Αυστριακή προειδοποίηση για την ευρωπαϊκή ενοποίηση

Ε

Ευχάριστη έκπληξη στην Αυστρία, όπου ο Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν, υποψήφιος των Πράσινων, επικράτησε οριακά στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών του Νόρμπερτ Χόφερ, υποψήφιου του ακροδεξιού Κόμματος Ελευθερίας, με διαφορά 31.000 ψήφων. Ο Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν πήρε το 50,3% των ψήφων και ο ακροδεξιός αντίπαλός του το 49,7%.

Διπλή ανατροπή

Στις προεδρικές εκλογές της Αυστρίας είχαμε διπλή πολιτική ανατροπή. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ο κ. Χόφερ έφυγε μπροστά με 36% των ψήφων, ενώ ο κ. Βαν Ντερ Μπέλεν, ο οποίος επικράτησε στον κρίσιμο δεύτερο γύρο, περιορίστηκε στο 21%. Το σημαντικότερο είναι ότι οι υποψήφιοι που υποστηρίχτηκαν από τα δύο κυβερνητικά κόμματα, το Σοσιαλδημοκρατικό και το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα περιορίστηκαν σε εξευτελιστικά ποσοστά 10- 11% και αποκλείστηκαν από το δεύτερο γύρο. Η μεγάλη αποτυχία των Σοσιαλδημοκρατών στον πρώτο γύρο προκάλεσε την παραίτηση του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου κ. Φάιμαν και την αντικατάστασή του στην ηγεσία της κυβέρνησης και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από τον κ. Κερν.

Η αλλαγή στην ηγεσία του κυβερνητικού συνασπισμού και η συμπαράταξη δημοκρατικών δυνάμεων για να αποτραπεί η εκλογή ενός ακροδεξιού προέδρου της Δημοκρατίας εξασφάλισαν στον 72χρονο καθηγητή Οικονομικών Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν την οριακή νίκη.

Στην Αυστρία η ακροδεξιά έχει ισχυρή πολιτική παρουσία και το 2000 οι εκπρόσωποί της συμμετείχαν σε κυβερνητικό συνασπισμό με την κεντροδεξιά. Το αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης στην Αυστρία παρακολούθησαν με εξαιρετικό ενδιαφέρον σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. όπου η άκρα δεξιά έχει ανοδική πολιτική δυναμική. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι τα ακροδεξιά κόμματα προηγούνται στις δημοσκοπήσεις στη Γαλλία και στην Ολλανδία ενώ στην Ιταλία το κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο και η Λέγκα του Βορρά του Σαλβίνι, κόμματα με ακροδεξιά χαρακτηριστικά, μοιράζονται το 40% των ψήφων και ασκούν μεγάλη πολιτική πίεση στην κεντροαριστερή κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η υποψήφια που υποστηρίζεται από το κίνημα των Πέντε Αστέρων θα επικρατήσει στις εκλογές για τη Δημαρχεία της Ρώμης.

Ο Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν τάσσεται υπέρ μιας Αυστρίας που θα υποστηρίζει και θα προωθεί τη φιλική συνεργασία σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ακροδεξιά πρόκληση δεν εξουδετερώθηκε με την οριακή ήττα του υποψηφίου της στις προεδρικές εκλογές της Αυστρίας, απλά η κεντροδεξιά και η κεντροαριστερά κέρδισαν πολιτικό χρόνο για να την αντιμετωπίσουν.

Τα βασικά αίτια της πολιτικής ανόδου της άκρας δεξιάς διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα.

Στη Γαλλία και στην Ιταλία κερδίζει έδαφος λόγω των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων και της αίσθησης ότι η Ε.Ε. και ιδιαίτερα η ευρωζώνη κυριαρχούνται από τη Γερμανία. Σε αυτές τις δύο χώρες παίζει ρόλο και το προσφυγικό-μεταναστευτικό το οποίο όμως έχει διαφορετική διάσταση. Στη Γαλλία οι πολίτες διαμαρτύρονται για την προβληματική κοινωνική ενσωμάτωση εκατομμυρίων Γάλλων μουσουλμάνων ενώ στην Ιταλία εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για την αύξηση των προσφυγικών, μεταναστευτικών ροών από τις αποσταθεροποιημένες και τις κατεστραμμένες χώρες της Αφρικής, ιδιαίτερα της Βόρειας. 


Στην Ολλανδία και την Αυστρία, όπως και σε άλλες ιδιαίτερα ανεπτυγμένες χώρες, η πολιτική άνοδος της άκρας δεξιάς τροφοδοτείται από το φόβο ότι η κρίση στον ευρωπαϊκό Νότο σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες διευρύνσεις της Ε.Ε. μπορεί να απειλήσουν την ευημερία των πολιτών των πιο αναπτυγμένων χωρών αλλά και από τη μεγάλη αύξηση των προσφυγικών, μεταναστευτικών ροών.


Χρειάστηκαν το κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου και η ευρωτουρκική συνεννόηση για να περιοριστούν οι προσφυγικές, μεταναστευτικές ροές μέσω Ελλάδας, οι οποίες ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο άτομα το 2015. 


Το κρίσιμο ερώτημα για τις δυνάμεις της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς είναι εάν θα επιχειρήσουν να ελέγξουν την άνοδο της άκρας δεξιάς καταγγέλλοντας την επιχειρηματολογία της ή υιοθετώντας ένα μέρος της ιδιαίτερα στο προσφυγικό-μεταναστευτικό. Ο παραιτηθείς σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος της Αυστρίας κ. Φάιμαν υιοθέτησε στο προσφυγικό-μεταναστευτικό ένα μέρος της επιχειρηματολογίας της άκρας δεξιάς σε μια καθυστερημένη προσπάθεια να περιορίσει τα ποσοστά της, ενώ ο Πράσινος υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν έφτασε σε μία νίκη, με χαρακτηριστικά ευχάριστης έκπληξης απορρίπτοντας συνολικά την επιχειρηματολογία της άκρας δεξιάς. Το πολιτικό μήνυμα από την Αυστρία είναι ότι η Ε.Ε. έχει φτάσει σε οριακό σημείο και πως η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς προηγουμένως να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η πρόκληση της άκρας δεξιάς η οποία επενδύει στην εσωστρέφεια, την ξενοφοβία, τον ευρωσκεπτικισμό και τον αντιευρωπαϊσμό.