Η θέση του Γενικού Γραμματέα Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών είναι κυρίως πολιτικό πόστο. Διότι η συλλογή φόρων δεν είναι μία αυτοματοποιημένη διαδικασία όπου ο Γεν. Γραμματέας διατάσσει και επιμελείται την άμεση και απρόσωπη καταβολή των φόρων. Αν ήταν έτσι δεν θα χρειαζόταν γενικός γραμματέας, θα ήταν αρκετό ένα ΑΤΜ. Υπάρχουν δεκάδες περιπτώσεις που το Υπουργείο Οικονομικών αλλά και ο εκάστοτε πρωθυπουργός θέλουν είτε να σκληρύνουν τη στάση τους σε κάποιους οφειλέτες (π.χ. πολυεθνικές) είτε να την ελαφρύνουν με ανοχή, δόσεις κ.τ.λ. (π.χ. πληγέντες από θεομηνία αγρότες).
Και τι γίνεται στην περίπτωση που ο επικεφαλής της ανεξάρτητης αρχής εσόδων δεν συμφωνεί; Και αν ο ανεξάρτητος γενικός γραμματέας, που είναι τόσο ανεξάρτητος ώστε να μη δίνει λογαριασμό στην πολιτική ηγεσία, είναι διεφθαρμένος; Θα μου πείτε, θα επιληφθεί η δικαιοσύνη, αλλά μέχρι εκείνη να αποφασίσει με τους ρυθμούς που κινείται θα περάσουν δυο τρία χρόνια, για να μην πούμε περισσότερα (έχουμε δει αυτή την ταινία μεγάλου μήκους με τους υπό κατηγορία δημάρχους και το χρόνο τελεσιδικίας), και εντωμεταξύ ο διεφθαρμένος γενικός γραμματέας θα αρνείται να παραιτηθεί επικαλούμενος το θεσμικό δικαίωμα της ανεξαρτησίας.
Μόνο που οι ενέργειές του ή οι παραλήψεις του παράγουν πολιτική και αποτελέσματα στο κοινωνικό σύνολο. Εάν, ας πούμε, η κυβέρνηση έχει σκοπό να αφήσει σε ανοχή οφειλέτες ενόψει νομοσχεδίου για να δώσει φορολογικά κίνητρα σε κλάδο που πιστεύει πως είναι στην αιχμή της ανάπτυξης, πώς θα συνεννοηθεί με κάποιο γραμματέα που έχει αντίθετη άποψη και είναι ανεξάρτητος; Θα τον εξωθήσει σε παραίτηση, όπως την κ. Σαββαΐδου, η οποία λέει πως την αποπέμπουν εξαιτίας της παράτασης χρόνου απόδοσης φόρου που έπραξε αλλά την ίδια ώρα της ζητούν εγγράφως παράταση για την απόδοση άλλου φόρου; (Δεν υπεισέρχομαι στο δίκιο ή άδικο στην περίπτωση της τωρινής Γ.Γ., άλλωστε δεν έχει σημασία στο συλλογισμό.)
Το μοντέλο της ανεξάρτητης αρχής εσόδων δυστυχώς είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Και λέω δυστυχώς γιατί και εγώ ήμουν ένθερμος υποστηρικτής της ιδέας, αλλά αποδεικνύεται από την πρακτική και τεχνική εφαρμογή πως περισσότερα προβλήματα δημιουργεί από αυτά που περιμέναμε να λύσει. Βασίζεται στην ουτοπική ιδέα πως το πρόσωπο του Γενικού Γραμματέα Εσόδων είναι αδιάφθορο, ικανό, συνεργάσιμο και κατάλληλο για τη θέση. Θα τύχουν και τέτοιοι, αλλά αν δεν μας προκύψουν; Θα μου πείτε, και αυτούς που θα διορίσουν θα είναι καλύτεροι; Τουλάχιστον αυτοί αλλάζουν με μία απόφαση και δεν κατσικώνονται έως ότου κριθούν τελεσίδικα από τη χρονοβόρα δικαστική διαδικασία.
Οι ενέργειες του Γ.Γ. Εσόδων είναι πολιτικές, παράγουν πολιτικά αποτελέσματα και αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος πως ήταν λάθος η θεσμοθέτηση της ανεξαρτησίας αυτής της θέσης – πρώτη φορά από την κυβέρνηση του ΓΑΠ. Οι εξουσίες σύμφωνα με το Σύνταγμα πηγάζουν από το λαό και η θέση του επικεφαλής των εσόδων είναι αρκετά υψηλή και εκτελεστική ώστε να μην ελέγχεται από τους εξουσιοδοτημένους από τη λαϊκή ψήφο. Γιατί αν είναι να γίνουν έκτροπα, ρουσφέτια, λάθη και αστοχίες αυτά πρέπει να τα χρεώνεται η εκάστοτε κυβέρνηση που ψηφίζεται και αντλεί την εξουσία της από το λαό και να αναλαμβάνει τις ευθύνες της.
18°
