγος». Συνειδητοποιημένος αριστερός, κατέληξε στην καταγγελία ενός μοντέλου διακυβέρνησης αντιλαμβανόμενος τη δυναμική των μηχανισμών καταστολής και της διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Παρατηρούσε τη λειτουργία αυτών των μηχανισμών στο «εργαστήριο εφαρμοσμένης προπαγάνδας» στο θέατρο πολέμου κατά την περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου. Εκεί συνέλαβε την προοπτική ισχύος ενός «Big Brother». Τελικά η εξέλιξη κατέληξε στην ανακάλυψη της δύναμης του τηλεοπτικού Reality.

Η αποτελεσματικότερη εφαρμογή του μιντιακού reality δεν θα μπορούσε παρά να υπαχθεί στην απόλυτη φαντασίωση ενός Αυστραλού τυχοδιώκτη με άριστη γνώση του μηχανισμού των media. Ο Ρούπερτ Μέρντοχ εκλογίκευσε την τακτική που ακολούθησαν πριν από αυτόν οι θεμελιωτές της «κίτρινης δημοσιογραφίας». Πρύτανης του εγχειρήματος ο μακαρίτης Πούλιτζερ. Έστησε εξαρχής τον Αμερικανοϊσπανικό πόλεμο. Ο Μέρντοχ αποφάσισε να τον ξεπεράσει. Τα κατάφερε.

Πριν πολλά χρόνια, μία ομάδα δημοσιογράφων ανέμενε στο αεροδρόμιο των Σκοπίων την άφιξη της αμερικανικής δύναμης. Παρά την πυκνή ομίχλη ένα τεράστιο μεταγωγικό κατάφερε να προσγειωθεί στο διάδρομο. Στάθμευσε στο κέντρο της πίστας. Μια τεράστια καταπακτή άνοιξε στην κοιλιά του αεροσκάφους. Οι δημοσιογράφοι περίμεναν να δουν τα πρώτα οχήματα του αμερικανικού στρατού. Λάθος. Από την «κοιλιά» ξεπρόβαλε ένα τζιπ με πλήρωμα έναν οδηγό, έναν εικονολήπτη, και μία δημοσιογράφο. Επέλεξαν την οπτική γωνία και η δημοσιογράφος με ένα νεύμα της κεφαλής έδωσε το σύνθημα. Μόνο τότε ξεμπούκαραν τα αμερικανικά οχήματα με τους φαντάρους. Ήταν η περίοδος της απόλυτης κυριαρχία του CNN. Στο ξενοδοχείο «Hayatt» του Βελιγραδίου η Κριστιάν Αμανπούρ, νέα τότε, σιγόπινε κάθε πρωί το καφεδάκι της. Ο Ρούπερτ Μέρντοχ είχε υποσχεθεί να «λιώσει» τον ανταγωνιστή του.

Επαναλαμβάνεται συχνά πλέον η φράση «Παρατηρείται έλλειμμα πολιτικού προσωπικού παγκοσμίως». Πρόκειται για κοινή διαπίστωση. Θα ήταν ενδεχομένως πληρέστερη η προσέγγιση αν στη φράση αναφέρονταν δύο ακόμη διαπιστώσεις. Η πρώτη αφορά τη διόγκωση του μηχανισμού ελέγχου του διεθνούς κυκλώματος πληροφόρησης. Η δεύτερη αφορά την ενίσχυση αναπαραγωγής της ψευδούς πληροφορίας. Από τη στιγμή κατά την οποία η Οικονομία κυριάρχησε της Πολιτικής, συστάθηκαν και οι εξωθεσμικοί μηχανισμοί αναπαραγωγής και κατανάλωσης των ψευδών πληροφοριών. Η διαχείριση του μηχανισμού πήρε το όνομα «Επικοινωνία».

Ο Ρούπερτ Μέρντοχ είναι πάνω απ’ όλα ένας επιχειρηματίας. Με το δόγμα «Μη φανερώνεις ποτέ τα μυστικά σου» και με τον κανόνα «Μην αφήσεις ποτέ την αλήθεια να καταστρέψει ένα καλό θέμα», επιχείρησε να διαμορφώσει μια γενιά δημοσιογράφων οι οποίοι απέκτησαν ένα κοινό χαρακτηριστικό σε παγκόσμια κλίμακα. Εκείνο του «αδίστακτου». Είναι προφανές πως το πέτυχε. Φορέας του γνωστού μύκητα «Μπορείς τελικά να κοροϊδεύεις τους πάντες και για μεγάλο χρονικό διάστημα» αισθάνθηκε ασφαλής εξυπηρετώντας δύο κατηγορίες πελατών του. Τους τραπεζίτες με τις παραφυάδες τους, τους Οίκους Αξιολόγησης, τους ανακυκλωτές των Τοξικών Τραπεζικών Προϊόντων, τους «επενδυτές» των ιδιωτικών Funds, και… τους υπαλλήλους των πελατών του. Τους πολιτικούς. Εκεί δένουν οι κοινές διαπιστώσεις. Το σύστημα ανακύκλωσης άυλων αξιών, δηλαδή ο μηχανισμός παραγωγής πλούτου εντός μιας εικονικής Οικονομίας, δεν χρειάζεται αναβαθμισμένο πολιτικό προσωπικό. Αντιθέτως έχει ανάγκη από αναλώσιμα πολιτικά υλικά. Ο Ρούπερτ Μέρντοχ επέλεξε και έστησε χρήσιμο πολιτικό προσωπικό. Οι «δικοί του άνθρωποι» εξετέλεσαν και εκτελούν στο ακέραιο τις επιταγές του τραπεζικού συστήματος το οποίο και ελέγχει τα τεκταινόμενα σε αυτή τη φάση του Υπερμονεταρισμού. Ο Τόνι Μπλερ και ο Ντέιβιντ Κάμερον είναι δύο λαμπρά παραδείγματα χρήσιμων υποτακτικών. Ο Νικολά Σαρκοζί και η Άγγελα Μέρκελ επίσης. Το «Σύστημα Μέρντοχ» δεν θα μπορούσε ποτέ να λειτουργήσει με πολιτικούς «πειραγμένους» από την πολιτική παράδοση της αστικής δημοκρατίας. Τον Μιτεράν ή τον Κολ ή ακόμη και τους τελευταίους των Μοϊκανών, τον Σμιτ, τον Πάλμε, τη Θάτσερ ή τον Γκονζάλες και την Ίντιρα Γκάντι.

Το σκάνδαλο με τις υποκλοπές από τους υποτακτικούς δημοσιογράφους και θεσμικούς παράγοντες του Ρούπερτ Μέρντοχ δεν απέχει από την «Υπόθεση Κορμοράνος». Η «Αυλή των θαυμάτων» των βρετανικών ΜΜΕ, με τη συνενοχή των υπηρεσιών ασφαλείας και της Σκότλαντ Γιαρντ και με την απόλυτη σύμπραξη του πολιτικού κατεστημένου, δεν απέχει ούτε χιλιοστό από την υπόθεση της πριγκίπισσας του Κουβέιτ με τις θερμοκοιτίδες, όσο δεν απέχει και από το εγχείρημα επισκίασης των επιπτώσεων από την κατάρρευση του πλέον άθλιου τραπεζικού μορφώματος. Αυτό της Lehman Bros, το οποίο φρόντισαν οι Οίκοι Αξιολόγησης, οι τραπεζίτες και τα συγκεκριμένα ΜΜΕ να παρουσιάσουν ως ένα ατύχημα μικρής σημασίας.

Για να υπάρχει ένα σημείο αναφοράς, ας αναλογιστεί ο παρατηρητής πως μέσα σε μία εβδομάδα ο Ρούπερτ Μέρντοχ είδε τη μετοχή του να χάνει το 15% της αξίας της. Αποφάσισε να τη στηρίξει ρίχνοντας 6 δις ευρώ για την αγορά ιδίων μετοχών. Πρόκειται για ένα ποσό που αντιστοιχεί στη Μαύρη Τρύπα των εσόδων της ελληνικής οικονομίας για το 2011, για την κάλυψη του οποίου επιβλήθηκαν τα γνωστά έκτακτα εισπρακτικά μέτρα. Και όλα αυτά μέσα σε μία εβδομάδα και μόνο.

Σε κάθε καλά στημένο παιγνίδι αναφύονται και λάθη. Ο Ρούπερτ Μέρντοχ αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις από μία τέτοια αλληλουχία λαθών. Είναι πολλοί εκείνοι που στοιχηματίζουν ήδη σε έναν τελικό θρίαμβο του εκδοτικού αυτού τέρατος. Είναι ακόμη περισσότεροι εκείνοι που υποψιάζονται πως ο επόμενος Μέρντοχ θα είναι προφανώς ικανότερος και άριστα εξοπλισμένος. Η υπόθεση των «Wikkileaks» κατέδειξε τον όγκο του διαθέσιμου οπλοστασίου που διατίθεται στην παγκόσμια αγορά. Εκτός εάν πιστέψει κανείς πως οι «διαρροές» του Ασάνζ είναι ηθικά αποδεκτές και οι υποκλοπές του Μέρντοχ ηθικά απαράδεκτες. Φαντάζομαι πως μετά την «Πράγα» ο Ουμπέρτο Έκο θα ασχοληθεί, το ελπίζω, με τις δύο αυτές «υποθέσεις εργασίας».  

n.georgiadis1@yahoo.com