Από το Ρίο στη διαπλοκή

Η ανάληψη της ευθύνης για την διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων και η αδειοδότηση των καναλιών, όπως εξηγεί η οικονομική θεωρία, έχουν κοινό παρονομαστή: τον οικονομικό παραλογισμό. Και η ευθύνη ανήκει σε ένα ανεξέλεγκτο μονοπώλιο, την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή στην πρώτη περίπτωση, την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην δεύτερη.

Για τους Ολυμπιακούς αγώνες τα πράγματα είναι λίγο πολύ γνωστά. Στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οι πόλεις που τους αναλαμβάνουν υφίστανται σημαντική οικονομική ζημιά. Όπως εξηγεί ο καθηγητής των οικονομικών Άντριου Ζίμπαλιστ, αυτό οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο η ΔΟΕ ‒ένα ανεξέλεγκτο μονοπώλιο‒ διεξάγει κάθε δυο χρόνια έναν πλειστηριασμό τον οποίο τον κερδίζει η πόλη η οποία περισσότερο από τις άλλες υπερεκτιμά το όφελος των αγώνων. Έτσι πάντοτε τα έσοδα είναι μικρότερα από τα έξοδα και οι υποστηρικτές των αγώνων καταφεύγουν σε αποτιμήσεις πέραν των αποκλειστικά οικονομικών στοιχείων. Επικαλούνται δηλαδή τα κέρδη σε υποδομές, τον τουρισμό ή την φήμη της χώρας. Έστω κι έτσι, οι αγώνες παραμένουν στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων ζημιογόνοι.

Ακριβώς ανάλογη διαδικασία ακολουθείται για τη χορήγηση των τηλεοπτικών αδειών. Το μονοπώλιο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η κυβέρνηση η οποία στην ουσία, μετά την εκπαραθύρωση του ΕΣΡ, είναι και αυτή ανεξέλεγκτη. Υιοθετώντας την λογική της δημοπρασίας διασφαλίζει ότι οι άδειες θα πάνε σε αυτούς οι οποίοι περισσότερο από τους άλλους διεκδικητές θα υπερεκτιμήσουν την αξία των αδειών.

Η αντίφαση θα πρέπει να είναι προφανής. Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι δίνει περιορισμένο αριθμό αδειών για να διασφαλίσει την οικονομική ευρωστία των καναλιών. «Τόσα σηκώνει η αγορά» ισχυρίζεται ο κ. Παππάς. Αν ήταν έτσι όμως, τότε θα έπρεπε η τιμή της άδειας να είναι προκαθορισμένη και η επιλογή των επιχειρηματιών να γινόταν με άλλα κριτήρια. Γιατί φυσικά η τιμή της άδειας επηρεάζει ευθέως την οικονομική βιωσιμότητα των καναλιών. Άλλα είναι τα οικονομικά αποτελέσματα αν ένα κανάλι έχει πληρώσει 10 εκατομμύρια για την άδεια και άλλα αν έχει πληρώσει 40 εκατομμύρια. Και βέβαια η οικονομική θεωρία προβλέπει ‒ακριβώς όπως και στην περίπτωση των Ολυμπιακών Αγώνων‒ ότι άδεια θα πάρουν όσοι υπερεκτιμήσουν περισσότερο την αξία της και έχουν φυσικά και την ανάλογη οικονομική επιφάνεια. Υπερεκτιμώντας την αξία της όμως σημαίνει ότι θα οδηγηθούν σε ζημιές.

Δεν χρειαζόμαστε φυσικά τη θεωρία. Είναι ζήτημα απλής λογικής. Ένας επιχειρηματίας που θέλει να κάνει απλώς μια επένδυση, θα μετρήσει με αυστηρά οικονομικά κριτήρια το κόστος της άδειας. Αντιθέτως ένας επιχειρηματίας που θέλει να χρησιμοποιήσει την άδεια για να προωθήσει άλλα συμφέροντα, θα δώσει τιμή μεγαλύτερη από την οικονομική της αξία. Με άλλα λόγια η διαδικασία του κ. Παππά κατά μια έννοια είναι σχεδιασμένη για να διασφαλίσει ότι οι άδειες θα πάνε στους wannabe διαπλεκόμενους, όχι στους σοβαρούς επιχειρηματίες. Το γιατί θα πρέπει να είναι σαφές. Ένας διαπλεκόμενος είναι και κατά τεκμήριο φιλικός προς την (εκάστοτε) κυβέρνηση, τουλάχιστον μέχρι να καταλάβει ότι πλησιάζει το τέλος της. Και η κυβέρνηση ελπίζει ότι, αναδεικνύοντας κάποιους νέους καναλάρχες, θα μπορεί καλύτερα να παίξει μαζί τους. Δυστυχώς, για όλους μας, οι περισσότεροι από αυτούς ‒όπως υπονόησε και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Χρυσόγονος‒ φέρουν οσμή υποκόσμου.

Η μόνη ελπίδα για να αποφύγουμε μια τέτοια τύχη είναι κάποιοι από τους (σοβαρούς) διεκδικητές να πεισμώσουν και να αντισταθούν στα κυβερνητικά σχέδια. Σε αυτή την περίπτωση ο κ. Παππάς θα έχει την παρηγοριά ότι θα τους έχει ματώσει οικονομικά. Στην πραγματικότητα θα έχει (ξανά)ματώσει τα κανάλια διαιωνίζοντας την κρίση στα ΜΜΕ. Αυτό όμως δεν θέλουν; Όπως είχε πει και ο πρωθυπουργός, αντιγράφοντας τον Μάο, μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση.

Υ.Γ. Ο γράφων είναι σχολιαστής στην τηλεόραση του Σκάι.