Ένα καλοκαιρινό μεσημέρι, δύο αγόρια αποφάσισαν να επιφέρουν μια θεομηνία στα μυρμήγκια που, αγνοώντας τις σκοτεινιές της παιδικής ψυχής, πηγαινοέρχονταν σ’ ένα παρτέρι.
Τα λιώναμε μεθοδικά με τους αντίχειρές μας ή με μικρές πέτρες κάνοντας με το στόμα μας ήχους πυροβολισμών και εκρήξεων. «Αυτόν εκεί», μου έλεγε ο μεγαλύτερος σε ηλικία φίλος μου δείχνοντας κάποιο μυρμήγκι που έτρεχε για να σωθεί. Εγώ, σαν καλός στρατιώτης, επιτελούσα άψογα το καθήκον μου.
Το πρόσωπο του μέντορά μου ήταν συνοφρυωμένο, τα χείλη του σφιχτά, τα μάτια του ανέκφραστα. Φαντάζομαι, κάπως έτσι θα έδειχνα και εγώ.
Δυο μικροί θεοί που επέβαλαν την παρουσία τους στον κόσμο, αξιοποιώντας το μόνο -όπως νόμιζαν τότε- εύκαιρο εργαλείο: την ωμή βία απέναντι στον αδύναμο.
Η παρομοίωση των ανθρώπων με έντομα που κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή με αφανισμό, είναι κάτι αρκετά κοινό. Στο μπουνιουελικό “El”, για παράδειγμα, ο μισάνθρωπος κεντρικός ήρωας παρατηρεί από ένα καμπαναριό τους περαστικούς στον δρόμο. «Κοίτα τους», λέει οργισμένος στην συνοδό του. «Από εδώ φαίνεται η πραγματική τους φύση. Μαμούνια που σέρνονται στο χώμα. Πάτημα θέλουν όλοι τους». Και όταν εκείνη διαμαρτύρεται, της απαντάει: «Περιφρονώ τους ανθρώπους. Αν ήμουν Θεός δεν θα τους συγχωρούσα ποτέ».
Τα παιδιά νιώθουν συχνά την ανάγκη να εξερευνήσουν τις ζοφερές πλευρές του εαυτού τους πριν χτίσουν μια, λίγο πολύ, υγιή σχέση με τον κόσμο. Έτσι, μερικά λεπτά έπειτα από το μακελειό, ξεχύθηκε μέσα μου ένα γιγάντιο κύμα θλίψης και ενοχών -ακόμα νιώθω την υγρασία του, τώρα που ανακαλώ τη στιγμή. Με θυμάμαι να μένω ξάγρυπνος, θυμωμένος με την γραμμικότητα του χρόνου. Με την αδυναμία μου να τον περπατήσω προς τα πίσω και να βρεθώ ξανά μπροστά στην άθικτη γραμμή των μυρμηγκιών ώστε να μην κάνω ό,τι έκανα.
Οι μικροί θεοί που αιματοκυλίζουν τις πόλεις των ανθρώπων δεν έχουν την ίδια αντίδραση. Εκείνοι δεν αμφιταλαντεύονται. Δεν νιώθουν ενοχές.
Είναι απολύτως βέβαιοι πως πράττουν το σωστό. Ο θηριώδης μισανθρωπισμός τους φιλτράρεται μέσα από τη δοξασία που έχουν επιλέξει να υπηρετούν. Καλύπτεται και παράλληλα θρέφεται και διογκώνεται, από αυτήν. Και το χειρότερο: Όχι μόνο αδιαφορούν για το φαινόμενο της ζωής, αλλά περιφρονούν ακόμη και το ένστικτο της επιβίωσης, κάτι που τους τοποθετεί έξω από τα ανθρώπινα –αλλά και τα ζωώδη- όρια.
Οι πράξεις τους, πέρα από τον πόνο, τον τρόμο και την θλίψη, απελευθερώνουν και ένα σωρό άλλες δυνάμεις. Πυροδοτούν ας πούμε και όλους εκείνους τους μισάνθρωπους που κινούνται γύρω μας. Εκείνους που έχουν μια έτοιμη απάντηση για το καθετί και μια μασίφ θεωρία στην οποία τα γεγονότα οφείλουν να στριμωχτούν. Που σου κουνούν διαρκώς το δάχτυλο και σε πιέζουν να ασπαστείς την κοσμοθεωρία τους. Που σε εγκαλούν για τις συναισθηματικές σου διακυμάνσεις. Είναι και αυτή μια κατηγορία μικρών θεών. Λιγότερο απάνθρωπη από την προηγούμενη, αλλά σε κάθε περίπτωση αντιπαθής και επικίνδυνη.
Όταν με τον φίλο μου κουραστήκαμε να σκοτώνουμε μυρμήγκια, καθίσαμε λίγο στο πλάι για να παρατηρήσουμε την αντίδραση των επιζώντων.
Με έκπληξη είδαμε πως, σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα, η εικόνα της καταστροφής είχε περάσει στο παρελθόν. Οι τραυματίες είχαν κουβαληθεί στη φωλιά, οι νεκροί είχαν παρασυρθεί απ’ τον άνεμο και η ροή της ζωής συνεχιζόταν το ίδιο ορμητική με πριν. Η δύναμη πoυ σπρώχνει τους ζωντανούς στο επόμενο βήμα και στην επόμενη μέρα είχε, για μία ακόμη φορά, κατατροπώσει τους μικρούς θεούς του ολέθρου.
13°
