Ο ηλικιωμένος με τα γυαλιά ανέβηκε πάνω σε ένα πλάτωμα, ή μπορεί και να ήταν καπό αυτοκινήτου, ύψωσε την κυανόλευκη ντουντούκα και άρχισε να απευθύνεται στο συγκεντρωμένο πλήθος. Είχε φθάσει πριν από τρία εικοσιτετράωρα στο Κάιρο και αμέσως ετέθη σε κατ’ οίκον περιορισμό. Στη Δύση τον γνωρίζουν ακόμη και οι πέτρες. Εκεί κάτω στην πατρίδα του, οι συγκεντρωμένοι σκουντούσαν ο ένας τον ώμο του άλλου ρωτώντας να μάθουν το όνομα του άνδρα που τους μιλούσε. Ήταν απόγευμα της Κυριακής στην πλατεία Tahir του Καΐρου. Ο Μωχάμεντ Ελ Μπαραντέι έπαιρνε μία πρώτη γεύση από τη σύγχρονη Αίγυπτο. Κάτω εκεί στην πλατεία, δίπλα από τα τεθωρακισμένα, κινούνταν νέοι άνθρωποι οι οποίοι από την ημέρα της γέννησης δεν ήξεραν κανέναν άλλο από τον Μουμπάρακ. Πήγαν σχολείο, πανεπιστήμιο, άρχισαν δουλειά, παντρεύτηκαν και το πρώτο τους παιδί αντίκρισε τη μεγάλη αφίσα με τη φάτσα του μονόχνοτου προέδρου. Είναι 40 εκατομμύρια οι νέοι στην Αίγυπτο. Βλέπεις νέους παντού, στα σοκάκια, στις πλατείες, στοιβαγμένους στα λεωφορεία. Το πρωί κατά εκατομμύρια εισβάλλουν στο Κάιρο και το απόγευμα εκβάλλουν στα χωριά. Η Αίγυπτος βογγάει, με το μέσο εργαζόμενο, φελάχο ή εργάτη να καλείται να ζήσει με 1,5 ευρώ την ημέρα.
Οι επίγονοι του Σαλαϊντίν
Φτάνοντας από την Αλεξάνδρεια και μπαίνοντας στην πόλη, στο αντίκρισμα των κακοστημένων και μισοτελειωμένων πολυκατοικιών, χωρίς σοβά, σε δρόμους λασπωμένους, βρόμικους και τραχείς, με τρώγλες μέσα στις τρωγλοπολυκατοικίες, όπου χιλιάδες μικρόσωμα ανθρωπάκια, τα παιδιά, παίζουν μέσα στις βρομιές, όπως σε κάθε γειτονιά αυτού του κόσμου, αντικρίζοντας αυτό το θέαμα της μαζικής φτώχειας, καταλαβαίνεις πώς μέσα από αυτά τα χαλάσματα και τα λεπρά κτίσματα στρατολογούνται οι μάρτυρες του Ισλάμ. Με λίγες εκατοντάδες δολάρια, ανοίγει ο πατέρας ένα μπακαλικάκι, ο άλλος γιος θα έχει εγγυημένες σπουδές στο πανεπιστήμιο και η κόρη ένα κομπόδεμα. Ένα παλικαράκι θα θυσιαστεί για να ζήσει μία ολόκληρη οικογένεια. Δεκάδες χιλιάδες οι υποψήφιοι μουζαχεντίν, εδώ στις όχθες του Νείλου. Εδώ ξεκίνησε το κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων. Εδώ βρίσκεται η μεγαλύτερη δεξαμενή στρατολόγησης στελεχών που πλαισιώνουν το διεθνές ισλαμιστικό κίνημα. Εδώ κάνουν παρέα, μιζέρια, φτώχεια και οργή. Εδώ, σε κάποιο υποτυπώδες διαμέρισμα σε κάποια βρόμικη πολυκατοικία, πρωτοσυναντήθηκε ο Αλ Ζαχράουι ο γιατρός με τους συντρόφους του και κατόπιν μετακινήθηκε στο μακρινό Αφγανιστάν για να πολεμήσει τους Ρώσους, μετά τους Αμερικανούς παρέα με τον Μπιν Λάντεν. Σε κάποια από αυτές τις πολυκατοικίες στήθηκε το σχέδιο δολοφονίας του προέδρου Σαντάτ. Και πριν από δεκαετίες, σε αυτές τις βρόμικες συνοικίες, χωρίς πόσιμο νερό και αποχέτευση, χωρίς πρόσβαση στη γνώση και σε αγαθά, εδώ συνωμοτούσαν οι συνεργάτες του Νάσερ, πολύ πριν εκδηλωθεί η επανάστασή του.
Εδώ και δεκαετίες, από τον πόλεμο του Σουέζ και μετά, ο Στρατός ελέγχει την κατάσταση. Από τις τάξεις του εξήλθε ο Νάσερ, στρατιωτικός ήταν ο Σαντάτ, στρατιωτικός και ο Μπουμπάρακ, στρατιωτικός και ο αντιπρόεδρος που τοποθετήθηκε το Σάββατο που μας πέρασε. Αυτό το aparrat κυβερνά τη χώρα και με αυτόν το μηχανισμό συνεργάζονται οι Αμερικανοί. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Αιγύπτου είναι από τα μεγαλύτερα που διαχειρίζονται οι αμερικανικές εταιρείες αμυντικού υλικού. Οι στρατηγοί ήταν αυτοί που αποφάσισαν και υλοποίησαν την ειρήνη με το Ισραήλ. Κίνηση που προκάλεσε τη δολοφονία του Σαντάτ από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Όταν η Αίγυπτος φτερνίζεται, η Αραβία αρρωσταίνει
Η Αίγυπτος δεν είναι μία απλά, ισχυρή αραβική χώρα. Είναι η ηγέτιδα δύναμη στον αραβικό κόσμο, βρίσκεται στον πυρήνα των διαμορφούμενων πολιτικών τάσεων στο Ισλάμ, είναι η κοιτίδα της ανάπτυξης των ρευμάτων σκέψης στο αραβικό περιβάλλον. Στην Αίγυπτο ανακαλύπτει κανείς τη σύγχρονη αραβική λογοτεχνία. Το Πανεπιστήμιο του Καΐρου είναι το χωνευτήρι των ρευμάτων που διαμορφώνονται στις πολιτικές ελίτ των αντιπολιτεύσεων στις αραβικές χώρες. Με λίγα λόγια δεν είναι παίξε γέλασε η όποια αποσταθεροποίηση της γης των Φαραώ.
Το καλύτερα οργανωμένο κομμάτι της αυγυπτιακής αντιπολίτευσης είναι οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Η συνείδηση της ισχύος προσέδωσε σε αυτή την πολιτική οργάνωση την απαιτούμενη σύνεση ώστε σήμερα, και μετά τα γεγονότα, με δηλώσεις να καταπραΰνει τις ανησυχίες των Δυτικών αλλά και να αποδέχεται τη συνεργασία-βιτρίνα με τον εκλεκτό της Δύσης Ελ Μπαραντέι. Με λίγα λόγια, οι ισλαμιστές στην Αίγυπτο προβαίνουν σε ασκήσεις διαχείρισης της πολιτικής σε πραγματικές συνθήκες. Πιθανώς να μην υπάρξει καμία προοπτική. Πιθανώς και ναι. Στα μυαλά των Αμερικανών η Αίγυπτος θα μπορούσε να επαναλάβει το «πείραμα» της Τουρκίας και να αναδείξει ένα medium ισλαμισμό, ο οποίος δεν θα ερχόταν κατ’ ανάγκη σε σύγκρουση με τις δυτικές συντεταγμένες.
Το « πείραμα της Τουρκίας»
Σε αυτή την περίπτωση η Αίγυπτος θα μπορούσε να αναδειχθεί σε νέο επίκεντρο των εξελίξεων όχι μόνον στον αραβικό κόσμο αλλά γενικότερα στο Ισλάμ. Όλες οι παραπάνω προσεγγίσεις εντάσσονται σε πλαίσια «καλού σεναρίου». Σε πολύπλοκες καταστάσεις όπως αυτές που προαναφέρθηκαν, οι εξελίξεις δεν είναι πάντα γραμμικές. Οι δυναμικές που έχουν αναπτυχθεί τους τελευταίους μήνες στην Αραβία ενδεχομένως να οδηγήσουν και σε ακραία σενάρια αν αναλογιστεί κανείς τις αντιφάσεις που διέπουν τις σχέσεις ισλαμισμού και του καθεστώτος της Αλγερίας, που κατά τους αναλυτές θα είναι το επόμενο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Κανείς δεν θα επιθυμούσε να φανταστεί άλλωστε τις επιπτώσεις από μία μαζική στροφή στην Ιορδανία και τη Συρία προς ισλαμιστικά μοντέλα διοίκησης των χωρών αυτών (ευκολότερο στην Ιορδανία, απείρως δυσκολότερο στη Συρία όπου το κόμμα ΜΠΑΑΘ εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρότατες δομές στην κοινωνία).
Η απόσταση που χωρίζει τα τελευταία σπίτια της πόλης από τη Σφίγγα και τα πρώτα ερείπια των Πυραμίδων είναι μηδαμινή. Ούτε ένα τσιγάρο δρόμος. Τόση είναι και η απόσταση που χωρίζει μία προοπτική ομαλής μετάβασης σε καθεστώς ανεκτών δημοκρατικών διαδικασιών στην Αίγυπτο από την προοπτική μιας μακράς πορείας συγκρούσεων και αποσταθεροποίησης. Κάθε φορά που το κομμάτι της γωνιάς αυτής της Ανατολικής Μεσογείου εμπλεκόταν σε τυφώνα μεταλλάξεων, συμπαρασυρόταν το σύνολο των επί μέρους ισορροπιών που θεωρούνταν δεδομένες. Ισραήλ, Παλαιστίνη, Κύπρος, Ελλάδα, Τουρκία, Συρία και Φοινίκη γνωρίζουν πολύ καλά το μεγάλο αυτό οδοιπορικό. Επανειλημμένα δε έχουν υποστεί τις επιπτώσεις, παρά το γεγονός ότι σε αυτόν το μικρό τόπο καταδικάστηκαν να συνυπάρχουν ο Θεός, ο Αλλάχ και ο Γιαχβέ, οι οποίοι και ποτέ δεν έβαλαν το χέρι τους. Αντίθετα έκαναν τα πάντα για να απολαμβάνουν το αιματοκύλισμα.
12°
