Η τέλεια καταιγίδα

Στις ΗΠΑ το τρομοκρατικό χτύπημα ενισχύει τον Τραμπ ο οποίος έτσι κι αλλιώς έχει διαψεύσει επανειλημμένα όσους θεωρούσαν την υποψηφιότητά του καταδικασμένη να αποτύχει.

Στη Μεγάλη Βρετανία οι οπαδοί του Brexit προηγούνται στις δημοσκοπήσεις και κανείς πια δεν αποκλείει να κάνει η Αγγλία το βήμα της εξόδου από την ΕΕ.

Στη Γερμανία ο κυβερνητικός συνασπισμός βρίσκεται σε δημοσκοπική υποχώρηση και το ξενοφοβικό AfD, με ποσοστά που κινούνται στο 15%, θεωρείται βέβαιο ότι θα είναι στην επόμενη Βουλή ενδεχομένως και με ρυθμιστικό ρόλο.

Στη Γαλλία τέλος, μετά τα εντυπωσιακά ποσοστά που κατέγραψε το Εθνικό Μέτωπο στον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό ότι η Λεπέν θα εκτοπίσει τον σοσιαλιστή υποψήφιο στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι εξελίξεις αυτές στην Ευρώπη. Το αν θα αρχίσει μια μακρά διαδικασία φθοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κατάληξη την διάλυσή της ή αν τα κατεστημένα κόμματα θα βρουν την δύναμη να αντιδράσουν και να ξανακάνουν ελκυστικό για τους πολίτες το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Το βέβαιο είναι ότι ήδη παρατηρούμε μια αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων με τρόπο που δεν είχαμε ξαναδεί ως τώρα παρά μόνο σε έκτακτες συνθήκες. Το περιέγραψε πρόσφατα κορυφαίος ευρωπαίος πολιτικός.

Η διάκριση αριστερά δεξιά, υποστήριξε, είναι ξεπερασμένη. Η σύγκρουση πλέον είναι μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν τις αξίες μιας ανοικτής κοινωνίας στην οποία περιλαμβάνονται το ελεύθερο εμπόριο, τα ατομικά δικαιώματα και τα ανοιχτά σύνορα και σε όσους θέλουν κλειστές κοινωνίες και επιστροφή σε έναν αμυντικό ξενοφοβικό εθνικισμό. Ήδη το βλέπουμε αυτό στη Γερμανία με τον Συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών αλλά και κάτω από διαφορετικές συνθήκες στη Μ. Βρετανία όπου ο συντηρητικός πρωθυπουργός Κάμερον κάνει προεκλογική εκστρατεία μαζί με το νέο δήμαρχο του Λονδίνου, τον μουσουλμάνο και μέλος του Εργατικού Κόμματος, Σαντίκ Χαν. Ο κίνδυνος βέβαια είναι μια τέτοια συμμαχία να ευνοήσει μεσοπρόθεσμα τις δυνάμεις του εθνολαϊκισμού εδραιώνοντας τη θέση τους ως αντίπαλου πόλου και διεκδικητών της εξουσίας.

Στην Ελλάδα, είναι αλήθεια, παρά την συμμαχία του «Μένουμε Ευρώπη», απέχουμε πολύ από μια τέτοια συμμαχία. Με μια έννοια ανοίξαμε πρώτοι το δρόμο με την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αυτό όμως οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στο περιθώριο, αποδεικνύοντας ότι οι παραδοσιακές πολιτικές αντιθέσεις και συμπεριφορές αντέχουν ακόμα. Η τέλεια καταιγίδα ωστόσο θα χτυπήσει κατ’ εξοχήν την Ελλάδα. Θριαμβολογούμε για την υπόσχεση να ελαφρυνθεί το χρέος το 2018. Ποια όμως θα είναι η Ευρώπη που θα πάρει μια τέτοια απόφαση; Ακόμα και αν έχουμε τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις πόσο βέβαιοι είμαστε ότι θα υπάρχει σχετική πλειοψηφία στο γερμανικό κοινοβούλιο; Η τελευταία συμφωνία εγκρίθηκε με 63 βουλευτές της κ. Μέρκελ να καταψηφίζουν. Ακόμα και αν φτάνουν οι αριθμοί τι θα κάνουν κάτω από την πίεση του AfD; Πόσο μάλλον αν η καγκελάριος Μέρκελ έχει υποχρεωθεί σε παραίτηση και έχει φύγει από το πολιτικό προσκήνιο. Γενικότερα σε μια Ευρώπη που θα στρέφεται όλο και πιο πολύ στον ακροδεξιό εθνολαϊκισμό πόσο βέβαιοι είμαστε ότι θα υπάρχει η πολιτική βούληση να ελαφρυνθεί το ελληνικό χρέος;

Κανείς δεν ξέρει. Το μόνο βέβαιο είναι η αβεβαιότητα. Παρά τις θριαμβολογίες της κυβέρνησης για την τελευταία συμφωνία και το τρίτο Μνημόνιο, η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε περισσότερο από ποτέ όμηροι εξελίξεων πάνω στις οποίες δεν έχουμε τον παραμικρό έλεγχο. Μια σοβαρή πολιτική ηγεσία θα έπαιρνε από τώρα μέτρα για ό,τι σήμερα μας φαίνεται αδιανόητο. Το να βγούμε στις αγορές το 2018 χωρίς ελάφρυνση χρέους ακούγεται εξωπραγματικό. Τι θα κάνουμε όμως αν κάποια στιγμή το ΔΝΤ τα βροντήξει, ιδίως αν έχει συμβεί το ιστορικό ατύχημα με τον Τραμπ στις ΗΠΑ και αν η Ευρώπη αποδειχθεί ανίκανη να πάρει θαρραλέα μέτρα;

Μια χώρα που θέλει να κρατά την τύχη της στα χέρια της θα είχε ξεκινήσει από καιρό αγώνα δρόμου για επενδύσεις και ανάπτυξη. Θα έκανε ό,τι περνά από το χέρι της για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην οικονομία χθες, αν ήταν δυνατόν. Αντ’ αυτών ο μόνος που κάνει ουσιαστικές παρεμβάσεις για την οικονομία είναι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας. Το πολιτικό μας σύστημα ετοιμάζεται να περάσει ένα χρόνο ασχολούμενο με το Σύνταγμα και τον εκλογικό νόμο! Αυτά θα μας σώσουν. Σκοτωνόμαστε για τα «καλσόν» του Νεφελούδη και τα θεατρικά πυροτεχνήματα του Φίλη με την αμεριμνησία κοτόπουλων που τα πάνε προς σφαγή. Μια κυβέρνηση που νοιάζεται μόνο για το πώς θα κρατηθεί στην εξουσία, με υπουργούς που κλαίνε για τις μεταρρυθμίσεις, σκιαμαχούν με φαντάσματα της κατσαρόλας και ως νέοι κήρυκες της εθνικοφροσύνης χαρακτηρίζουν εχθρούς της πατρίδας τους διαδηλωτές! Και μια αντιπολίτευση που δυστυχώς έχει βολευτεί στην κυβερνητική φθορά και απλώς περιμένει να καρπωθεί τη δυσαρέσκεια των πολιτών. Το μόνο που μας κρατά στη ζωή είναι το Μνημόνιο. Στο μεταξύ όμως τα σύννεφα πυκνώνουν.