Τη Μέρκελ την έχω υποστηρίξει πολλές φορές. Ενάντια στους συμπατριώτες μου που τη συγκρίνουν με τους ναζί. Ενάντια στην άκρα δεξιά της Γερμανίας που την πολεμάει για την πολιτική ανοιχτών συνόρων για τους πρόσφυγες πολέμου. Και την παραδέχτηκα όταν πρόσφατα κατέκρινε με σθένος τις ανατολικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις που κλείνουν την πόρτα στους κατατρεγμένους, ξεχνώντας την ίδια τους την ιστορία: «Εμείς οι Ανατολικοευρωπαίοι –ανάμεσά τους κι εγώ– ξέρουμε από την πείρα μας ότι η απομόνωση δεν βοηθά»...«η άρνηση να δεχτούμε τους πρόσφυγες ... αποτελεί κίνδυνο για την Ευρώπη».
Ωστόσο, με τον Ερντογάν φάνηκε πολύ κατώτερη των περιστάσεων. Για να πετύχει τη συγκράτηση των προσφυγικών ροών από την Τουρκία προς την Ευρώπη με ισχυροποίηση των συνοριακών ελέγχων, ξεπαγώνει τις ενταξιακές διαδικασίες της Τουρκίας, δίνοντας έμφαση μόνο στη σταθερότητα, χωρίς λέξη για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία του τύπου, τον εξισλαμισμό και τόσα άλλα που διαπράττει ο νέος σουλτάνος.
Χωρίς καμιά αναφορά στις κατηγορίες κατά της Τουρκίας ότι ανέχεται τη διείσδυση ευρωπαίων πολιτών μέσω του εδάφους της προς τον ISIS. Χωρίς συζήτηση για την πρόσφατη φρικτή σφαγή στην 'Αγκυρα, για την οποία έχει κατηγορηθεί το βαθύ κράτος ότι τουλάχιστον έκανε τα στραβά μάτια προς τους τρομοκράτες. Η καγκελάριος περιορίστηκε μόνο σε κάποιες παραινέσεις για λύση του Κουρδικού. Ο επικεφαλής των Πρασίνων της Γερμανίας, Τζεμ Έζντεμιρ –τουρκικής καταγωγής ο ίδιος– στηλίτευσε αμείλικτα την τουρκική κυβέρνηση, για το μπλακ-άουτ που έριξε στα τηλεοπτικά και διαδικτυακά μέσα μετά την τραγωδία, για τον υπουργό που δεν παραδέχτηκε ότι υπήρχε θέμα ανεπαρκούς ασφαλείας και επισήμανε τους κινδύνους να πέσει η Τουρκία στο χάος.
Παραμονές εκλογών στην Τουρκία, η Άνγκελα Μέρκελ έδωσε στον Ερντογάν ανεπίτρεπτη αβάντα, που γυρίζει σε βάρος των δημοκρατών της Τουρκίας και ειδικότερα σε βάρος του κόμματος HDP («Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα», που ξεκίνησε από φιλοκουρδικό αλλά έχει εξελιχθεί σε κόμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών, της οικολογίας, των διεκδικήσεων όλων των τμημάτων του πληθυσμού.) Και μόνο η εμφάνισή της στο πλάι του Ερντογάν πάνω σ' εκείνους τους απερίγραπτους κιτς θρόνους ήταν αξιοθρήνητη. (Τα σκηνικά του Σουλεϊμάν ήταν πολύ πιο καλόγουστα.) Η αισθητική και η γλώσσα του σώματος συχνά είναι πιο «πολιτική» απ' όσο οι πολιτικές δηλώσεις.
Και όλα αυτά τα δωράκια για ποιο αντάλλαγμα; Τη συνεργασία της Τουρκικής κυβέρνησης για την αναχαίτηση των προσφυγικών ροών. Ένας στόχος τουλάχιστον αμφιλεγόμενος: με περίπου 3 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία στο τουρκικό έδαφος, και από 1 εκατομμύριο στις άλλες όμορες χώρες, Λίβανο και Ιορδανία, είναι αστείοι οι αριθμοί προσφύγων που αποφάσισε μέχρι στιγμής η Ευρωπαϊκή Ένωση να δεχτεί στο έδαφός της (χώρια οι χώρες που δεν θέλουν κανέναν). Επιπλέον, όταν τρέχει κανείς να γλιτώσει τη ζωή του, κανένα μέτρο αποτροπής δεν τον συγκρατεί. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των διακινητών μπορεί σε πρώτη φάση να φέρουν κάποια μείωση, αλλά το κύριο αποτέλεσμα θα είναι να αυξηθούν οι ταρίφες των διακινητών – και οι κίνδυνοι. Οι πρόσφυγες έχουν αυξηθεί γιατί, μετά την πρώτη φυγή στις όμορες χώρες που τους δέχτηκαν θέλοντας και μη, έχουν φτάσει σε σημείο να μην μπορούν πια να αντέξουν τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, την απουσία δικαιωμάτων, την έλλειψη δυνατότητας εργασίας. Τόσο μεγάλοι αριθμοί προσφύγων κινδυνεύουν να αποσταθεροποιήσουν αυτές τις χώρες που δεν είναι δα και πρότυπα σταθερότητας. Η φρικτή σφαγή στην Άγκυρα ήταν κρούσμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Αν πραγματικά μας ενδιαφέρει να σωθούν ζωές, πρέπει να καθιερωθεί ασφαλής και νόμιμη είσοδος για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη. Να δημιουργηθούν εκτός Ευρώπης κέντρα υποδοχής, καταγραφής και παροχής ασύλου και άδειας μετεγκατάστασης για όσους επιθυμούν, με ορθολογική και ισότιμη κατανομή μεταξύ των ευρωπαίκών χωρών. Για κάθε κοινωνία η ύπαρξη τόσο μεγάλου αριθμού προσφύγων είναι πρόβλημα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε, αν δεν θέλουμε να δυναμώσει και άλλο η ξενοφοβία. Ωστόσο, πρέπει να βρούμε εργαλεία ώστε να αμβλυνθεί το πρόβλημα σε αρμονία πάντα με τις ανθρωπιστικές αξίες της Ευρώπης.
Και η Ελληνική διπλωματίια; Με εθνικιστικές ιδεοληψίες αναντίστοιχες προς τη σύγχρονη πραγματικότητα, αρνήθηκε τη συνεργασία με την Τουρκία –σύμμαχο χώρα του ΝΑΤΟ– ενώ θα μπορούσε να διαπραγματευτεί σοβαρά πλεονεκτήματα για την ασφάλεια της χώρας. Οι ουσιαστικές εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια των συνόρων της Ελλάδας που είναι σύνορα της Ευρώπης, θα είχε ένα πολύ πρακτικό αποτέλεσμα: τη δραστική μείωση των αμυντικών μας δαπανών, που ακόμα και σήμερα με την οικονομία κατεστραμμένη, παραμένουν κατά πολύ οι υψηλότερες της Ευρώπης, στερώντας πόρους από κοινωνικές και αναπτυξιακές επενδύσεις.
11°
