Σαν λαός, μας αρέσουν οι πανηγυρισμοί. Στην κυβέρνηση αρέσουν επίσης οι πανηγυρισμοί. Συνήθως, συνοδεύουν την ολοκλήρωση μιας πολιτικής μεθόδευσης, που τους «δίνει ανάσα και αέρα» παραμονής στην εξουσία, έστω και προσωρινά.
Γι’ αυτό και πάνω στην απόφαση του Εurogroup της 9ης Μαΐου καταχρηστικά οικοδομήθηκε ένας ακόμα μύθος ή (αυτ)απάτη. Το σενάριο θέλει τη «μέρα της Ευρώπης», η Ελλάδα να γιορτάζει μια νέα εθνική παλιγγενεσία: Δηλώσεις ευφορίας, βραδινές επισκέψεις στον ΠτΔ, τηλεφωνήματα στους πολιτικούς αρχηγούς, δώρο γραβάτες για το κούρεμα του χρέους κ.λπ. Στον κατάλογο με τα παράδοξα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προστέθηκε και το νέο τρικ: «προληπτικοί πανηγυρισμοί, γιατί δεν συμφωνήθηκαν προληπτικά μέτρα».
Τους προληπτικούς πανηγυρισμούς ασπάστηκαν με λιγότερο ενθουσιασμό απ’ ό,τι στο παρελθόν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Οι συνάδελφοί τους των ΑΝΕΛ έτσι κι αλλιώς έχουν εδώ και καιρό σταματήσει να υπερασπίζονται τις κυβερνητικές πολιτικές.
Όσο για τους πολίτες; Πιο υποψιασμένοι μοιάζουν να ξέρουν, ότι στο τέλος «ξυρίζουν τον γαμπρό». Δύσκολα πείθονται ότι ξεγελάστηκαν, αλλά δύσκολα ξαναπείθονται απ’ όσους τους εξαπάτησαν συστηματικά. Η ίδια συνθήκη καχυποψίας μοιάζει να διέπει και την τακτική των δανειστών. Η Ελλάδα εδώ και 6 χρόνια αστοχεί να εφαρμόσει το μείγμα διαρθρωτικών αλλαγών και δημοσιονομικής προσαρμογής, που ορίζουν τα Μνημόνια. Λάθη υπάρχουν και στη διαμόρφωση των προγραμμάτων (ευθύνη των δανειστών) και στην εφαρμογή των προγραμμάτων (ευθύνη κυρίως των κυβερνήσεων και της στάσης της αντιπολίτευσης).
Το περιεχόμενο της (προ)συμφωνίας δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. Η πραγματικότητα είναι για μία ακόμη φορά διαφορετική. Η ελληνική κυβέρνηση δέσμευσε τη χώρα με τους παρακάτω όρους:
• Να προσδιορίσει και να ψηφίσει μέτρα 1, 8 δις (αύξηση έμμεσων φόρων και μείωση μισθών στο Δημόσιο), για να κλείσει η αξιολόγηση
• Να αλλάξει το πλαίσιο για τα κόκκινα δάνεια με πλειστηριασμούς και για την πρώτη κατοικία πλέον (προσωρινή μόνο εξαίρεση για μικρά δάνεια)
• Να συστήσει το νέο ταμείο αποκρατικοποιήσεων (με τις λεπτομέρειες του νέου φορέα να μην έχουν συμφωνηθεί)
• Τα παραπάνω αποτελούν γνωστό «υπόλοιπο» το 3ου μνημονίου, που η κυβέρνηση έχει ήδη αποδεχθεί, για να πιάσει τους υψηλούς δημοσιονομικούς στόχους για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και με δεδομένο ότι ο αναχρονιστικός και αποτελεσματικός ασφαλιστικός - φορολογικός νόμος, που εξωθεί στην εισφοροδιαφυγή και την φοροδιαφυγή θα αποδώσει (;) τα αναμενόμενα.
Τότε τα νέα που κομίζει η κυβέρνηση ποια είναι;
• Να παρουσιάσει προσχέδιο και να συμφωνήσει τελικά με τους δανειστές νέο (4ο) συμπληρωματικό μνημόνιο (supplemental MOU)
• Να εγκαταστήσει στη χώρα με νόμο, μηχανισμό αυτόματων δημοσιονομικών διορθώσεων («κόφτης», «δρέπανι», όπως προτιμά ο καθείς).
Έθεσε, δηλαδή, τα θεμέλια για ένα τέταρτο μνημόνιο κι επιπλέον συμφώνησε ένα μόνιμο μηχανισμό δημοσιονομική επιτροπεία της χώρας. Απεμπόλησε το προνόμιο και την ευχέρεια της εθνικής δημοσιονομικής ευελιξίας, αφού εκχώρησε στους δανειστές όχι μόνο ολόκληρο τον προϋπολογισμό, αλλά και την εκτέλεσή του. Κι αυτό γιατί μετατίθεται το κέντρο βάρους από την κατάθεση και την κύρωση του εθνικού προϋπολογισμού στην επανεξέταση και πιθανόν την ανατροπή του κάθε Μάιο μέσω των στοιχείων της EUROSTAT.
Kατά το νέο μύθο της κυβέρνησης, ο κόφτης δεν θα ενεργοποιηθεί ποτέ, αφού όλα θα πάνε καλά, τα μέτρα θα είναι αποτελεσματικά και θα πιάνουμε τους στόχους. Είναι κανείς που το πιστεύει αυτό μετά από 6 χρόνια; Αν στραβώσουν τα πράγματα, θα ενεργοποιείται αυτόματα ο «κόφτης» πάνω σε μισθούς και συντάξεις. Κανένας κωδικός δαπάνης δεν εξαιρείται, χωρίς τη συμφωνία των δανειστών. Ακόμα κι αν το πολιτικό της συμφέρον υπαγορεύσει για άλλη μια φορά στην κυβέρνηση να επιβάλει νέους φόρους και να αυξήσει τις εισφορές, προκειμένου να μην κάνει μειώσεις μισθών και συντάξεων, θα χρειάζεται η έγκριση των δανειστών.
Ναι, αλλά μέχρι τον Μάιο του 2017, η κυβέρνηση δεν θα χρειαστεί να πάρει μέτρα άμεσα (τα γνωστά επιπλέον 3,6 δις).
Ίσως είναι ο μόνος μύθος που μπορεί να ισχύσει. Με την εκδοχή, όμως, του γνωστού μύθου του Αισώπου: «Του τζίτζικα και του μέρμηγκα», με την κυβέρνηση προφανώς στο ρόλο του τζίτζικα:
«Καλέ μου γείτονα, σε παρακαλώ, δώσε μου κάτι να φάω γιατί όλα τα φύλλα έχουν ξεραθεί και δεν υπάρχει τροφή πουθενά.
- Καλά, όλο το καλοκαίρι τι έκανες; Ρώτησε το μυρμήγκι.
- Α! Το καλοκαίρι δεν πρόλαβα να μαζέψω τροφές, γιατί είχα πολύ κέφι και τραγούδαγα όλη μέρα».
-Ναι, αλλά ξεκίνησε η συζήτηση για το χρέος!
Πράγματι, είναι απορίας άξιο, πώς οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ συνομολόγησαν ότι το «παράνομο, επαχθές, επονείδιστο» δημόσιο χρέος ξαφνικά ως διά μαγείας μετατράπηκε σε χρέος, του οποίου αποκλείεται το ονομαστικό κούρεμα (γιατί αντιβαίνει στο ενωσιακό δίκαιο, ίσχυε και πριν το μάθουν στην κυβέρνηση). Είναι όμως μια επί της αρχής συμφωνία με τους δανειστές μας, για να συνομιλήσουμε για την «εξυπηρετησιμότητα» και κατ’επέκταση την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους. Γι’ αυτό φαίνεται να συζητούμε.
Οι όροι, που θα συνοδεύουν τη ρύθμιση του χρέους, εξαρτώνται από την επιτυχημένη εφαρμογή του τρέχοντος 3ου Μνημονίου, που τελειώνει το 2018, υπό τον όρο ότι το ΔΝΤ δεν θα επιμείνει στα μέτρα (3,6 δις) που έχει ήδη προτείνει ως αντάλλαγμα για την διευθέτηση του ελληνικού χρέους.
Η κυβέρνηση εξαγοράζει πολιτικό χρόνο με τίμημα την διαιώνιση της λιτότητας, για να εφαρμόζει ιδεοληπτικές πολιτικές στους τομείς που δεν εκχώρησε στην τρόικα (παιδεία, υγεία, δημόσια διοίκηση, υποδομές, μετανάστευση, άμυνα κ.λπ.). Από το πρόσφατο ανακοινωθέν του Eurogroup δεν υπάρχει καμία αναφορά στη λέξη «ανάπτυξη». Το ανέφερε, όμως, ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στη Βουλή για το ασφαλιστικό. Το πιο σημαντικό υπουργείο θα πρέπει να είναι από εδώ και πέρα το Υπουργείο Οικονομίας και όχι το Υπουργείο Οικονομικών, είπε. Τι, δεν τον πιστεύετε;
6°
