Για το επεισόδιο Watson

Ο πανεπιστημιακός καθηγητής James Watson μετείχε στην ομάδα των επιστημόνων που ανακάλυψαν και μελέτησαν τη διπλή έλικα του DNA (1952), πράγμα για το οποίο του απονεμήθηκε το Νομπέλ Ιατρικής - Φυσιολογίας του 1962 κατά το 1/3. (Οι άλλοι δύο ήταν ο Harry Crick και ο Frederick Wilkins. Σχετικά εδώ

Ο Watson ήρθε στην Ελλάδα, προσκαλεσμένος από Πανεπιστήμιο της Πάτρας, για να τιμηθεί και να εκφωνήσει το σχετικό πανηγυρικό λόγο σε κάποιο μεγάλο αμφιθέατρο (14 του Απρίλη). Ενώ η εκδήλωση ήταν σε εξέλιξη (αμφιθέατρο φίσκα, ο Watson στο βήμα της σκηνής, η ομιλία σε μεγάλη οθόνη πίσω του), νεαρά άτομα προσπάθησαν να τη διακόψουν. Μπήκαν από μια πλάγια πόρτα δίπλα στο βήμα, πέταξαν τρικάκια, μισοξεδίπλωσαν ένα πανό (όπου φαινόταν η λέξη «Επιστήμη»), ένας μάλιστα ανέβηκε στη σκηνή και προσπάθησε να επιτεθεί στον ομιλητή με το κοντάρι της μαυροκόκκινης σημαίας του. Σταματήθηκε, του την πέσανε, χτύπησε κάποιον καθηγητή Ιατρικής και ξέφυγε. Στη συνέχεια οι «παρεμβασίες» απωθήθηκαν και η εκδήλωση, υποθέτω, συνεχίστηκε. Δείτε παρακάτω ένα βίντεο από το επεισόδιο

Παρόλο που το επεισόδιο δεν πήρε (ευτυχώς) μεγάλη έκταση, το θέμα ανακυκλώθηκε σε πολλά μπλογκ. Ο πιο ενδιαφέρων σχολιασμός -ενδιαφέρων αρνητικά, εννοώ- έγινε εδώ, γιατί περιλαμβάνει και σχετικό δημοσίευμα της «Independent»

Από το δημοσίευμα προκύπτει ότι η αιτία που ο Watson έγινε στόχος ήταν οι ρατσιστικές του κρίσεις εις βάρος των γηγενών μαύρων Αφρικανών. Γράφει ο σχολιαστής του μπλογκ: «Το κάθαρμα, αν και ανακάλυψε τη διπλή έλικα του DNA δεν παύει να είναι ένα κοινό φασιστοειδές! ... Είναι ένας κοινός φασίστας που στο όνομα της επιστήμης έκανε και κάνει το λάθος να ερμηνεύει όπως θέλει επιστημονικά στοιχεία και να προσδιορίζει υποκειμενικές διαφορές και κρίσεις για να διαχωρίζει τους ανθρώπους». Άλλος σχολιαστής λέει ότι η ερευνητική τριάδα, στην οποία μετείχε ο Watson, είχε προχωρήσει σε κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, οικειοποιούμενη της δουλειάς μια άλλης ερευνήτριας, που παρέμεινε άσημη και βρήκε πρόωρο θάνατο, της Rosalind Franklin (σχετικά εδώ)

Παράθεσα τα γεγονότα και τα τεκμήρια όσο πιο ασχολίαστα μπορούσα, ώστε να σχολιάσω στη συνέχεια:

1. Ο Watson, καλώς ή κακώς, είναι ένας υπερήλικος (γεν. 1928), ζωντανός θρύλος της Γενετικής. Aποτελεί τιμή για το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και την Ελλάδα το ότι ήρθε εδώ.

2. Ακόμα κι αν έκλεψε τη δουλειά της Franklin (πράγμα, δυστυχώς, όχι ασυνήθιστο στο πεδίο της πανεπιστημιακής έρευνας), και πάλι τ΄ όνομά του είναι ταυτισμένο με τη γενετική επανάσταση του DNA.

3. Aκόμα κι αν είναι ρατσιστής, σίγουρα δεν είναι «κοινός φασίστας». Δεν ξέρω κανένα «κοινό φασίστα», ούτε «κοινό ρατσιστή», να έχει κάνει τέτοια ανακάλυψη.

4. Τι θα πει «έκανε και κάνει το λάθος να ερμηνεύει όπως θέλει επιστημονικά στοιχεία»; Αυτό δεν κάνουν όλοι οι σοβαροί επιστήμονες; Και ποιος θα κρίνει αν και τι είναι λάθος;

5. Τέλος πάντων, τίποτα από τα παραπάνω -ακόμα κι αν ίσχυαν όλα 100%- δε δικαιολογεί τη διακοπή μιας ομιλίας, ειδικά τέτοιου επιπέδου. Το «δε σ΄αφήνω να μιλήσεις, γιατί δε συμφωνώ μ΄ αυτά που (νομίζω ότι) λες ή θα πεις- και σου βουλώνω το στόμα», είναι ό,τι πιο αντιδημοκρατικό. Και δυστυχώς, ένα μέρος της Αριστεράς έτσι αντιλαμβάνεται την ελευθερία του λόγου και το πανεπιστημιακό άσυλο στη χώρα μας. Στη χώρα μας τα στόματα τα βουλώνει η Αριστερά και όχι η Δεξιά.

6. Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι διαμαρτυρόμενοι; Πρώτα πρώτα, να έχουν πληροφορηθεί τις αρχικές δηλώσεις του καθηγητή που αναφέρονται στη γενετική διατροφή των Αφρικανών- αλλά, προφανώς, μείνανε στους μεγάλους τίτλους. Δεύτερο και σημαντικότερο: να περίμεναν μέχρι να τελειώσει ο Watson, να ζητήσουν το λόγο και να κάνουν τη σχετική ερώτηση. Τότε θα μάθαιναν ότι ο ίδιος ο καθηγητής έχει ανασκευάσει αυτά που του αποδόθηκαν κι έχει ζητήσει συγνώμη, δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχει καμιά επιστημονική βάση στην ιδέα ότι οι Αφρικανοί είναι κατώτεροι» Αλλά αυτά δεν έπρεπε να τα διαβάσουν, ώστε να μπορούν να επιτεθούν στο σοφό γέρο.

7. Υπενθυμίζω τα λόγια της Ρόζας Λούξεμπουργκ: «Ελευθερία σημαίνει ελευθερία γι΄αυτόν που σκέφτεται διαφορετικά». Για το λόγο αυτό είμαι αντίθετος π.χ. στους νόμους που ποινικοποιούν την άρνηση του Ολοκαυτώματος, αλλά και αντίθετος με τους κνίτες που εμπόδισαν το Στεφάν Κουρτουά, καθηγητή Ιστορίας, να μιλήσει στη Λάρισα, επειδή τον θεώρησαν «αντικομμουνιστή». Το «φωνάζω πιο δυνατά από σένα, ώστε να μην ακουστείς» (θα έπρεπε να) είναι χαρακτηριστικό μόνο των τηλεπαραθύρων, όχι των πανεπιστημιακών χώρων. Ακαδημαϊκή ελευθερία σημαίνει, πρώτα απ΄ όλα, ελευθερία λόγου. Όποιος έχει απόψεις κι επιχειρήματα επιδιώκει το διάλογο, όχι το μονόλογο με τον εαυτό του και τους ομοϊδεάτες του. Δύο και μόνο προϋποθέσεις απαιτούντται: μια βία και ισηγορία. Μόνο έτσι αντιμετωπίζονται πειστικά και φασίστες και σταλινικοί και θεούσοι και ισλαμιστές και αρνητές του Ολοκαυτώματος και (πραγματικοί) ρατσιστές. Το φίμωμα μεταφέρει το παιχνίδι στο δικό τους πεδίο.

8. Γιατί, φυσικά, ο Watson δεν μπορεί να θεωρηθεί ρατσιστής: το DNA που αυτός μας αποκάλυψε είναι ό,τι πιο αντιρατσιστικό, επειδή δείχνει ανάγλυφα την ομοιότητα της γενετικής δομής όλων των ανθρώπινων φυλών.