Η καφενειοποίηση της πολιτικής

Φανταστείτε για χάρη του άρθρου ότι έχουμε ένα βουλευτή και έναν θαμώνα ενός καφενείου οι οποίοι αλλάζουν ζωές για μία μέρα.
 Πάει, λοιπόν, ο βουλευτής με το κοστούμι και τη γραβάτα του το πρωί στο καφενείο. Παραγγέλνει τον ελληνικό του και ακούει τους θαμώνες να μιλάνε για τα κανάλια και την επικαιρότητα. Ώσπου κάποια στιγμή αποφασίζει να πάρει δειλά-δειλά το λόγο. «Κοιτάξτε, το τοπίο των τηλεοπτικών αδειών πράγματι χρήζει αναδιάρθρωσης και εδώ θα συμφωνήσω μαζί σας. Αυτή η αναδιάρθρωση ωστόσο θα πρέπει να γίνει με γνώμονα πάντα το δικαίωμα στην ενημέρωση κάθε πολίτη. Τώρα σε ό,τι έχει να κάνει με το παραδικαστικό κύκλωμα και το χρηματισμό δικαστών που συζητάτε, προσωπικά αδυνατώ να έχω συγκεκριμένη σκέψη μιας και δεν υπάρχουν ενδείξεις για κάτι τέτοιο σήμερα. Με χαρά τώρα, θα ήθελα να ακούσω τις αντιπαραθετικές σας σκέψεις και να συζητήσουμε επί αυτών». 


Κάντε εικόνα τα βλέμματα τριγύρω. Θα συγκινούσε πιστεύετε κανέναν ο βουλευτής; Δεν νομίζω. Και δε νομίζω να συγκινούσε κανέναν κανέναν, όχι απαραίτητα γιατί οι θαμώνες δεν θα καταλάβαιναν, αλλά γιατί στην παράδοση, στα ήθη και στα έθιμα του ελληνικού θεσμού που λέγεται «Καφενείον» η ανάλυση της επικαιρότητας δεν γίνεται με αυτό τον τρόπο. Και καλά κάνει και δεν γίνεται με αυτόν τον τρόπο γιατί το καφενείο είναι χώρος αναψυχής και διασκέδασης.


Φανταστείτε, τώρα, τον δεύτερο ήρωα της ιστορίας μας, τον θαμώνα του καφενείου που γίνεται βουλευτής. Τον παίρνουν, που λέτε, τηλέφωνο από ένα κανάλι για να βγει στο βραδινό δελτίο και να σχολιάσει αφενός το καθεστώς των τηλεοπτικών αδειών και αφετέρου την επικαιρότητα. Εκείνος δέχεται. Φτάνει λοιπόν το βράδυ, ο θαμώνας φοράει το ανοιχτό του πουκάμισο και βγαίνει on air. Όταν η παρουσίαστρια του απευθύνει το λόγο εκείνος λέει: «Μια μέρα, καλή μου κυρία, θα γράψουμε Ιστορία. Θα διαολοστείλουμε όλα τα βωθροκάναλα, θα διαολοστείλουμε όλους τους δικαστές που, για να το πω απλά, τα παίρνουνε, όλοι ξέρουμε ποιοι είναι, και όποιος δεν πολυσυμφωνεί μαζί μας δεν πειράζει. Θα τον θάψουμε 10 μέτρα κάτω από τη γη».


Κάντε εικόνα τα βλέμματα των τηλεθεατών. Θα συγκινούσε πιστεύετε κανέναν; Δεν νομίζω. Και δεν νομίζω να συγκινούσε κανέναν, όχι απαραίτητα γιατί δεν θα τον καταλάβαινε ο κόσμος τι εννοούσε, αλλά γιατί στην παράδοση, στα ήθη και στα έθιμα του θεσμού που λέγεται «Κοινοβούλιον» η ανάλυση της επικαιρότητας δεν γίνεται με αυτόν τον τρόπο. Στις πολιτισμένες χώρες.


Γιατί στην Ελλάδα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ έτσι ακριβώς γίνεται. 


Γιατί εδώ, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, κάναμε το καφενείο συνήθειά μας. Πάντά, βέβαια, ζούσε και βασίλευε ο λαΐκισμός σε αυτή τη χώρα. Αλλά αυτό που συμβαίνει τον τελευταίο ενάμιση χρόνο δεν έχει προηγούμενο. Γιατί πλέον, ο λαΐκισμός από μέσο άσκησης αντιπολίτευσης ή όπλο χειραγώγησης του εκλογικού σώματος, έχει μετατραπεί σε βασικό εργαλείο κυβερνητικής επικοινωνίας. Φράσεις και συμπεριφορές που θα ακούγαμε σε καφενείο πλέον τις ακούμε από υπουργούς και βουλευτές «θεσμποποιώντας» με αυτόν τον τρόπο, σιγά-σιγά, νέα πολιτικά ήθη. Υπουργός υγείας καπνίζει σε επίσημη συνεδρίαση ενώ ο ίδιος λίγο αργότερα λέει έτσι απλά και ωραία «Να ξέρετε, υπάρχουν σήμερα δικαστές που τα αρπάζουν» και δεν μας κάνει εντύπωση. Υπουργός Εθνικής Άμυνας, απευθύνεται από του βήματος λέγοντας «στα τέσσερα» και εμείς γελάμε. Υπουργοί και βουλετές ειρωνεύονται με αστειάκια δημοτικού 8 χιλιάδες ανθρώπους που αποφάσισαν να διαμαρτυρηθούν και δεν αντιδρούμε. Ευρωβουλευτές πλάθουν συνωμοσιολογίες για το θάνατο δημοσιογράφων πριν καν μιλήσει η Αστυνομία κι εμείς λέμε ότι «ντάξ’ μωρέ, μπορεί και να ’χει δίκιο». Υπουργοί κατηγορούν την Ευρωπαΐκή Ένωση για το θάνατο ξένων βουλευτών και μας φαίνεται κουλ. Συνηθίσαμε στις αερολογίες, στα παπατζιλίκια και στα λόγια του καφέ, έτσι μωρέ, γιατί ο μέσος Έλληνας τα σκέφτεται, τα πιστεύει και θέλει να τα ακούσει. 


Κι έτσι «ανεπαισθήτως» που θα ’λεγε και ο Καβάφης, στη μάχη για να μη γίνει η κοινωνία μας ένα απέραντο «Αλ-Τσαντίρι», χάσαμε και το Κοινοβούλιο. 


Και μη νομίζετε ότι οι καφενειακού τύπου εκφράσεις απλά ξεφεύγουν από τα κοντρολαρισμένα κατα τ’ άλλα στόματα των ΣΥΡΙΖΑΝέλων. Είναι μια στοχευμένη συνειδητή επιλογή. Ο Πολάκης, για παράδειγμα. Ξέρει πολύ καλά ότι δεν υπάρχουν σήμερα ενδείξεις δικαστών που τα «παίρνουν». Παρόλα αυτά την πετάει την κοτσάνα του. Και ξέρετε γιατί; Για να φέρει τη συζήτηση ακριβώς εκεί που θέλει αυτός, στα μέτρα του και στη γλώσσα του. Ποιος πολιτικός θα άντεχε ένα debate με τον Πολάκη σε ένα καφενείο; Κανείς! Γιατί; Γιατί το καφενείο είναι η έδρα του. Για τον Καμμένο, πάλι, δεν έχει σημασία αν το «στα τέσσερα» είναι προσβλητικός χαρακτηρισμός που ποτέ πριν δεν ακούστηκε στη Βουλή. Τον νοιάζει μόνο που μεταθέτει το επίπεδο της συζήτησης σε ένα γήπεδο που παίζει μπάλα μόνος του! Και πρέπει αυτή την πραγματικότητα να την αποδεχτούμε. Σε αυτό το επίπεδο της συζήτησης και με αυτούς τους όρους, οι λοιπές δυνάμεις του προοδευτικού και φιλελεύθερου χώρου χάνουν. Δεν μπορούν να νικήσουν τους ΣΥΡΙΖΑίους σε τέτοιο γήπεδο. 


Γιατί ορισμένοι πολιτικοί είναι μανούλες στο να καλλιεργούν τη βία, να ρίχνουν τους σπόρους τους σε καφενεία και πλατείες και να οδηγούν όλη την υπόλοιπη κοινωνία στο σκοτάδι. Σε ένα σκοτάδι, όμως, στο οποίο αυτοί καταφέρνουν και βλέπουν μια χαρά γιατί είναι το φυσικό τους περιβάλλον. Οι σπόροι, λοιπόν, αυτοί είναι που θα γίνουν αύριο το χορτάρι του νέου γηπέδου στην πολιτική. Μένει να δούμε τώρα και κανέναν Πρόεδρο του Αρείου Πάγου να κάνει πολιτικάντικα παιχνίδια με συνθήματα για να ολοκληρωθεί ο θεσμικός ξεπεσμός μας! Ώπα, κάτσε, τι εννοείς έχει γίνει; 


Μην κάνετε, τέλος πάντων, το λάθος να νομίσετε ότι αυτή η καφενειοποίηση της πολιτικής δεν είναι σοβαρό θέμα. Όχι! Η ποιότητα και το κύρος που αποπνέει ένα Κοινοβούλιο και οι εκπρόσωποί του είναι στοιχείο που αναδεικνύει την εθνική μας ταυτότητα μια δεδομένη χρονική στιγμή της Ιστορίας μας. Δείχνει, με λίγα λόγια, ποια είναι και τι μπορεί να καταφέρει η Ελλάδα. Και το κυριότερο; Η τακτική έκθεση της πολιτικής στην καφενειοποίηση, κινδυνεύει να μονιμοποιήσει το «Καφενείο» στη συνείδηση και στους θεσμούς μας. Πολύ φοβάμαι, πως αν συνεχιστεί αυτός ο εξευτελισμός της πολιτικής και του κοινοβουλίου, αν συνεχιστεί αυτή η αργή και βασανιστική «βαλκανοποίηση» της κοινοβουλευτικής μας κουλτούρας, δεν θα αργήσουμε να δούμε σκηνές πρωτοφανείς για τα ελληνικά δεδομένα εντός της Βουλής. Γιατί και στα καφενεία, καμιά φορά τα πράγματα ξεφεύγουν...
 Ως ειδικότερη μορφή του λαΐκισμού και ως αναδυόμενο φαινόμενο στην πολιτική, η καφενειοποίηση πρέπει να νικηθεί. Και ο μόνος τρόπος να νικηθεί είναι ο σοβαρός, συνεπής και πολιτισμένος αντιπολιτευτικός λόγος. Χωρίς συνθήματα, χωρίς συναισθηματισμούς. Κι ας σε πούνε και «φλούφλη». Σοβαρότητα και συνέπεια. Στο κοινοβούλιο, στα κανάλια, σε εκδηλώσεις, παντού. Πρέπει η μπάλα να φύγει από το γήπεδό τους. 


Ίσως, τότε, ο ιστορικός του μέλλοντος, όταν σε 100 χρόνια όλα είναι καλύτερα και η Ελλάδα ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, να αφιερώσει στην περίοδο 2015, και όσο τραβήξει, ένα κεφάλαιο με τίτλο «Το Καφενείον η Ελλάς».