Λογικά σήμερα θα αυτοκτονήσουν δύο συμπατριώτες μας – ελπίζω όχι επειδή διάβασαν αυτό το κομμάτι. Είναι επίσης λογικό να υποθέσουμε ότι πρόκειται για ανθρώπους με σοβαρά ψυχικά προβλήματα που τους σέρνουν στη βάρκα για την Αχερουσία. Οι ειδικοί μάς λένε ότι η οικονομική κρίση παίρνει το πρόβλημα και το προβάλλει στον τοίχο σαν τη σκιά ενός τέρατος. Ένας άνθρωπος με διαταραγμένη ψυχική υγεία βλέπει στα πρωτοσέλιδα για το βρόγχο των οικονομικών μέτρων και σκέφτεται ότι και ο ίδιος έχει τη θηλιά έτοιμη στο σπίτι. Θα μου πείτε ότι είναι άλλο να αυτοκτονείς για έναν έρωτα ή ένα δαίμονα και άλλο λόγω χρεών. Αν κόψεις τις φλέβες σου και γράψεις κάτι στον καθρέφτη του μπάνιου, ίσως και να εμπνεύσεις έναν ποιητή. Αν πιεις χλωρίνη λόγω χρεών το πολύ να ξυπνήσεις τον ιατροδικαστή. Όπως και να έχει, η κρίση άλλαξε τα δεδομένα και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα. Αν πριν από μερικά χρόνια έβλεπες έναν τύπο να ανοίγει τις πιστωτικές κάρτες σαν μοιρασιά στην μπιρίμπα, τον θεωρούσες τουλάχιστον ηλίθιο. Αν δεις σήμερα τον ίδιο τύπο να διατηρεί το χαμόγελο της άνεσης, τότε του ζητάς να σου κάνει μετάγγιση ιδιοσυγκρασίας. Η κρίση σού συμπεριφέρεται όπως ο Σάιλοκ στον Αντόνιο: θέλει να πληρωθεί με κομμάτια από τη σάρκα σου. Δυστυχώς, παίρνει πολλά περισσότερα. Είναι εκεί και σου τραβάει τα βλέφαρα, μην αφήνοντας τα μάτια σου να κλείσουν το βράδυ. Και έχει ποτίσει το ταβάνι σου, για να τη δεις μόλις ξυπνήσεις. Οι άνθρωποι δεν μετρούν πλέον προβατάκια. Μετρούν ευρώ και ο ύπνος φοβάται να τους πλησιάσει. Ελάτε, θα το έχετε νιώσει και εσείς. Πηγαίνετε για ύπνο και σέρνετε υπολογισμούς μαζί με τις παντόφλες σας. Στο μαξιλάρι ακουμπάει ολόκληρο λογιστήριο σε οργασμό λειτουργίας. Πλέον τα όνειρα είναι σαν τους υπολογισμούς σας: δεν βγαίνουν με τίποτα. Αν είσαι άνεργος και με υποχρεώσεις, το νόημα της ζωής κοστολογείται με μερικά κατοστάρικα. Κάποια στιγμή φτάνεις να μισείς και τους ανθρώπους στους οποίους αντιστοιχούν τα χρέη σου. Όλα αυτά, αν πολλαπλασιαστούν με σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, σε καθιστούν έτοιμο για το άλμα. Με τουλάχιστον τρεις ορόφους από κάτω.
Η χώρα βυθίζεται στην κατάθλιψη. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως παράλογο. Παράλογο ήταν το πάρτι που έκανε με το χρηματιστήριο και την ευδαιμονία των τελευταίων δεκαετιών. Σου συμβαίνει, όταν τα σκουπίδια που κρύβεις κάτω από το χαλάκι γίνονται περισσότερα από αυτά που έχεις για να βάλεις στο πιάτο σου. Άλλωστε και η Σταχτοπούτα δεν πρέπει να ήταν στην καλύτερη στιγμή της, όταν γύρισε σπίτι με ένα γοβάκι λιγότερο και την άμαξα να γίνεται κολοκύθα. Προσπαθώ, λοιπόν, να δω αν υπάρχει χρώμα στο γκρίζο. Οι αισιόδοξες σκέψεις ισχυρίζονται ότι σε περιόδους κρίσης η δημιουργικότητα κάνει εκείνο το αποφασιστικό βήμα μπροστά και προσπαθεί να βγάλει το αμάξι από τη λάσπη. Περιμένω να δω την απελπισία που μετουσιώνεται σε φαντασία, την κραυγή που γίνεται τραγούδι και τη φτώχεια που μεταλλάσσεται σε ευρηματικότητα. Στο τέλος προσπαθώ να καταλάβω ποιο θα είναι το αισθητικό, το καλλιτεχνικό στίγμα της κρίσης. Θέλω να δω το shortcut, τη συντόμευση που θα χρησιμοποιήσουν οι επόμενες γενιές για να αναφερθούν σε αυτό που ζούμε τώρα. Δεν βρίσκω κάτι και απορώ γιατί. Ο πόλεμος άφησε στη μνήμη τη Βέμπο, ο εμφύλιος τα αντάρτικα, η χούντα το πολιτικό τραγούδι. Αυτή η κρίση; Τι άλλο έχει να αφήσει πέρα από κατήφεια, μιζέρια, χρέη και διπλάσιες αυτοκτονίες; Ακόμα και η τηλεοπτική επιτυχία της χρονιάς είναι μία ιστορία με λεπρούς που συγκινεί εκ του ασφαλούς – ο Έλληνας είναι ικανός να κλαίει για τους λεπρούς του ’50, αλλά ουδόλως συγκινείται για το περιθώριο του σήμερα. Ίσως είναι ακόμα νωρίς. Δεν μπορείς να χτίσεις με την μπουλντόζα δίπλα σου. Όμως αυτό το μαύρο κύμα πρέπει κάπου να ξεσπάσει. Προς το παρόν γεννά μόνο βία, μίσος και άρνηση. Είμαστε ακόμα υπό την επήρεια του σοκ και βλέπουμε “Dancing with the stars”. Αν όντως μας ψεκάζουν με αεροπλάνα, πρέπει επειγόντως να αλλάξουν το μείγμα.
14°
