Ένας κάθε μέρα

Είναι επιθετικός. «Τι μπορείς να κάνεις εσύ για μένα; Ξέρω πως δεν σε νοιάζει». Ή διερευνητικός. «Ποιοι είστε; Πώς μπορείτε να βοηθήσετε»; Κι άλλες φορές βάζει τα κλάματα. Με όποια μορφή κι αν παρουσιαστεί, η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που τηλεφωνούν στη γραμμή αυτοκτονίας 1018 είναι έτοιμη να βάλει τελεία.

328 αυτοκτονίες στην Ελλάδα το 2007, 366 τον επόμενο χρόνο και 391 το 2009. Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν μια αυξητική τάση, την οποία επιβεβαιώνει και η Ελένη Μπεκιάρη, ειδικευόμενη ψυχίατρος που απαντά «στην άλλη άκρη της γραμμής» του 1018 της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας Κλίμακα. Σημειώνοντας ότι ο παράγοντας ανεργία - οικονομικά προβλήματα – δάνεια κ.λπ. παίζει όλο και πιο συχνά ρόλο. «Αν και το φαινόμενο είναι σύνθετο. Δεν θα αυτοκτονήσει κάποιος μόνο επειδή έχει χρέη, θα πρέπει να συνυπάρχει μια πληθώρα παραγόντων: η ιδιοσυγκρασία του καθενός, η στήριξη ή η μη στήριξη από τους γύρω του, μια ενδεχόμενη ψυχική διαταραχή, τα έντονα προβλήματα ζωής. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, όλοι μας έχουμε χωρίσει, όμως δεν αυτοκτονήσαμε όλοι. Ο χωρισμός γι’ αυτούς που το έκαναν ήταν η μία μόνο όψη του προβλήματος».

Όπως και σε όλο τον κόσμο έτσι και στην Ελλάδα αυτοκτονούν περισσότερο οι άντρες. «Οι γυναίκες προσφεύγουν ευκολότερα σε κοινωνικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες, ζητούν ευκολότερα βοήθεια. Αντίθετα από τους άντρες που έχουν να αντιμετωπίσουν και τα κοινωνικά πρότυπα που τους θέλουν πάντα δυνατούς, πάντα να βρίσκουν τη λύση στο πρόβλημα μόνοι τους» λέει η κ. Μπεκιάρη. Ο απαγχονισμός είναι ο συνηθέστερος τρόπος αυτοκτονίας.

Ακολουθεί διάλογος με την ψυχίατρο. Πώς καταλαβαίνετε ότι αυτός που βρίσκεται στην άλλη πλευρά έχει όντως σοβαρό πρόβλημα; «Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια με τα οποία μπορούμε να αξιολογήσουμε πόσο έντονα βρίσκεται στο μυαλό του συνομιλητή μας η αυτοκτονία. Δεν μπορώ να σας πω ποια είναι αυτά». Τι του λέτε να κάνει; «Επιδιώκουμε να συνεχιστεί η επικοινωνία μας και τον προτρέπουμε να επισκεφθεί κάποιον ειδικό. Αν βρίσκεται στην Αθήνα, του ζητάμε να επισκεφθεί εμάς. Και σε ένα καλό θα έλεγα ποσοστό αυτό συμβαίνει». Πώς αισθάνεται κάποιος που βρίσκεται ένα βήμα από την αυτοκτονία; «Είναι η λύση για να σταματήσουν να πονάνε. Διέξοδος. Όμως συνυπάρχει και η επιθυμία για ζωή». Μπορεί να βοηθήσει κανείς εθελοντικά; «Ναι, με πολλούς τρόπους. Χρειαζόμαστε δικτύωση με νοσοκομεία, δήμους, κοινωνικές υπηρεσίες. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που θα βοηθούν σε δράσεις για την ευαισθητοποίηση του κόσμου, που θα ενημερώνουν για το 1018 εκπαιδευτικούς, σωφρονιστικούς υπαλλήλους κ.λπ.». Όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει εθελοντικά μπορεί να τηλεφωνήσει στο 210 3417.160.

Το 1018

Η γραμμή αυτοκτονίας 1018, την οποία υποστηρίζει το υπουργείο Υγείας, λειτουργεί από το 2007 κάθε μέρα, όλο το χρόνο, όλες τις ώρες. Οι περισσότερες κλήσεις καταγράφονται 9 το πρωί με 5 το απόγευμα, και 9 το βράδυ με 2 μετά τα μεσάνυχτα. Το 2010 υπήρξαν 2.500 κλήσεις (οι σιωπηλές κλήσεις και οι φάρσες δεν μετριούνται), εκ των οποίων το 75% προερχόταν από άμεσα ενδιαφερόμενους και το 25% από ανθρώπους που ανησυχούσαν για κάποιον δικό τους. Όλα τα τηλεφωνήματα είναι ανώνυμα και εμπιστευτικά. Περισσότερες πληροφορίες: www.klimaka.org.gr, www.suicide-help.gr.

 Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σε όλο τον κόσμο αυτοκτονούν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι κάθε χρόνο. Αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε μία αυτοκτονία κάθε 40 sec, ενώ οι μη θανατηφόρες απόπειρες είναι 15-20 φορές περισσότερες.