Αν υπήρχε μηχανή αναζήτησης για τις πιο διάσημες εκφράσεις στο δημόσιο διάλογο, τις πρώτες θέσεις θα καταλάμβαναν «η υπογραφή του Μνημονίου» και η «παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας». Την υπογραφή του Μνημονίου την ξόρκιζαν όλοι, αλλά 3 κυβερνήσεις με διακριτά (τουλάχιστον μέχρι την υπογραφή) πολιτικά χαρακτηριστικά την υπέγραψαν με «κρύα καρδιά». Στην περίπτωση της παραγωγικής ανασυγκρότησης, συνέβη ακριβώς το αντίθετο: την ήθελαν και τη θέλουν όλοι, αλλά κανείς δεν μπορεί να την υπογράψει. Η παροιμιώδης ανικανότητα και αστοχία των πολιτικών να κάνουν τα λόγια πράξεις έχει πλέον χαμηλώσει και τον πήχη των προσδοκιών των πολιτών. Δύσπιστοι, οργισμένοι και απογοητευμένοι κοροϊδεύουν τους πολιτικούς που τους τάζουν ανασυγκρότηση.
Εσχάτως, βρέθηκε το σημείο ισορροπίας μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνίας. Είναι το «μέρα μπαίνει, μέρα βγαίνει». Το παιχνίδι της επιβίωσης είναι πλέον το κυρίαρχο: να έχω δουλειά, να έχω να φάω, να συντηρήσω την οικογένεια. Να πάρω την εξουσία, να αλώσω το κράτος, να συντηρήσω τα προνόμιά μου, των δικών μου.
Η ψευδεπίγραφη αίσθηση ότι οι σημερινοί κυβερνώντες έχουν την ίδια ταξική προέλευση με το διαρκώς διευρυμένο κομμάτι του πληθυσμού που μπαίνει στο περιθώριο, δημιουργεί παραισθήσεις: όσο πιο ταξική η νέα κυβέρνηση, τόσο πιο άνετα αισθάνεται (δήθεν) το κοινωνικό περιθώριο, έστω κι αν διευρύνεται. Η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για τους «χαμένους» του κοινωνικού περιθωρίου. Όσο πιο φτωχός ο ελληνικός λαός, τόσο πιο εύκολα διαχειρίσιμος.
Πόσο φθηνά μικροπολιτική ήταν η εξαγγελία του πρωθυπουργού, στις προγραμματικές δηλώσεις, για τη δημιουργία εθνικού χάρτη φτώχειας. Όσο πιο δύσκολη η διακυβέρνηση, τόσο πιο οξυμένη η ταξική ρητορική. Θεμέλιος λίθος κάθε καθεστώτος. Το νέο ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2015 δεν είχε κυβερνήσει. Οι αξίες δε της αριστερής ιδεολογίας μετατράπηκαν το τελευταίο δεκάμηνο σε αγωνία να μην αποτελέσει «αριστερή παρένθεση». Η δε ηθική ανωτερότητα πήγε περίπατο. Εξάλλου δεν υπάρχει αριστερή και δεξιά ηθική. Υπάρχουν ηθικοί και ανήθικοι άνθρωποι, που όταν αναλαμβάνουν την εξουσία αποδεικνύουν στην πράξη τι υπαγορεύει ο ηθικός τους κώδικας. Κι όταν συγκρίνεις πεπραγμένα και συμψηφίζεις σκάνδαλα, τότε δεν διαφέρεις σε τίποτα από τους προηγούμενους.
Ως γνωστόν, επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ψηφίστηκε το τρίτο, και μάλλον χειρότερο, μνημόνιο αλλά κανένα μέτρο της σημερινής κυβέρνησης δεν έχει προοδευτικό χαρακτήρα. Τίποτα δεν τη διαφοροποιεί από τις κυβερνήσεις της περιόδου 2010-14. Μόνο ταξικά «πυροτεχνήματα» ή ταξικό «περιτύλιγμα» (ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση) για να υπενθυμίζει στους ψηφοφόρους τους ότι θα τα πάρουν από τους ταξικούς αντιπάλους. Αυτούς που έχουν χρήματα για να στείλουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικό. Δεν μας απασχολεί αν το δημόσιο σχολείο, το δημόσιο νοσοκομείο είναι χάλια. Έτσι το κατάντησαν οι προηγούμενοι. Απλά θέλουμε να ρίχνουμε νερό στο μύλο του εξισωτισμού προς τα κάτω. Δεν έχουμε εμείς, δεν θα έχουν και οι άλλοι.
Αυτή είναι η αφήγηση και σε κάποιους αφελείς ακόμα περνάει. Για πόσο ακόμα; Η διαχρονική καταγγελία της αριστεράς για την ταύτιση κόμματος κράτους γιατί, επί ημερών ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, πήγε περίπατο; Το πελατειακό κράτος που εξέθρεψαν οι προηγούμενοι, με ποιο προαπαιτούμενο σε κατεπείγον νομοσχέδιο το καταπολέμησαν; Με κανένα. Θέλουν το (δικό τους) πελατειακό κράτος και το θέλουν μεγάλο. Οι προτεραιότητες μιας κυβέρνησης αποτυπώνονται στο πώς κατανέμει τους κρατικούς πόρους: εκεί κρίνονται όλοι, όχι στη ρητορεία. Δεν κόβουν κράτος, αυξάνουν φόρους! Και το 2016 η κυβέρνηση μετατοπίζει όλο το βάρος στους φόρους, για τις δαπάνες κουβέντα. Κι ας προειδοποιεί το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής (αναρωτιέμαι ποιος ο λόγος ύπαρξής του, αφού διαχρονικά καμία κυβέρνηση δεν το υπολογίζει): «Ό,τι είναι αναγκαίο με οικονομικά κριτήρια δεν είναι απαραίτητα εφικτό με πολιτικά και ό,τι είναι επιθυμητό πολιτικά δεν είναι πάντοτε οικονομικά αποτελεσματικό».
Τα νομοσχέδια των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αναδύουν το άρωμα του κρατισμού. Κοινό χαρακτηριστικό των νόμων οι εξουσιοδοτικές διατάξεις προς τους υπουργούς (τηλεοπτικές άδειες) και το υπουργικό συμβούλιο (ανακεφαλοποίηση Τραπεζών). Βρίσκεται σε εξέλιξη ένας αναχρονιστικός εκσυγχρονισμός που εδράζεται στην πεποίθηση ότι αν η εκτελεστική εξουσία ελέγξει το κράτος, ελέγχει τα πάντα. Η κυβέρνηση είναι το όχημα για να ελέγξει το κόμμα το κράτος, να περιοριστούν ή να ελεγχθούν οι ανεξάρτητες αρχές και να χειραγωγηθούν όψεις της δημόσιας ζωής και των μέσων ενημέρωσης. Ο δρόμος προς τον αυταρχισμό στρώνεται κάθε μέρα και οι ταξικές προκαταλήψεις χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τις καθεστωτικές τους πράξεις.
Είναι πολιτικά ανώμαλο, στην αντιπολίτευση, να υπερασπίζεσαι μέχρι τελευταίας ρανίδος τα δημοκρατικά ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, και στην εξουσία να αναγάγεις τον εαυτό σου σε μέτρο των πραγμάτων. Μ’ αυτόν τον τρόπο όμως (ανα)συγκροτείς ένα καθεστώς, σε καμία περίπτωση τη χώρα.
6°
