Εδώ και δύο χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπραγματεύεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες την TTIP – τα αρχικά σημαίνουν: Transatlantic Trade and Investment Partnership. Πρόκειται για μια διατλαντική συμφωνία για την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των δύο μεγαλύτερων αγορών καταναλωτικών αγαθών του πλανήτη, της ΕΕ και των ΗΠΑ. Οι Έλληνες, βαλτωμένοι στα δικά μας οικονομικά και πολιτικά αδιέξοδα, δεν δώσαμε τη σημασία που έπρεπε στο ταξίδι του Μπαράκ Ομπάμα στη Γερμανία πριν από μερικές εβδομάδες – εγωκεντρικοί όπως είμαστε, περιμέναμε ότι ο αμερικανός πρόεδρος θα ασχοληθεί με την Ελλαδίτσα και θα κάνει και μία μικρή δήλωση στήριξης, κάτι που φυσικά δε συνέβη ποτέ.
Αντιθέτως, το ταξίδι του Ομπάμα, ένα από τα ελάχιστα που έχει κάνει στη Γηραιά Ήπειρο από τότε που ανέλαβε, είχε έναν και μοναδικό σκοπό, να συζητήσει με την «ηγέτιδα» της Ευρώπης, Άγκελα Μέρκελ, την TTIP. Νωρίτερα, είχε πάει και στο Λονδίνο και είχε προειδοποιήσει τους Βρετανούς να μη βγουν από την ΕΕ, καθώς οποιαδήποτε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ θα χρειαστεί μετά πολλά χρόνια για να επιτευχθεί. Πριν φύγει από τον Λευκό Οίκο, ο Ομπάμα θέλει να κλείσει αυτή τη συμφωνία, που θα αλλάξει το εμπόριο και την κατανάλωση για πάντα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να ολοκληρωθούν σύντομα, καθώς φουντώνει το κύμα, και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, των ανθρώπων που εγείρουν σοβαρές αντιρρήσεις και επιφυλάξεις.
Η διαπραγμάτευση λοιπόν για την εν λόγω εμπορική συμφωνία, που αφορά στην απελευθέρωση των αγαθών και των υπηρεσιών μεταξύ των δύο χωρών, γίνεται κατά βάση με μυστικό τρόπο. Οι περισσότερες πληροφορίες που διαθέτουμε προέρχονται από διαρροές εγγράφων και πολλά από αυτά που μαθαίνουμε είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά.
Τα μελανά σημεία
Πρώτο ανησυχητικό στοιχείο είναι η πρόβλεψη για άνοιγμα των δημοσίων υπηρεσιών της Ευρώπης –όπως η δημόσια υγεία, η εκπαίδευση και η ύδρευση– σε αμερικανικές εταιρείες. Η Κομισιόν το έχει διαψεύσει, ωστόσο οι διαρροές επιμένουν... Το ακόμη πιο ανησυχητικό στοιχείο αφορά στην ασφάλεια των τροφίμων και του περιβάλλοντος. Όπως όλα δείχνουν, οι διαπραγματεύσεις για την TTIP θα καταλήξουν σε κάτι που θα μοιάζει πιο πολύ στο αμερικανικό παρά στο ευρωπαϊκό σύστημα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, τα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ θα πλημμυρίσουν με γενετικά τροποποιημένα προϊόντα.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι πολύ αυστηρή στα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, την ώρα που το 70% των προϊόντων που πωλούνται στις ΗΠΑ περιέχουν έστω ένα μεταλλαγμένο στοιχείο. Ταυτόχρονα, στις ΗΠΑ είναι πολύ πιο χαλαρή η νομοθεσία σε ό,τι αφορά στη χρήση φυτοφαρμάκων. Οι αμερικανοί αγρότες έχουν δώσει μάχη για να επιτραπούν διάφορα φυτοφάρμακα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και σε πολλές περιπτώσεις έχουν κερδίσει, με αποτέλεσμα η χρήση αμφιλεγόμενων φυτοφαρμάκων να είναι ευρέως διαδεδομένη στις ΗΠΑ, όχι όμως και στις χώρες της ΕΕ. Πέραν της ποιότητας των προϊόντων, η χρήση φυτοφαρμάκων θα έχει σημαντικές συνέπειες και για το περιβάλλον, το οποίο στην Ευρώπη σεβόμαστε πολύ περισσότερο απµ ό,τι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Φυσικά, οι αγρότες στην Ευρώπη έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν, καθώς τα προϊόντα τους δε θα είναι τόσο ανταγωνιστικά ούτε στις τιμές όσο τα αμερικάνικα. Η ευρωπαϊκή αγροτική παραγωγή και η κτηνοτροφία βασίζεται σε σχετικά μικρές εκτάσεις και μικρές φάρμες σε σχέση με τις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, οι γάλλοι κτηνοτρόφοι, που παράγουν το 19% της συνολικής ευρωπαϊκής παραγωγής, διαθέτουν φάρμες πολύ μικρότερες από τις αμερικανικές. Ας μη μιλήσουμε για το τι θα πρέπει να κάνει ο Έλληνας κτηνοτρόφος και αγρότης.
Μία ευρωπαϊκή εταιρεία πρέπει να αποδείξει ότι μία ουσία είναι ασφαλής πριν χρησιμοποιηθεί. Στις ΗΠΑ συμβαίνει το αντίθετο. Το κράτος πρέπει να αποδείξει ότι μία ουσία είναι επικίνδυνη ώστε να απαγορευτεί. Για παράδειγμα, η ΕΕ απαγορεύει αυτή τη στιγμή 1.200 ουσίες στα καλλυντικά. Οι ΗΠΑ μόλις 12!
Αλλαγές θα υπάρξουν και στους τραπεζικούς κανονισμούς, αλλά σε αυτό το σημείο το City του Λανδίνου πιέζει για περισσότερη απελευθέρωση. Άλλο ένα θέμα για το οποίο υπάρχουν ανησυχίες είναι η ιδιωτικότητα και κατά πόσο θα επιτραπεί η πρόσβαση μεγάλων εταιρειών στη διαδικτυακή δραστηριότητα των καταναλωτών. Σε ό,τι αφορά στην εργασία, η αλήθεια είναι ότι οι κανόνες στις ΗΠΑ είναι πολύ πιο χαλαροί απ’ ό,τι στην Ευρώπη, όπου η προστασία του εργαζόμενου και τα συνδικάτα είναι πολύ πιο ισχυρά. Τα παραδείγματα άλλων εμπορικών συμφωνιών, όπως η Βορειοαμερικανική συμφωνία (NAFTA), ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον Καναδά δείχνουν σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας.
Κάποτε, ελαφρά τη καρδία, η Παγκόσμια Κοινότητα έδωσε το πράσινο φως για την είσοδο της Κίνας και των αμφιλεγόμενων προϊόντων της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, πλημμυρίζοντας την Ευρώπη με πάμφθηνα, συχνά όμως αμφιβόλου ποιότητας πράγματα. Η Ευρώπη επηρεάστηκε όσο καμία άλλη περιοχή από την είσοδο της Κίνας στον ΠΟΕ. Κάτι ανάλογο θα συμβεί όταν ισχύσει η TTIP. Η Ευρώπη θα αλλάξει για πάντα...
12°
