Πολιτικη & Οικονομια

Edito 546

Ο τρόπος που η κοινωνία αντιδρά σε κάθε γεγονός, δείχνει πόσο δύσκολη είναι η σωτηρία

Φώτης Γεωργελές
ΤΕΥΧΟΣ 546
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σε συγκέντρωση εναντίον υπουργού της κυβέρνησης, οι διαδηλωτές επιχειρούν να λιντσάρουν βουλευτή της αντιπολίτευσης η οποία συμμερίζεται τα συνθήματα της συγκέντρωσης. Αντιθέτως και παραδόξως οι βουλευτές της κυβέρνησης οι οποίοι παραδίπλα διαδηλώνουν κατά του υπουργού τους, παρακολουθούσαν ανενόχλητοι.

Αν όλα αυτά σου φαίνονται παράλογα είναι γιατί στο ελληνικό θέατρο σκιών που έχει καταντήσει η πολιτική ζωή, όλα είναι μεταμφιεσμένα. Όλοι έχουν κρυφούς σκοπούς και επιδιώξεις, οι πόλεμοι είναι παραπλανητικοί, οι ρητορείες παραπειστικές, η κοινή γνώμη άγεται και φέρεται σε άσκοπες μάχες που κρύβουν τα πραγματικά συμφέροντα. Ο εθνολαϊκισμός έχει πλημμυρίσει τόσο πολύ όλους τους χώρους ώστε δύσκολα διακρίνονται πια οι διαφορές των κομμάτων. Καραγκιόζηδες δίνουν μάχες για το ποιος είναι περισσότερο πατριώτης, πιο Έλληνας από σένα, τη στιγμή που εσύ δεν έχεις να πληρώσεις το νοίκι σου.

Ο υπουργός μας θα μπορούσε με μια φράση στην εκπομπή να τελείωνε το θέμα, τώρα είμαι υπουργός της ελληνικής κυβέρνησης και η επίσημη ελληνική θέση είναι αυτή. Τελεία. Όμως ο πειρασμός είναι μεγάλος, η κυβέρνηση κόβει συντάξεις, κόβει μισθούς, κόβει το ρεύμα, ακριβαίνει τα εισιτήρια, τα σχολεία και τα γηροκομεία, βάζει φόρους, ανεβάζει το ΦΠΑ στα τρόφιμα, στα νησιά, είναι μια κυβέρνηση που κάνει όλα όσα κατηγορούσε ως αντιλαϊκή πολιτική. Με μια φράση σε μια τηλεοπτική εκπομπή όλα ξαναγίνονται όπως παλιά, οι αριστεροί είναι στο στόχαστρο γιατί δεν είναι «εθνικόφρονες», όχι γιατί οδηγούν την κοινωνία στη φτώχεια χειρότερα και από τους προηγούμενους. Είναι καλύτερες οι μάχες που ξέρουμε.

Έχει δίκιο ο Φίλης; Μάλλον, αλλά για κάτσε ένα λεπτό, αυτοί δεν έλεγαν για τη γενοκτονία του μνημονίου; Ο αρχηγός του δεν μιλούσε για οικονομική γενοκτονία, το κόμμα του για κοινωνική γενοκτονία, αυτοί δεν συνέκριναν τα χρόνια μας με το χειμώνα του 1942, τότε που πέθαναν 200.000 άνθρωποι από πείνα; Τώρα τον μάρανε η επιστημονική ακρίβεια; Με τους Ποντίους που θρηνούν ακόμα εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς αποφάσισε να είναι ακριβολόγος στους επιθετικούς προσδιορισμούς;

Ο εθνολαϊκισμός είναι ένα τέρας που οι άφρονες δημιουργοί του δεν μπορούν να το βάλουν πίσω στο κλουβί, θα πληρώσουν και θα πληρώσουμε όλοι πολύ ακριβά την τυχοδιωκτική πολιτική τους αυτών των χρόνων. Ακόμα και σήμερα η ανευθυνότητα όλων ρίχνει λάδι στη φωτιά. Η ΝΔ κατηγορεί τον Φίλη ως ηθικό αυτουργό του λιντσαρίσματος του Κουμουτσάκου, γιατί με τις απόψεις του εξαγρίωσε τους Ποντίους.

Η «δικαιολογημένη οργή» του Σύριζα, δηλαδή, αντεστραμμένη. Και ο Σύριζα από τη μεριά του κατηγορεί τη ΝΔ, γιατί η κριτική της στον Φίλη οδήγησε από σπόντα στον Κουμουτσάκο. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση αλληλοκατηγορούνται για ηθική αυτουργία αντί να αντιμετωπίζουν τους αυτουργούς. Η πολιτική μάχη χωρίς κανόνες τροφοδοτεί συνεχώς την ένταση, πυροδοτεί ανεξέλεγκτες αντιδράσεις και τελικά νομιμοποιεί το αδιανόητο, τη διαρκή πολιτική βία. Αντί να μιλάμε γι’ αυτό, μιλάμε για οτιδήποτε άλλο. Κομματικό σύστημα και παρακράτος δημιουργούν συνεχώς εντάσεις και ψεύτικους πολέμους που κρύβουν τις οικονομικές επιδιώξεις. Στρατόπεδα ομάδων εξουσίας δημιουργούνται και όχι απόψεων. Δεν υπάρχουν καλοί. Ανάμεσα στους εμπόρους της δυστυχίας και τους επαγγελματίες της πατριδοκαπηλείας δεν μπορείς και δεν χρειάζεται να διαλέξεις. Δεν είναι τυχαίο που τώρα με την περίπτωση Φίλη, όπως και πέρυσι με την περίπτωση Γαβριήλ για άλλους λόγους, αυτοί που αυτόματα υπερασπίστηκαν το δικαίωμα κάποιου να λέει μια πολιτική άποψη χωρίς να τον κατηγορούν για προδότη και πράκτορα των Τούρκων, ήταν οι ίδιοι που λοιδορήθηκαν και έγιναν στόχοι αυτά τα χρόνια γιατί υπερασπίστηκαν το δημοκρατικό διάλογο και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Την ίδια ώρα οι κομματικοί σύντροφοι έπαιρναν σεμνά τις αποστάσεις τους, το πολιτικό κόστος είναι μεγάλο.

Τι είπε στ’ αλήθεια ο υπουργός Παιδείας; Η «αιματηρή θηριωδία των Τούρκων» είναι υποδεέστερη της γενοκτονίας; Δηλαδή 70 χρόνια, μέχρι το 1990, που δεν μιλάγαμε για γενοκτονία αλλά για σφαγή, για Καταστροφή, υποτιμούσαμε όλοι το δράμα των Ποντίων; Υπάρχει κανένας που δεν συμμερίζεται τον πόνο, που αμφισβητεί τα γεγονότα; Τότε προς τι το μίσος κι ο αλληλοσπαραγμός; Γιατί βγαίνουν στα παράθυρα όλοι αυτοί οι πατριώτες που λοιδορούν τους «προδότες και τους πράκτορες των Τούρκων»; Απόδειξη της «εργαλειοποίησης» του πόνου και της ιστορίας για άλλους σκοπούς είναι το γεγονός ότι κανένας δεν μιλάει για το ίδιο το θέμα, αλλά για τους «εχθρούς» μας. Που είναι ανάμεσά μας. Ο «Νίκος-Κεμάλ-Φίλης» λέει φτύνοντας μίσος κάποια στην τηλεόραση. Δεξιοί, αριστεροί, ένα είναι το κόμμα του μίσους, αυτό που απελευθερώθηκε το 2010, το 2011. Αυτό που δικαιολόγησαν, χάιδεψαν, νομιμοποίησαν. Τώρα θα το αντιμετωπίσουν. Και πρέπει να είναι πάλι οι ψύχραιμοι, δημοκρατικοί πολίτες που θα τους υπερασπιστούν. Αυτοί που άκουγαν τόσα χρόνια ότι είναι «γερμανοτσολιάδες».

Πρέπει να ξέρουμε γιατί μιλάμε για να μπορούμε να καταλαβαίνουμε τα παιχνίδια, να μη γινόμαστε θύματα της προπαγάνδας. Η γενοκτονία είναι ένας νομικός όρος που εφευρέθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να περιγράψει ένα νέο έγκλημα, την εξόντωση ενός λαού, των Εβραίων, όχι για κάποιο λόγο, αλλά γιατί απλώς υπάρχει. Δεν είναι βαθμός σοβαρότητας του εγκλήματος, δεν είναι υπερθετικός, δεν κάνουμε καλλιστεία πόνου και θανάτου. Ο Πολ Ποτ εξόντωσε το μισό λαό της Καμπότζης. Οι Ουκρανοί θρηνούν 10 εκατομμύρια θύματα από το λιμό που επέβαλε ο Στάλιν. Πόλεμοι, εμφύλιοι, εθνοκαθάρσεις, σφαγές, είναι η φρίκη της ιστορίας, είναι τα δράματα της ανθρωπότητας, δεν τα ονομάζουμε όλα γενοκτονίες. Όχι γιατί δεν είναι σοβαρά, ούτε γιατί τα αμφισβητούμε. Γι’ αυτό και υπάρχουν νόμοι για το έγκλημα της γενοκτονίας, γιατί αυτό είναι διαρκές, ακόμα και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που λένε «θάνατος στους Εβραίους». Δεν λένε θάνατος στους Ουκρανούς, ούτε στους Ποντίους. Αν και η σουρεαλιστική αγωγή της ΧΑ εναντίον του Ν. Φίλη δείχνει πόσο προβληματική είναι η ποινικοποίηση της πολιτικής.

Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, κάποιοι διεκδίκησαν τον ορισμό «γενοκτονία» για τα δικά τους θύματα, άλλοτε με ευγενικούς και άλλοτε όχι, σκοπούς. Άλλοτε για να αποκατασταθεί η ιστορική μνήμη από τους αρνητές, και άλλοτε για να δημιουργηθούν εντάσεις με τους «προαιώνιους εχθρούς». Άσκοπες μάχες που στη διεθνή σκηνή σπαταλούν πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο για γεγονότα ενός αιώνα παλιά, ενώ στην πραγματικότητα δημιουργούν «επαγγελματίες πατριώτες» που με πατριδοκαπηλείες, αλυτρωτισμούς, διχασμούς σε προδότες και εθνικόφρονες, σιτίζονται από τον πόνο και τη δυστυχία της ιστορίας.

Ενώ έχουμε δει τόσα και τόσα, ακόμα πέφτουμε στις ίδιες παγίδες, μας χειρίζεται ο κάθε ένας μηχανικός της εξουσίας. Το παρακράτος είναι πάντα εδώ και δημιουργεί συνεχώς εστίες σύγκρουσης, η στρατηγική της έντασης τυφλώνει τους ανθρώπους, φτιάχνει εχθρούς, νομιμοποιεί το μίσος.

Βλέπουμε συνεχώς μπροστά μας τα αποτελέσματα της απουσίας απολογισμού. Αυτό κάνουμε σ’ αυτή τη χώρα, σαν γάτες κρύβουμε στο χώμα το παρελθόν και συνεχίζουμε χωρίς να παραδεχτούμε ποτέ τι λάθη κάναμε. Γι’ αυτό τα επαναλαμβάνουμε συνέχεια. Γι’ αυτό μπορούν πάντα οι ίδιες στρατηγικές να εφαρμόζονται ξανά. Να χωριζόμαστε συνέχεια σε πατριώτες και προδότες, σε δικούς μας και εχθρούς, να μένει ατιμώρητη η βία.

Πότε η δημοκρατία μας θα λειτουργεί ως τέτοια; Πότε θα ζητήσουμε ευθύνες από το κράτος όταν η αστυνομία δεν συλλαμβάνει, η δικαιοσύνη δεν τιμωρεί, αφήνει ανενόχλητη τη βία; Τι θα λέγαμε αν με «κράτος της δεξιάς», η «αστυνομία της δεξιάς» άφηνε ανενόχλητους κάποιους «φασίστες» να λιντσάρουν ένα βουλευτή της αριστεράς;

Πότε θα ζητήσουμε ευθύνες από τους εαυτούς μας; Ως πότε θα λέμε «κάποιοι αμαύρωσαν την ειρηνική συγκέντρωση»; Με αυτούς τους κάποιους, δεξιούς ή αριστερούς αδιάφορο, εραστές πάντα της βίας, δεν διαδηλώναμε μαζί; Μετά το ξύλο, μετά τον εμπρησμό, μετά τη δολοφονία γίνονται «κάποιοι»;

Παρά τα όσα λένε τόσο καιρό για τη «δικαιολογημένη οργή», το ξέρεις μέσα σου. Δεν είναι εύκολο να δείρεις, να χτυπήσεις κάποιον. Οι κανονικοί άνθρωποι δεν γυρνάνε τρελαμένοι να βρίζουν, να χτυπάνε τους άγνωστους διπλανούς τους. Οργανωμένες ομάδες πάντα τα έκαναν και τα κάνουν αυτά. Η Βία δεν είναι ποτέ υπέρ των αδυνάτων. Τα βουλωμένα στόματα δεν είναι δημοκρατία. Προτιμώ να μιλάνε άφοβα κι ας διαφωνώ με ό,τι λένε. Όσοι σου λένε ότι αξίζει να βγούμε στο δρόμο πάλι, να σκοτωθούμε και να χωριστούμε σε εχθρούς και προδότες για τον όρο σφαγή, γενοκτονία ή εθνοκάθαρση, σε κοροϊδεύουν άλλη μια φορά. Η χώρα μας βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Οι απόψεις του Φίλη για τη γενοκτονία δεν έχουν καμία απολύτως σημασία για τα πραγματικά προβλήματά μας σήμερα. Ο τρόπος όμως που η κοινωνία αντιδρά σε κάθε γεγονός, δείχνει πόσο δύσκολη είναι η σωτηρία.