Ψάχνοντας τον Πικατσού

Έπαιζαν Pokemon Go βαδίζοντας πέρα δώθε στον παραλιακό δρόμο με τα καφέ και τα σουβλατζίδικα. Παρότι δεν αγγίζονταν μεταξύ τους έδειχναν –ή όφειλαν να είναι– ερωτευμένοι. Άλλωστε ήταν γύρω στα δεκαέξι, είχε ζέστη και ήταν βράδυ. Το κορίτσι τσίριζε και χοροπηδούσε κάθε φορά που έβλεπε κάποιο θήραμα, ενώ το αγόρι επιτελούσε το έργο του με μεγαλύτερη υπευθυνότητα. Οι κοινωνικά προκαθορισμένοι ρόλοι και η αλυσίδα της προαιώνιας μνήμης τον υποχρέωναν να αποδείξει πως είναι καλός κυνηγός, ώστε να έχει ελπίδες στο παιχνίδι του έρωτα.

Το παραπάνω ζευγαράκι ήταν μία μονάχα από τις περιπτώσεις παικτών που συνάντησα εκείνο το βράδυ στο θέρετρο της Αττικής. Πέτυχα ακόμη ένα μοναχικό πενηντάρη που τριγυρνούσε έχοντας τα γυαλάκια της πρεσβυωπίας χαμηλά στη μύτη του, μια γυναικοπαρέα που κυνηγούσε εν μέσω πειραγμάτων από διερχόμενους κλαρινογαμπρούς και κάτι εικοσάρηδες, οι οποίοι αφού σάρωσαν ό,τι υπήρχε πήγαν για σουβλάκια.

Όλοι αυτοί είχαν μεταξύ τους μεγάλες διαφορές: ηλικίας, οικονομικής κατάστασης, κοινωνικής τάξης, μορφωτικού επιπέδου, εξοικείωσης με το παιχνίδι... Είχαν όμως και ένα κοινό στοιχείο. Αντί για το άδειο βλέμμα όσων παίζουν παιχνίδια στον υπολογιστή τους, στα δικά τους μάτια διέκρινες μια κάποια χαρά, μια εγρήγορση. Έπρεπε άλλωστε να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις δύο παράλληλων κόσμων. Αν αστοχούσαν στον έναν θα τους ξέφευγε κάποιο Πόκεμον. Αν ήταν απρόσεκτοι στον άλλον, θα έπεφταν σε καμιά κολόνα.

Το διπλό ταμπλό στο οποίο εξελίσσονται τα παιχνίδια «επαυξημένης πραγματικότητας» είναι και το μεγάλο τους προσόν. Βγάζουν τους παίκτες στο δρόμο, ευνοούν τις πρόσωπο με πρόσωπο συναναστροφές και έχουν μια χειροπιαστή συμβολή στην πραγματική οικονομία – αρκεί ένας επιχειρηματίας να ρίξει λίγα δολώματα και το μαγαζί του θα γεμίσει με τερατάκια και πελάτες. Τα προτερήματα αυτά, όμως, δεν έχουν προφυλάξει το Pokemon Go από τα πυρά των εχθρών του.

Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες …κατηγόρων του Πικατσού. Κάποιοι λοιδορούν και σαρκάζουν, ξεχνώντας πως οι ίδιοι έφαγαν τα νιάτα τους σε παρακμιακά ουφάδικα ή καρφωμένοι μπροστά σε μια οθόνη. Άλλοι –συνήθως μιας κάποια ηλικίας– απλά αντιπαθούν οτιδήποτε κάνουν οι νεότεροι. Υπάρχουν ακόμη οι τεχνοφοβικοί και οι κοινοί γκρινιάρηδες, ενώ ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν οι διάφοροι αρτηριοσκληρωτικοί «δεκατετράχρονοι» που στέλνουν στις εφημερίδες επιστολές διαμαρτυρίας.

Πολλοί, πάντως, στέκονται κριτικά απέναντι στο παιχνίδι, θεωρώντας το ως μία ακόμη από τις πολλές αρνητικές εκφάνσεις της παγκοσμιοποίησης, του καπιταλισμού ή της μεταβιομηχανικής εποχής. Και είναι αλήθεια πως το νέο αυτό τρεντ δεν είναι απαλλαγμένο από «θεματάκια». Καταρχάς απομυζά μπόλικο χρόνο και δρα εθιστικά. Κάποιοι παίκτες αδιαφορούν για τις υποχρεώσεις τους ή παραχώνουν τα πραγματικά τους προβλήματα πίσω από την νέα τους εμμονή, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις τραυματισμού ή και θανάτου πάνω στο …καθήκον.

«Την ώρα που στον κόσμο μας γίνεται της τρελής… Την ώρα που υπάρχουν πρόσφυγες, επιθέσεις αυτοκτονίας και παιδάκια στη Συρία που βομβαρδίζονται ή πεινούν, εσείς κυνηγάτε Πόκεμον» έγραψε ένας φίλος στο φέισμπουκ. Ο ίδιος συλλογισμός, με διαφορετική διατύπωση ανάλογα με το χαρακτήρα ή τις πολιτικές πεποιθήσεις του καθενός, έχει κυκλοφορήσει ευρέως. Είναι όμως φανερά παραπειστικός – και κάπως αστείος όταν διατυπώνεται στο φέισμπουκ. Και πριν το Pokemon Go υπήρχαν όλα αυτά, ενώ με την ίδια λογική, δεν θα έπρεπε να ακούμε μουσική, να πηγαίνουμε στην παραλία, να παρακολουθούμε σινεμά και ποδόσφαιρο ή να βγαίνουμε βόλτα στην πλατεία.

Η ανάγκη του ανθρώπου για να ψυχαγωγηθεί και να ξεδώσει δεν μειώνεται στη διάρκεια των μεγάλων κρίσεων. Στο πολιορκούμενο από τους Γερμανούς Λένινγκραντ, οι μανιώδεις σκακιστές συνέχιζαν απτόητοι τις παρτίδες τους. Την ίδια εποχή (όπως αναφέρει η Μαρίνα Καραγάτση) στην κατοχική Αθήνα διοργανώνονταν μαζώξεις και πάρτι. Και σήμερα, στα άθλια προσφυγικά στρατόπεδα του Σχιστού και του Ελληνικού, συχνά ακούς τραγούδια και βλέπεις ανθρώπους να γλεντούν και παιδάκια να παίζουν ανέμελα.

Σε κάθε περίπτωση, άδικα τσακωνόμαστε. Οι ειδικοί μας διαβεβαιώνουν πως, αρκετά σύντομα, η επιδημία του Pokemon Go θα είναι παρελθόν. Η μεγάλη τρέλα, λένε, ήδη καταλαγιάζει και το δυναμικό κοινό (οι νέοι δηλαδή) έχει αρχίσει να βαριέται. Το παιχνίδι όμως θα παραμείνει για καιρό ζωντανό χάρη στους μεγαλύτερους παίκτες – μεταξύ των οποίων θα συγκαταλέγονται και αρκετοί από τους σημερινούς του πολέμιους. Και ο άνισος, άδικος και συχνά αστείος κόσμος μας θα συνεχίσει τον αβέβαιο δρόμο του.

---------------

Στη φωτογραφία: Μια μητέρα, στην Αγγλία του 1940 έχει βγει βόλτα με τα παιδιά της, ενώ αναμένεται βομβαρδισμός.