Εσωτερική πολιτική ανασκόπηση του 2015

Κανονικά, η εσωτερική πολιτική ανασκόπηση του 2015 θα μπορούσε να περιοριστεί στις εξής λίγες λέξεις: Μνημόνιο 3 (ή αλλιώς: αργότερα, βραδύτερα, ακριβότερα, χειρότερα) συν Πρόσφυγες συν Επέκταση Συμφώνου Συμβίωσης σε Ομόφυλα Ζευγάρια. Το πρώτο θέμα κυριάρχησε μέχρι τα μέσα περίπου του καλοκαιριού, το δεύτερο είχε ξεκινήσει πριν βγει το 2014 και κυριάρχησε από τα μέσα του καλοκαιριού μέχρι τώρα που τελειώνει η χρονιά, το τρίτο επισφράγισε τον τελευταίο μήνα του 2015. Όλα τ’ άλλα ή εξαρτώνται από τα προηγούμενα ή είναι δευτερεύοντα.

Λιγάκι πιο λεπτομερειακά, σε τρεις φάσεις:

Α. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2015

• Εξαιτίας της αδυναμίας της Βουλής να εκλέξει πρόεδρο της Δημοκρατίας στο τέλος της δεύτερης θητείας Παπούλια, γίνονται πρόωρες εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Αποτελέσματα: ΣΥΡΙΖΑ: 36,34% (149 έδρες), Ν.Δ.: 27,81% ψήφους (76), Χρυσή Αυγή: 6,28% (17), Ποτάμι: 6,05% ψήφους (17), ΚΚΕ: 5,47% (15), ΑΝΕΛ: 4,75% (13), ΠΑΣΟΚ: 4,68% ψήφους (13). Η αποχή φτάνει 36,13%, ενώ τα εκτός Βουλής κόμματα συμπληρώνουν ποσοστό 8,62% (ποσοστό ΔΗΜΑΡ: 2,47%). Αξιοσημείωτο: τροτσκιστές, μαοΐζοντες, αναρχοκομμουνιστές και άλλοι αριστεριστές πρώτη φορά στην ελληνική Βουλή.

• Σχηματισμός κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου, γνωστής και ως ΠΦΑ (Πρώτη Φορά Αριστερά), με βασική συγκολλητική ύλη την αντίθεση στα Μνημόνια και την ανατροπή τους «μ’ ένα άρθρο σ’ ένα νόμο». Κυριότεροι υπουργοί: αντιπρόεδρος Δραγασάκης, Εθνικής Άμυνας Καμμένος, «παρά τω πρωθυπουργώ» Παππάς και Φλαμπουράρης, Εσωτερικών Βούτσης, Εξωτερικών Κοτζιάς, Οικονομικών Βαρουφάκης, Ανάπτυξης Σταθάκης, Παιδείας Μπαλτάς, Προ.Πο. Πανούσης, Δικαιοσύνης Παρασκευόπουλος, Βιομηχανίας Λαφαζάνης, Εργασίας Σκουρλέτης. Ο πρωθυπουργός και πολλοί υπουργοί του ορκίζονται πολιτικά.

• Ο Σαμαράς παραμένει πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.

• Πρόεδρος της Βουλής η Κωνσταντοπούλου, η οποία στους επόμενους μήνες αποκτά, ραγδαία, διακριτά εξουσιαστικά χαρακτηριστικά, πέραν του θεσμικού της ρόλου: αρχομανία, τυπολατρία, ίδρυση και στελέχωση «προσωπικών» της οργάνων, σύγκρουση με περίπου τους πάντες στη Βουλή, αγένεια, προπέτεια κ.λπ.

• Μετά τις Προγραμματικές Δηλώσεις, η κυβέρνηση παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης.

• Βαρουφάκης - Τσίπρας αρχίζουν ένα περίεργο είδος διαπραγματεύσεων με τους δανειστές της χώρας, το οποίο έμεινε στην Ιστορία ως «δημιουργική ασάφεια» (ορολογία του υπουργού). Σκοπός η παύση εφαρμογής των Μνημονίων με τους δανειστές, η συνέχιση του δανεισμού της χώρας με ευνοϊκούς όρους κ.λπ. Ο Σόιμπλε, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, γίνεται το πιο μισητό πρόσωπο στην Ελλάδα. Οι εκπρόσωποι των δανειστών στην Ελλάδα (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ) μετονομάζονται από «τρόικα» σε «Brussels Group» / «θεσμούς». Όσο τα αδιέξοδο προχωρεί, τόσο αυξάνεται η απόσυρση χρημάτων από τις τράπεζες και η έξοδος κεφαλαίων από τη χώρα.

• Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τη Βουλή ο Παυλόπουλος, καραμανλικό στέλεχος της ΝΔ.

• Ξανανοίγει η ΕΡΤ, ψηφίζεται νόμος για ευεργετικές ρυθμίσεις προς τους κρατουμένους, ψηφίζονται οι «100 δόσεις» για δάνεια-χρέη καθώς και άλλα μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, ξαναπροσλαμβάνονται καθαρίστριες στο Υπουργείο Οικονομικών και άλλοι στο Δημόσιο, αναστέλλεται κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης δημόσιων επιχειρήσεων, αρχίζει η ανατροπή του νόμου Διαμαντοπούλου στα Πανεπιστήμια κ.λπ.

• Οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές δεν πάνε καλά. Ο Βαρουφάκης, που οι Ευρωπαίοι τον θεωρούν ανεπαρκέστατο, πλαισιώνεται και από άλλα κυβερνητικά στελέχη, μήπως και τα καταφέρει καλύτερα. Η κυβερνητική πλευρά επαναλαμβάνει την απόφασή της να καταργήσει τα Μνημόνια, οι Ευρωπαίοι μιλάνε όλο και ταχτικότερα για Grexit (= έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ). Ο εθνικισμός (αριστερόστροφος και δεξιόστροφος) και η ελληνομανία φουντώνουν.

• Στις 20 Απριλίου αρχίζει σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των Γυναικείων Φυλακών Κορυδαλλού η ποινική δίκη της Χρυσής Αυγής, με 69 κατηγορούμενους, αρκετοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν κακουργηματικές κατηγορίες (και φόνους, με κορυφαίο του Παύλου Φύσσα το 2013), που συμπλέκονται με σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Η δίκη αργοσέρνεται μέχρι σήμερα.

• Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (μία από τις πάμπολλές της) η κυβέρνηση υποχρεώνει όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, φορείς και νομικά πρόσωπα να θέσουν τ’ αποθεματικά τους στη διάθεσή της. Η απόσυρση χρημάτων από τις τράπεζες και η έξοδος κεφαλαίων εντείνονται.

• Με τη βελτίωση του καιρού, η ήδη υπάρχουσα παράτυπη ροή προσφύγων - μεταναστών από την Τουρκία (κύριες προελεύσεις: Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Σομαλία, Μαρόκο, Παλαιστίνη, Ιράν) προς τα ελληνικά νησιά (ιδίως: Κω, Λέρο, Μυτιλήνη, Σάμο, Χίο) γιγαντώνεται. Σταδιακά και το επόμενο διάστημα, οι πληθυσμοί τους θα μεταφέρονται με πλοία στον Πειραιά για να ακολουθούν το δρομολόγιο: Πειραιάς - Βικτώρια ή Πεδίο Άρεως - κάποιο κέντρο φιλοξενίας (Ελαιώνας, Γαλάτσι κ.λπ.) ή πουθενά - Ειδομένη (σύνορα με ΠΓΔΜ).

• Στις 28 Ιουνίου, μπροστά στο πλήρες αδιέξοδο με τους δανειστές, ο πρωθυπουργός προκηρύσσει δημοψήφισμα. Το ψηφοδέλτιο είναι ενιαίο, ακαταλαβίστικο και με το «Όχι» να προηγείται του «Ναι». Ιδού: «Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους; Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» (Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού) και το δεύτερο «Preliminary Debt sustainability analysis» (προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους).

Δεν εγκρίνεται / ΟΧΙ

Εγκρίνεται / ΝΑΙ».

• Η κυβέρνηση και η Χρυσή Αυγή «ψηφίζουν» «Όχι». ΝΔ, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ ψηφίζουν «Ναι», το ΚΚΕ ρίχνει άκυρο δικής του ιδιοκατασκευής ενώ η ΔΗΜΑΡ διχοτομείται. Λαϊκές συγκεντρώσεις υπέρ και των δύο επιλογών. 

• Στις 29 Ιουνίου οι τράπεζες κλείνουν, ώστε να πάψει η απόσυρση χρημάτων. Μπαίνουν σε ισχύ περιορισμοί συναλλαγών (capital controls).

• Στις 5 Ιουλίου, το «Όχι» κερδίζει σχεδόν 62%, ενώ το «Ναι» σχεδόν 39%.

Β. 6 ΙΟΥΛΙΟΥ - 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

• Παραίτηση Σαμαρά από την ηγεσία της ΝΔ, προσωρινός πρόεδρος ο Μεϊμαράκης.

• Παραίτηση Βαρουφάκη, αντικατάστασή του από τον Τσακαλώτο (μέχρι τότε αναπληρωτή του).

• Ο Τσίπρας, ενισχυμένος από το «Όχι» (Κατρούγκαλος: «Το δημοψήφισμα είναι μέρος της διαπραγμάτευσης») πηγαίνει στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ 11-12 Ιουλίου και μεταστρέφεται πλήρως, αποδεχόμενος όλα όσα μέχρι τώρα αρνιόταν και κατάγγελνε, δηλαδή δέχεται πολύ περισσότερα από ό,τι δεχόταν το «Ναι» στη δημοψήφισμα. Φυσικά στις σχετικές δηλώσεις του διαστρέφει την πραγματικότητα.

• Η «αριστερή» πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ (Λαφαζάνης, Κωνσταντοπούλου κ.λπ.) διαφοροποιείται από τον Τσίπρα. Η συμφωνία «περνάει» στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ δεν «περνάει» στη Νεολαία, η οποία πρακτικά διαλύεται.

• Στις 20 Ιουλίου οι τράπεζες ξανανοίγουν, αλλά τα capital controls διατηρούνται. Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα χαλαρώνουν λίγο λίγο, χωρί;ς ωστόσο να καταργούνται. Αποτέλεσμα: όλο και πλατύτερη χρήση "πλαστικού χρήματος" (κάρτες).

• Ξαναρχίζουν εντατικά οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - δανειστών, που από τρεις γίνονται τέσσερις (εξού και κουαρτέτο), γιατί προστίθεται ο ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας). Στις 10 Αυγούστου κυβέρνηση - κουαρτέτο υπογράφουν συμφωνία για το Μνημόνιο 3.

• Με 222 «ναι», 64 «όχι» και 11 «παρών», το Μνημόνιο 3 περνάει από τη Βουλή. Απώλειες για την κυβέρνηση (περίπου 1 στους 3 βουλευτές της), αλλά υπερψήφιση με τις ψήφους ΝΔ, Ποταμιού, ΠΑΣΟΚ. Όλο το χαμένο διάστημα των παλινωδιών από τις 25 Ιανουαρίου στοίχισε στην Ελλάδα, ανάλογα με τον τρόπο υπολογισμού, 50-90 δισ. ευρώ επιπλέον επιβάρυνση, σε σύγκριση με ό,τι υποχρεώσεις είχε παραδώσει η προηγούμενη κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ (Σαμαρά - Βενιζέλου).

• Η κυβέρνηση Τσίπρα παραιτείται, η Βουλή διαλύεται, προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές και σχηματίζεται υπηρεσιακή υπό την πρόεδρο του Αρείου Πάγου Θάνου. Στη υπηρεσιακή ο Μουζάλας αναλαμβάνει υπουργός Προσφύγων, ουσιαστικά, θέση που διατηρεί μέχρι σήμερα. Η αριστερή διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ κατεβαίνει ως ΛΑΕ (Λαϊκή Ενότητα).

Γ. 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΣΗΜΕΡΑ

• Αποτελέσματα εκλογών 20 Σεπτεμβρίου: ΣΥΡΙΖΑ: 35,46% (145 έδρες), ΝΔ: 28,10% (75), Χρυσή Αυγή: 6,99% (18), Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ + ΔΗΜΑΡ): 6,28% (17) , ΚΚΕ: 5,55% (15) Ποτάμι: 4,09% (11), ΑΝΕΛ: 3,69% (10), Ένωση Κεντρώων: 3,43% (9). Η αποχή 43 %, ενώ τα εκτός Βουλής κόμματα συμπληρώνουν ποσοστό 6,5 % (ποσοστό ΛΑΕ: 2,89%). Ο Τσίπρας, παρά τις αντιφάσεις, τα ψεύδη κ.λπ. (ή ίσως εξαιτίας τους) είναι θριαμβευτής.

• Σχηματίζεται η δεύτερη κυβέρνηση Τσίπρα, πάλι από ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Κύριοι υπουργοί: αντιπρόεδρος Δραγασάκης, Εθνικής Άμυνας Καμμένος, «παρά τω πρωθυπουργώ» Παππάς και Φλαμπουράρης, Εσωτερικών Κουρουμπλής, Εξωτερικών Κοτζιάς, Οικονομικών Τσακαλώτος, Ανάπτυξης Σταθάκης, Παιδείας Φίλης, Προ.Πο. Τόσκας, Δικαιοσύνης Παρασκευόπουλος, Βιομηχανίας Σκουρλέτης, Εργασίας Κατρούγκαλος.

• Πρόεδρος της Βουλής Βούτσης.

• Μετά τις Προγραμματικές Δηλώσεις, η κυβέρνηση παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης.

• Από τότε μέχρι σήμερα διεξάγονται διαπραγματεύσεις με δανειστές σε Eurogropoup και κουαρτέτο στην Αθήνα, και ψηφίζονται στη Βουλή ποικίλοι Νόμοι εφαρμοστικοί του Μνημονίου 3, ώστε να δίνονται οι αντίστοιχες συμφωνημένες δόσεις και υποδόσεις των δανείων. Αυτό γίνεται με σχετικά ανώδυνες απώλειες της κυβερνητικής πλειοψηφίας (153 από 155), αλλά με συνεχή αύξηση και τεράστια επιβάρυνση της φορολογίας, ιδίως σε βάρος των μεσαίων στρωμάτων.

• Στη ΝΔ, τέσσερις υποψήφιοι για την προεδρία (Γεωργιάδης, Μεϊμαράκης, Μητσοτάκης, Τζιτζικώστας) σε προεκλογικό αγώνα.

• 22 Νοεμβρίου: Αδυναμία διεξαγωγής e-ψηφοφορίας για εκλογή προέδρου της ΝΔ εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων.

• Η πρώτη ιδιωτικοποίηση Τσίπρα, που αφορά την εκχώρηση 14 αεροδρομίων (14 Δεκεμβρίου).

• 20 Δεκεμβρίου: 404.078 άνθρωποι ψηφίζουν στις «εκλογές των φαξ» της ΝΔ. Τα τελικά αποτελέσματα, πολύ αργότερα: Μεϊμαράκης: 39,8% (160.823 ψήφοι), Μητσοτάκης: 28,5% (115.162), Τζιτζικώστας: 20,3% (82.028) Γεωργιάδης: 11,4% (46.065). Οι δυο πρώτοι πάνε στο β΄γύρο.

• Στις 22 Δεκεμβρίου «πέρασε» στη Βουλή νόμος για μερική επέκταση του Συμφώνου Συμβίωσης σε ομόφυλα ζευγάρια. ΣΥΡΙΖΑ, Ποτάμι, ΠΑΣΟΚ και Ένωση Κεντρώων ψήφισαν «Ναι», ΚΚΕ και Χρυσή Αυγή «Όχι», ενώ ΝΔ (μόνο 19 «Ναι») και ΑΝΕΛ τριχάστηκαν σε «υπέρ», «κατά» και απουσία. Κραυγαλέες οι απουσίες όσων δεν ήθελαν να ψηφίσουν τίποτα (Γεννηματά, Καραμανλής, Κανέλλη, Μεϊμαράκης, Σαμαράς, Καμμένος, Μάρκου, Κατσίκης και πολλοί άλλοι), αξιοσημείωτοι και όσες/οι διαφοροποιήθηκαν από τα κομματά τους είτε προς τη μια, είτε προς την άλλη κατεύθυνση. Η σημασία της ψηφοφορίας έγκειται στο ότι φάνηκαν, τόσο σε κόμματα, όσο και σε άτομα, οι κοινωνικά ανοιχτόμυαλες τάσεις στη χώρα. Οι δηλώσεις μερικών ιεραρχών της ορθόδοξης εκκλησίας για το θέμα δεν προκάλεσαν, πάντως, επέμβαση εισαγγελέα.

• Η ροή των προσφύγων - μεταναστών συνεχίζεται αμείωτη, και λόγω καλοκαιρίας: 4.000 έφτασαν στην Αθήνα στις 26 Δεκεμβρίου. Συνολικά όλο το χρόνο μπήκαν στην Ελλάδα 850.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Στο Αιγαίο αρχίζει η επιχείρηση "Ποσειδών" σε συνεργασία Frontex (ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή) - ελληνικών αρχών, με προγραμματισμένη διάρκεια μέχρι 31 Μαρτίου.

• Για τη νέα χρονιά έχουν μετατεθεί τα νομοσχέδια για ασφαλιστικό, φορολογία αγροτών,  "κόκκινα δάνεια", περαιτέρω ξεχαρβάλωμα Ανώτατης Εκπαίδευσης κ.λπ. Επίσης στις 10 Ιανουαρίου θα γίνει ο β΄ γύρος της προεδρικής εκλογής στη ΝΔ. Τέλος, νωρίτερα από ποτέ (Μάρτης) θα υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις.

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

d.fyssas@gmail.com