Τηλελαός ενωμένος, τηλεποτέ νικημένος

Ο Βασίλης Βασιλικός βρήκε στα αρχεία του, που απ’ όσο θυμάται –και μάλλον είναι βέβαιος γι’ αυτό– ποτέ δεν είδε το φως της δημοσιότητος, το παρακάτω κείμενο. Μας το έστειλε γιατί το θεωρεί, όπως μας είπε τηλεφωνικά ο ίδιος, σχεδόν «προφητικό» για την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Ευρώπη. Γράφτηκε μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) όπου στη Γαλλία το ποσοστό του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα που έγινε ήταν 49,33% και στην Ελλάδα όπου πέρασε παμψηφεί από το κοινοβούλιο (με εξαίρεση το ΚΚΕ) δεν διαβάστηκε σχεδόν από κανέναν, πέρασε όχι «ντούκου» αλλά «μπούκου». (Ήταν μερικών χιλιάδων σελίδων.) Σήμερα το μόνο που θα ήθελε να προσθέσει σ’ αυτό είναι ότι απ’ όλη τη Συνθήκη, η λέξη που δεν αναφέρεται σ’ αυτήν είναι η γαλλο-αγγλοσαξωνική λέξη culture (πολιτισμός). Ο νοών νοείτω.

Νομίζω πως δεν έχουμε καταλάβει επαρκώς περί τίνος πρόκειται. Νομίζω πως ζούμε σε μια ηθελημένη πλάνη σχετικά με το ρόλο των πολιτικών. Απόδειξη ότι καμιά συζήτηση βαθύτερη δεν έγινε ποτέ στον τόπο μας για το Μάαστριχτ και ναι μεν μιλάμε για «πακέτα Ντελόρ» (για όσα μας δίνουν), αλλά ποτέ δεν αναφερόμαστε για «εντολές Βρυξελλών» (για όσα μας παίρνουν).

Τι θέλω να πω: σύσσωμα τα δικά μας κόμματα ψήφισαν στη Βουλή (πλην του ΚΚΕ) την περίφημη συνθήκη του Μάαστριχτ, ενώ στη Γαλλία τα κόμματα διασπάστηκαν και έτσι αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε δημοψήφισμα. Γιατί έγινε κουβέντα. Γιατί έγινε ανάλυση. Και γιατί βρέθηκαν εκπρόσωποι από όλα τα κόμματα (πλην και του εκεί ΚΚΓ) που δεν ομονοούσαν στο να κηρυχτεί υπέρτατη αρχή της Ενωμένης Ευρώπης η υπό διαμόρφωσιν Κεντρική της Τράπεζα.

Η οποία στην ουσία δεν θα είναι άλλη από την «Big Bouda» (Budesbank). «Η καρδιά της Ευρώπης χτυπάει στη Φραγκφούρτη» μου έλεγε πριν μερικά χρόνια ο Regis Debray. (Εκεί όπου είναι η έδρα της Budesbank.) «Ενώ», συμπλήρωνε ο Max Gallo (κυβερνητικός εκπρόσωπος του Μιτεράν της πρώτης τριετίας και κατοπινός ευρωβουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας), «θα πρέπει να είναι τουλάχιστον τρελός ή ματαιόδοξος ένας που θέλει σήμερα να κυβερνήσει». «Γιατί, Μαξ;» «Μα γιατί δεν έχει να κάνει, δεν μπορεί να κάνει τίποτα περισσότερο από το να εκτελεί τις εντολές των Βρυξελλών, δηλαδή της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας, που, βάσει της Συνθήκης του Μάαστριχτ, ορίζει τα πλαίσια του προϋπολογισμού της κάθε χώρας μέλους της κοινότητας. Με άλλα λόγια κάθε προϋπολογισμός έχει τόσα μόνο να δώσει σε παροχές και ούτε δραχμή, πεσέτα, εσκούδο, μάρκο, φράγκο, σελίνι, λιρέτα, φιορίνι παραπάνω.

Ο Παλαιός των Ημερών πολιτικός είχε ένα πρόγραμμα, μια ιδεολογία δική του. Που ερχόταν σε αντίθεση με εκείνη του αντιπάλου του. Ο ένας ήθελε π.χ. περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη, ο άλλος περισσότερη πλουτοκρατία. Σήμερα τίποτα από αυτά δεν είναι πια δυνατόν. Οι πολιτικοί της κάθε χώρας είναι οι διαχειριστές ενός τμήματος της κοινοτικής πίτας, την οποία οφείλουν να σεβαστούν, αν θέλουν να παραμείνουν εντός της. Αλλιώς, εξ ορισμού, «οβελίζονται» στους εξωκοινοτικούς.

Και τι πά’ να πει αυτό; Κάτι πολύ απλό: ότι αν παλαιότερα μια πολιτική παράταξη, εκφρασμένη ως κόμμα, προτιμούσε να δώσει π.χ. μεγαλύτερο βάρος στις κοινωνικές ασφαλίσεις, στην κατοχύρωση των κεκτημένων, αυτό σήμερα δεν είναι πια δυνατό. Η σημερινή Ενωμένη Ευρώπη παραδέχτηκε, βάσει της συνθήκης του Μάαστριχτ, πως η κεντρική της τράπεζα, που θα συσταθεί με εναλλασσόμενους κατ’ έτος διοικητές από κάθε χώρα, αποτελεί την υπέρτατη εξουσία. (Και σε αυτό αντιδράσαν οι Δανοί και το 49% των Γάλλων, από όλα τα κόμματα.)

Κι ενώ η εναλλασσόμενη ανά εξάμηνο Προεδρία της Ευρώπης μπορεί σε κάποιο ελάχιστο ποσοστό να διατηρεί ένα δικό της πρόσωπο, το κεντρικό όργανο διακυβέρνησης που θα είναι μετά το 1997 η Τράπεζα (αυτή που θα σχεδιάζει το οικονομικό οργανόγραμμα της κάθε χώρας μέλους, μέσα στο οποίο η χώρα αυτή θα πρέπει να κινηθεί) δεν θα έχει καμία πιθανότητα να διαφέρει ως προς τους εναλλασσόμενους διοικητές της, γιατί οι διοικητές αυτοί θα προέρχονται αναγκαστικά από τον ίδιο χώρο, το «χρηματοπιστωτικό» και θα θέλουν να κλείσουν τη θητεία τους με «κέρδη» και όχι με «ζημιές». Οι πολιτικοί, άλλοτε σαν τους αεροναυπηγούς, έπρεπε να διαφέρουν για να «πουλούν» το αεροσκάφος τους. Δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο με τους πιλότους-διοικητές των τραπεζών. Όλοι πρέπει αναγκαστικά να κάνουν μια καλή απογείωση και μια ομαλή προσγείωση.

Προχθές οι αγρότες, αντιπροχθές οι συνταξιούχοι, αύριο άλλες, ολοένα διογκούμενες κατηγορίες πολιτών θα κληθούν να καταβάλουν τις περικοπές των «κεκτημένων» τους εν όψει της συνθήκης του Μάαστριχτ και του ενιαίου νομίσματος. Η «Big Buda» τώρα, σαν τη «Big Bertha» (στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) καθορίζει ζωές, συμπεριφορές και ταπεινωμένα γηρατειά. Γιατί αν η Τράπεζα επενδύει στο μέλλον, θέλει να απαλλαγεί από το παρελθόν. Και το παρελθόν είναι όλη αυτή η γερουσία που συνωστίζεται στα ταμεία της και δεν πεθαίνει εγκαίρως. Η επιστήμη έχει επιμηκύνει την ανθρώπινη ζωή κατά μια δεκαετία. Αλλά καμιά πολιτεία δεν φρόντισε να εξασφαλίσει την απαραίτητη διαμονή και συντήρηση αυτής της επιμήκυνσης. Γι’ αυτό και η Κεντρική Τράπεζα απασχολείται με τις «καταθέσεις» των νέων υπάρξεων (φροντίζοντας στη δημιουργία καινούργιων θέσεων εργασίας), ενώ παράλληλα επισπεύδει τις «αναλήψεις» των γερόντων.

Η Ελλάδα, πρωτοπόρα στα ΚΑΠΗ, πρωτοπόρα σε κοινωνική εγρήγορση, μπροστά στους Πομάκους της Ευρώπης, υστερεί σε πληροφόρηση: ότι όλα αυτά που όλες οι κυβερνήσεις μετά το 1990 έκαναν και θα κάνουν, είτε λέγονται έτσι είτε αλλιώς, δεν είναι άλλο παρά εντολές της Κεντρικής Τράπεζας, της «Buda».

Και η «αδιαφορία» ή η «αναξιοπιστία» ή η «βαριεστιμάρα» ή όπως αλλιώς φορμουλάρεται στις δημοσκοπήσεις η αποστροφή του κόσμου προς τους πολιτικούς, δεν σημαίνει άλλο παρά ότι υπάρχει ήδη μια ενστικτώδης βαθιά γνώση, ότι ο πολυθεϊσμός των Ιδεολογιών αντικαταστάθηκε από το μονοθεϊσμό της Οικονομίας. Το χρήμα ήταν πάντα καθοριστικό στη ζωή. Και οι αρχαίοι Δελφοί ήταν τράπεζες καταθέσεων της αθηναϊκής κοινοπολιτείας. Αλλά υπήρχε μια Πυθία που τις ξεπερνούσε. Σήμερα οι τράπεζες συρρικνώθηκαν σε μία, και αντίθετα πολλαπλασιάστηκαν οι Πυθίες. Αυτή είναι η διαφορά μας με την αρχαιότητα: αναγορεύσαμε το χρήμα ρυθμιστή των πάντων και ξεχάσαμε πως το χρήμα δεν είναι αυτοσκοπός, διότι είναι «αντικείμενο» και ο άνθρωπος είναι υποκείμενο, παρόλα αυτά.

Δηλαδή, κύριε, θέλετε να μας πείτε πως δεν υπάρχει πια καμία διαφορά; Υπάρχει: είναι το τρέμουλο του νοσοκόμου μπροστά στον άρρωστο την ώρα που είναι να του «μπήξει» την ένεση της Ευθανασίας. Η συντηρητική παράταξη, οι νεοφιλελεύθεροι κτλ. δεν τρέμουν, δεν αγωνιούν. Η «προοδευτική» (τα εισαγωγικά είναι απαραίτητα) πονάει. Και φροντίζει να κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε ο μελλοθάνατος να μην πονέσει.

Μα, κύριε, αν σας διαβάζουμε, είναι γιατί περιμένουμε από σας ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Το έχετε, φίλοι μου. Παρόλα αυτά, παρόλη τη ζοφερή πραγματικότητα όπως σας την περιέγραψα, υπάρχει πάντα ο άνθρωπος που μπορεί να ανατρέψει τα πάντα. Η τηλεπάλη των τάξεων μόλις τηλαυγίζει. «Τηλελαός ενωμένος, τηλεποτέ νικημένος».